मन हे स्वभावाने बहिर्मुख असते, म्हणजेच बाह्य विषयांकडे जास्त लक्ष दिले जाते. पण मानसशास्त्र किंवा तत्त्वज्ञानानुसार मन ही अशी शक्ती आहे की ते स्वतःच्या आत जे काही घडत आहे ते पाहू शकते. ज्याला आंतरिक निरीक्षण शक्ती म्हणतात. मी तुझ्याशी बोलतोय, पण त्याचवेळी मी जणू काही बाहेर दुसरी व्यक्ती उभी आहे, तू काय बोलत आहेस ते ऐकत आहे. म्हणजे त्याच वेळी

विचार करणे आणि कार्य करणे या दोन्ही गोष्टी आपल्या मनाचा एक भाग बाहेर असल्याप्रमाणे घडत आहेत.उभे राहून, आपण काय विचार करता ते पाहणे, मनाच्या सर्व शक्तीगोळा करून त्याचा वापर मनावरच होत आहे. जसे प्रकाशाच्या किरणांपुढे दाट ढग अंधारात दडलेली वस्तुस्थितीही उघड होते. त्याच प्रकारे एकाग्र मन आपले सर्व आंतरिक रहस्य प्रकट करते. तरच आपण विश्वासाच्या खऱ्या पायावर विसावा घेऊ शकतो.चला पोहोचूया तरच आपला धर्म आहे.आपण आत्मा असो वा नसो, जगात ईश्वर आहे की नाही हे प्राप्त होते. हे आपण स्वतः पाहू शकतो. जी शिकवण दिली जाते त्या सर्वांचा उद्देश प्रथम मनाची एकाग्रता आणि नंतर ज्ञानप्राप्ती हा असतो करण्यासाठी .

मन आणि शरीराचा संबंध पाहिला तर आपले मन सूक्ष्म अवस्थेत आहे. परंतु ते या शरीरावर कार्य करते आणि शरीर देखील मनावर कार्य करते हे आपण स्वीकारले पाहिजे. शरीर अस्वास्थ्य असेल तर मनही अस्वस्थ होते आणि जेव्हा शरीर निरोगी असेल.

पण मनही निरोगी आणि तेजस्वी असते. जर एखादी व्यक्ती रागावली असेल येतो.त्यामुळे त्याचे मन अस्थिर होते आणि त्याच्या मनामुळे त्याचे सर्वस्व अस्थिर होते.शरीर अस्थिर असे घडत असते, असे घडू शकते. काही लोकांचे मन शरीराच्या अधीन असते. त्यांचा संयम प्राण्यांपासून शक्ती फार काही खास नाही. अशा मनावर ताबा मिळवण्यासाठी काही बाह्य शरीर साधना आवश्यक आहेत, ज्याद्वारे मन नियंत्रित होत जातो जेव्हा बरेच काही मनाच्या नियंत्रणात असते तेव्हा आपण आपल्या इच्छेनुसार कार्य करू शकतो.