करार
लखनौ कराराची माहिती सांगा?
3 उत्तरे
3
answers
लखनौ कराराची माहिती सांगा?
2
Answer link
लखनऊ करार हा भारतीय राष्ट्रीय काँग्रेस आणि अखिल भारतीय मुस्लिम लीग यांच्यात डिसेंबर १९१६ मध्ये लखनौ येथे झालेल्या दोन्ही पक्षांच्या संयुक्त अधिवेशनात झालेला एक करार आहे. या करारामुळे दोन्ही पक्षांनी आपापसांतील मतभेद बाजूला ठेवून सरकारसमोर समान राजकीय मागण्या माडण्यासंदर्भात एकमत झाले.
लखनऊ कराराच्या प्रमुख तरतुदी खालीलप्रमाणे आहेत:
प्रांतीय विधानसभेत मुस्लिम लोकसंख्येच्या प्रमाणात मुस्लिम सदस्यांची संख्या असेल.
प्रांतीय विधिमंडळांमध्ये मुस्लिम सदस्यांसाठी विशेष मताधिकार असेल.
भारतात एका संघीय सरकारची स्थापना केली जाईल.
भारताला स्वायत्तता देण्यात येईल.
लखनऊ कराराचे महत्त्व खालीलप्रमाणे आहे:
या करारामुळे काँग्रेस आणि मुस्लिम लीग यांच्यातील मतभेद दूर झाले आणि त्यांचे एकत्रीकरण झाले.
या करारामुळे भारतीय स्वातंत्र्य चळवळीला एक नवीन दिशा मिळाली.
या करारामुळे भारतात एका संघीय सरकारची स्थापना करण्याची मागणी अधिक जोर धरू लागली.
लखनऊ कराराचे काही परिणाम खालीलप्रमाणे आहेत:
या करारामुळे भारतात मुस्लिम-हिंदू ऐक्य निर्माण होण्यास मदत झाली.
या करारामुळे भारतात स्वायत्तता आणि संघराज्यवादाच्या विचारांना चालना मिळाली.
या करारामुळे भारतात एका राष्ट्रीय सरकारच्या स्थापनेच्या दिशेने पावले उचलली गेली.
लखनऊ करार हा भारतीय स्वातंत्र्य चळवळीच्या इतिहासातील एक महत्त्वाचा टप्पा मानला जातो. या करारामुळे भारतीय स्वातंत्र्य चळवळीला एक नवीन दिशा मिळाली आणि भारताला स्वातंत्र्य मिळवण्यात या कराराचा महत्त्वाचा वाटा होता.
0
Answer link
लखनौ कराराची माहिती सांगा:
लखनौ करार हा भारतीय राष्ट्रीय काँग्रेस आणि अखिल भारतीय मुस्लिम लीग यांच्यात 1916 मध्ये झालेला एक करार होता. या कराराचा उद्देश दोन्ही संघटनांना एकत्र आणून ब्रिटीश सरकारवर अधिक राजकीय सवलतींसाठी दबाव आणणे हा होता.
**कराराची पार्श्वभूमी**
1907 मध्ये काँग्रेस दोन गटात विभागली गेली - जहालमतवादी आणि मवाळमतवादी. मुस्लिम लीगची स्थापना 1906 मध्ये झाली होती आणि त्याचे उद्दिष्ट मुस्लिमांसाठी राजकीय हक्क मिळवणे हे होते. पहिले महायुद्ध सुरू झाल्यामुळे, ब्रिटीश सरकारला भारतीयांकडून पाठिंबा हवा होता. त्यामुळे, त्यांनी भारतीयांना काही राजकीय सवलती देण्याचे आश्वासन दिले.
**करारातील तरतुदी**
* मुस्लिमांसाठी स्वतंत्र मतदारसंघ असावेत.
* प्रांतीय विधान परिषदेमध्ये मुस्लिमांना जास्त प्रतिनिधित्व असावे.
* imperial legislative council इम्पेरियल लेजिस्लेटिव्ह कौन्सिलमध्ये निवडलेल्या भारतीय सदस्यांची संख्या वाढवण्यात यावी.
* प्रांतीय सरकारांना अधिक अधिकार देण्यात यावेत.
**महत्व**
लखनौ करार हा भारतीय राजकारणातील एक महत्त्वाचा टप्पा होता. या करारामुळे काँग्रेस आणि मुस्लिम लीग एकत्र आले आणि त्यांनी ब्रिटीश सरकारवर अधिक राजकीय सवलतींसाठी दबाव आणला. या कराराने मुस्लिमांना राजकीय प्रतिनिधित्व मिळवण्यास मदत केली. मात्र, या करारामुळे हिंदू आणि मुस्लिमांमध्ये फूट पडली आणि त्यामुळे भारताच्या फाळणीला Carणीभूत ठरला.
0
Answer link
लखनौ करार हा भारतीय राष्ट्रीय काँग्रेस आणि अखिल भारतीय मुस्लिम लीग यांच्यात 1916 मध्ये झालेला एक महत्वाचा करार होता. या कराराचा उद्देश दोन्ही संस्थांना एकत्र आणून ब्रिटीश सरकारवर अधिक राजकीय दबाव आणण्याचा होता.
कराराची पार्श्वभूमी:
- 1907 मध्ये काँग्रेसमध्ये फूट पडली आणि जहाल आणि मवाळ गट तयार झाले.
- मुस्लिम लीगची स्थापना 1906 मध्ये झाली, परंतु त्यांचेInitial हेतू स्पष्ट नव्हते.
- पहिल्या महायुद्धामुळे (1914-1918) राजकीय परिस्थिती बदलली होती.
करारातील महत्त्वाचे मुद्दे:
- स्वराज्य: लखनौ करारात स्वराज्य (Self-rule) मिळवण्याची मागणी करण्यात आली.
- प्रांतीय विधान परिषदेत प्रतिनिधित्व: मुस्लिम लीगसाठी प्रांतीय विधान परिषदेत जास्त जागा राखीव ठेवण्याची तरतूद करण्यात आली.
- मुस्लिमांसाठी स्वतंत्र मतदारसंघ: मुस्लिमांसाठी स्वतंत्र मतदारसंघाची मागणी मान्य करण्यात आली.
- अल्पसंख्यांकांचे संरक्षण: अल्पसंख्यांकांच्या राजकीय, धार्मिक आणि सामाजिक हक्कांचे संरक्षण करण्याचे आश्वासन देण्यात आले.
परिणाम:
- या करारामुळे हिंदू-मुस्लिम ऐक्य वाढले.
- भारतीय राष्ट्रवादाला चालना मिळाली.
- ब्रिटीश सरकारवर घटनात्मक सुधारणांसाठी दबाव वाढला.