करार
लखनौ कराराची माहिती सांगून त्याचे महत्त्व स्पष्ट करा?
1 उत्तर
1
answers
लखनौ कराराची माहिती सांगून त्याचे महत्त्व स्पष्ट करा?
0
Answer link
लखनौ करार: माहिती आणि महत्त्व
लखनौ करार हा भारतीय राष्ट्रीय काँग्रेस आणि अखिल भारतीय मुस्लिम लीग यांच्यात 1916 मध्ये झालेला एक महत्त्वाचा करार होता. या कराराचा उद्देश दोन्ही संघटनांना एकत्र आणून ब्रिटीश सरकारकडे राजकीय सुधारणांची मागणी करणे हा होता.
कराराची पार्श्वभूमी:
- 1907 मध्ये काँग्रेसमध्ये फूट पडली आणि जहाल आणि मवाळ गट तयार झाले.
- मुस्लिम लीगची स्थापना 1906 मध्ये झाली, परंतु त्यांचे ध्येय स्पष्ट नव्हते.
- पहिल्या महायुद्धामुळे (1914-1918) भारतातील राजकीय परिस्थिती बदलली होती.
लखनौ करारातील महत्त्वाचे मुद्दे:
- स्वराज्य: भारताला लवकरात लवकर स्वराज्य (Self-rule) मिळावे.
- प्रांतीय विधानपरिषदेत सुधारणा: विधानपरिषदेतील सदस्यांची संख्या वाढवण्यात यावी आणि जास्त अधिकार द्यावेत.
- मुस्लिमांसाठी राखीव जागा: प्रांतीय आणि केंद्रीय विधानपरिषदेत मुस्लिमांसाठी राखीव जागा असाव्यात.
- वettारिक प्रतिनिधित्व: मुस्लिमांना त्यांच्या लोकसंख्येच्या आधारावर प्रतिनिधित्व मिळावे.
- केंद्र सरकारमध्ये सुधारणा: केंद्र सरकारमध्ये भारतीयांना अधिक प्रतिनिधित्व मिळावे.
महत्व:
- हिंदू-मुस्लिम एकता: या करारामुळे काँग्रेस आणि मुस्लिम लीग एकत्र आले आणि दोघांनीही राजकीय सुधारणांसाठी एकत्र काम करण्याचे ठरवले.
- राष्ट्रीय चळवळीला प्रेरणा: या करारामुळे भारतीय स्वातंत्र्यलढ्याला एक नवी दिशा मिळाली.
- स्वराज्याची मागणी: या करारामुळे स्वराज्याची मागणी अधिक ശക്ത झाली.
- राजकीय जागरूकता: लोकांमध्ये राजकीय जाणीव जागृत झाली आणि ते अधिक सक्रियपणे चळवळीत सहभागी झाले.
परिणाम:
लखनौ कराराने तात्पुरती हिंदू-मुस्लिम एकता साधली, परंतु त्याचे दूरगामी परिणाम सकारात्मक राहिले नाहीत. काही वर्षांनंतर, दोन्ही समुदायांमध्ये पुन्हा मतभेद वाढले. तरीही, या कराराने भारतीय स्वातंत्र्यलढ्यात एक महत्त्वाचा टप्पा गाठला.