नैसर्गिक साधने:

• नैसर्गिक साधनसंपत्तीचा ऱ्हास: खाणकाम, अतिवापर आणि प्रदूषणामुळे नैसर्गिक साधनसंपत्ती झपाट्याने कमी होत आहे.
• पाण्याचा ताण: अनेक भागांमध्ये पाण्याची उपलब्धता कमी झाली आहे, ज्यामुळे शेती आणि उद्योगांवर परिणाम होत आहे.
• जंगलतोड: जंगलतोडीमुळे जैवविविधता नष्ट होत आहे आणि पर्यावरणाचा समतोल बिघडत आहे.

ऊर्जा साधने:

• ऊर्जा सुरक्षा: भारताला ऊर्जेसाठी आयातीवर अवलंबून राहावे लागते, ज्यामुळे ऊर्जा सुरक्षा धोक्यात येते.
• नवीकरणीय ऊर्जेचा अभाव: अपारंपरिक ऊर्जा स्त्रोतांचा विकास अपेक्षेप्रमाणे झालेला नाही.
• ऊर्जा कार्यक्षमतेचा अभाव: ऊर्जेचा वापर कार्यक्षमतेने होत नसल्यामुळे मोठ्या प्रमाणात ऊर्जा वाया जाते.

शिक्षण:

• शिक्षणाची गुणवत्ता: ग्रामीण भागात शिक्षणाची गुणवत्ता अजूनही सुधारायची आहे.
• उच्च शिक्षणाचा अभाव: उच्च शिक्षणाच्या संधींची कमतरता आहे, त्यामुळे विद्यार्थ्यांना चांगले शिक्षण मिळत नाही.
• शिक्षण आणि रोजगाराचा अभाव: शिक्षण घेतल्यानंतरही योग्य नोकरी न मिळाल्याने बेरोजगारी वाढते.

आरोग्य:

• आरोग्य सेवांचा अभाव: ग्रामीण भागांमध्ये चांगल्या आरोग्य सेवा उपलब्ध नाहीत.
• कुपोषण: कुपोषणामुळे बालके आणि महिलांच्या आरोग्यावर गंभीर परिणाम होतो.
• रोगराई:Vector borne diseases आणि इतर रोगांमुळे आरोग्य व्यवस्था अजूनही त्रस्त आहे.

पर्यावरण:

• प्रदूषण: हवा आणि पाण्याची गुणवत्ता खालावली आहे, ज्यामुळे अनेक गंभीर आजार होत आहेत.
• हवामान बदल: हवामान बदलामुळे नैसर्गिक आपत्त्यांची संख्या वाढली आहे, ज्यामुळे शेती आणि अर्थव्यवस्थेचे मोठे नुकसान होत आहे.
• कचरा व्यवस्थापन: शहरांमध्ये कचरा व्यवस्थापनाची समस्या गंभीर बनली आहे.