
आरोग्य
वृद्धांसाठी अनेक आरोग्य सेवा कार्यक्रम उपलब्ध आहेत, ज्या त्यांच्या शारीरिक, मानसिक आणि सामाजिक आरोग्याचे रक्षण करण्यासाठी तयार करण्यात आले आहेत. या कार्यक्रमांमध्ये खालील गोष्टींचा समावेश असू शकतो:
- आरोग्य तपासणी: नियमित आरोग्य तपासणीद्वारे वृद्ध व्यक्तींमधील संभाव्य आरोग्य समस्या लवकर ओळखल्या जाऊ शकतात.
- लसीकरण: फ्लू, न्यूमोनिया आणि इतर रोगांपासून बचाव करण्यासाठी लसीकरण महत्वाचे आहे.
- आहार आणि पोषण मार्गदर्शन: योग्य आहार आणि पोषण वृद्ध व्यक्तींना निरोगी राहण्यास मदत करतात.
- शारीरिक क्रियाकलाप कार्यक्रम: नियमित शारीरिक हालचाली वृद्ध व्यक्तींची ताकद आणि संतुलन सुधारण्यास मदत करतात.
- मानसिक आरोग्य सेवा: मानसिक आरोग्य सेवा वृद्ध व्यक्तींना नैराश्य, चिंता आणि इतर मानसिक आरोग्य समस्यांवर मात करण्यास मदत करतात.
- सामाजिक सेवा: सामाजिक सेवा वृद्ध व्यक्तींना समाजात सक्रिय राहण्यास आणि एकटेपणा टाळण्यास मदत करतात.
महाराष्ट्र सरकारचे कार्यक्रम: महाराष्ट्र शासनाच्या सार्वजनिक आरोग्य विभागामार्फत वयोवृद्धांसाठी राष्ट्रीय आरोग्य मिशन (National Health Mission) अंतर्गत विविध योजना व कार्यक्रम राबविले जातात. खाली काही महत्वाचे कार्यक्रम आहेत:
- ज्येष्ठ नागरिक आरोग्य विमा योजना: या योजनेत काही विमा कंपन्यांद्वारे आरोग्य विमा योजना पुरविल्या जातात, ज्यात वृद्धांसाठी विशेष सुविधा आहेत.
- राष्ट्रीय वृद्धाश्रम कार्यक्रम: या कार्यक्रमाद्वारे वृद्धाश्रमांना आर्थिक मदत दिली जाते, जेणेकरून ते वयोवृद्धांची चांगली काळजी घेऊ शकतील.
- जिल्हा रुग्णालय आणि वैद्यकीय महाविद्यालयांमध्ये geriatric वॉर्ड: या वॉर्डमध्ये वृद्धांसाठी विशेष आरोग्य सेवा पुरविल्या जातात.
तुम्ही तुमच्या स्थानिक आरोग्य सेवा प्रदात्यांकडून किंवा सरकारी आरोग्य विभागाकडून या योजनांबद्दल अधिक माहिती मिळवू शकता.
अधिक माहितीसाठी काही उपयुक्त संकेतस्थळे:
मन शांत करण्यासाठी काही उपाय खालीलप्रमाणे आहेत:
-
ध्यान (Meditation):
रोज काही वेळ ध्यान केल्याने मनाला शांती मिळते. श्वासावर लक्ष केंद्रित करा किंवा एखादा मंत्र जपा.
-
श्वासोच्छ्वास व्यायाम (Breathing Exercises):
दीर्घ श्वास घेण्याने आणि हळू हळू सोडण्याने तणाव कमी होतो आणि मन शांत होते.
-
नियमित व्यायाम (Regular Exercise):
व्यायाम केल्याने एंडोर्फिन नावाचे रसायन तयार होते, ज्यामुळे आनंद मिळतो आणि तणाव कमी होतो.
-
पुरेशी झोप (Adequate Sleep):
दररोज रात्री 7-8 तास झोप घेणे आरोग्यासाठी आवश्यक आहे.
-
प्रकृतीमध्ये वेळ घालवा (Spend Time in Nature):
बागेत किंवा निसर्गरम्य ठिकाणी वेळ घालवल्याने मन शांत होते.
-
आवडते संगीत ऐका (Listen to Soothing Music):
शांत संगीत ऐकल्याने मनाला आराम मिळतो.
-
कृतज्ञता व्यक्त करा (Practice Gratitude):
ज्या गोष्टींसाठी आपण आभारी आहोत, त्या गोष्टींची नोंद केल्याने सकारात्मकता वाढते.
-
इतरांशी बोला (Talk to Others):
आपल्या भावना आणि समस्यांबद्दल मित्र किंवा कुटुंबाशी बोलल्याने मन हलके होते.
हे काही उपाय आहेत ज्यांच्या मदतीने तुम्ही तुमचे मन शांत करू शकता.
शुगर (मधुमेह) नियंत्रणात आल्यावर गोळ्या सुरू ठेवायच्या की नाही, हे काही गोष्टींवर अवलंबून असते, जसे की:
- डॉक्टरांचा सल्ला: सर्वात महत्त्वाचे म्हणजे तुमच्या डॉक्टरांचा सल्ला घेणे. ते तुमच्या वैद्यकीय इतिहासावर आणि चाचणीच्या निकालांवर आधारित योग्य निर्णय घेऊ शकतात.
- जीवनशैलीतील बदल: जर तुम्ही वजन कमी केले असेल, नियमित व्यायाम करत असाल आणि आहारात बदल केले असतील, तर कदाचित तुमच्या डॉक्टरांना गोळ्यांची मात्रा कमी करायची किंवा बंद करायची गरज वाटेल.
- रक्तातील साखरेची पातळी: तुमची रक्तातील साखरेची पातळी किती स्थिर आहे, यावरही अवलंबून असते. जर ती नियमितपणे नियंत्रणात असेल, तर गोळ्या कमी करता येऊ शकतात.
- इतर आरोग्य समस्या: तुम्हाला इतर काही आरोग्य समस्या असल्यास, जसे की हृदयविकार किंवा किडनीचे आजार, तर गोळ्या सुरू ठेवणे अधिक सुरक्षित असू शकते.
लक्षात ठेवा: कोणत्याही परिस्थितीत स्वतःहून गोळ्या घेणे बंद करू नका किंवा डोस बदलू नका. डॉक्टरांचा सल्ला घेणे आवश्यक आहे.
या संदर्भात अधिक माहितीसाठी आपण डॉक्टरांचा सल्ला घ्यावा.
अंड्याचे फायदे:
- प्रथिने: अंड्यांमध्ये उच्च प्रतीची प्रथिने असतात, जी शरीरासाठी आवश्यक आहेत.
- पोषक तत्वे: अंड्यांमध्ये व्हिटॅमिन डी, बी १२ आणि अन्य आवश्यक पोषक तत्वे असतात.
- ऊर्जा: अंडी ऊर्जा देतात आणि दिवसभर सक्रिय राहण्यास मदत करतात.
उन्हाळ्यात अंडे खाण्याचे तोटे:
- शरीरात उष्णता वाढ: अंड्यांच्या सेवनाने शरीरात उष्णता वाढू शकते, ज्यामुळे काही समस्या निर्माण होऊ शकतात.
- पचनास जड: उन्हाळ्यात पचनक्रिया मंदावते, त्यामुळे जास्त प्रमाणात अंडी खाल्ल्यास ते पचनास जड वाटू शकते.
काय करावे:
- moderation: उन्हाळ्यात अंडी moderation मध्ये खाणे चांगले.
- Hydration: पुरेसे पाणी प्यावे.
- वेळेनुसार बदल: दिवसाच्या थंड वेळेत खाणे अधिक चांगले.
निष्कर्ष:
उन्हाळ्यात अंडी moderation मध्ये खाणे आरोग्यासाठी हानिकारक नाही. मात्र, आपल्या शरीराची प्रकृती आणि हवामानानुसार योग्य निर्णय घेणे आवश्यक आहे.Disclaimer: येथे दिलेली माहिती केवळ सामान्य ज्ञानासाठी आहे. अधिक माहितीसाठी डॉक्टरांचा सल्ला घ्या.
लक्षणे:
- वारंवार लघवीला जाणे: विशेषतः रात्रीच्या वेळी जास्त वेळा लघवीला जावे लागणे.
- लघवीत बदल: लघवीचा रंग बदलणे, लघवीला जास्त फेस येणे किंवा रक्त येणे.
- शरीरावर सूज: चेहरा, पाय आणि घोट्यांवर सूज येणे.
- उच्च रक्तदाब: किडनीच्या आजारामुळे उच्च रक्तदाबाची समस्या वाढू शकते.
- थकवा आणि अशक्तपणा: नेहमी थकल्यासारखे वाटणे आणि अशक्तपणा जाणवणे.
- भूक न लागणे: भूक कमी होणे किंवा अन्नाची इच्छा नसणे.
- त्वचेला खाज येणे: त्वचेवर सतत खाज येणे.
- श्वास घेण्यास त्रास: श्वास घेण्यास त्रास होणे, विशेषतः झोपताना.
- डोकेदुखी: वारंवार डोके दुखणे.
निदान:
- रक्त तपासणी: किडनी फंक्शन टेस्ट (KFT) द्वारे किडनीच्या कार्याचे निदान केले जाते.
- लघवी तपासणी: लघवीमध्ये प्रोटीन आणि इतर घटकांची तपासणी केली जाते.
- सोनोग्राफी (Sonography): किडनीची रचना आणि आकार तपासण्यासाठी सोनोग्राफी केली जाते.
- बायोप्सी (Biopsy): आवश्यक वाटल्यास किडनी टिश्यूची बायोप्सी केली जाते.
जर तुम्हाला वरील लक्षणे दिसत असतील, तर डॉक्टरांचा सल्ला घेणे आवश्यक आहे.
- नक्की निर्धार करा: सर्वप्रथम, तुम्हाला व्यसन सोडायची तीव्र इच्छा असणे आवश्यक आहे. स्वतःला सांगा की तुम्हाला हे का करायचे आहे आणि त्याचे फायदे काय आहेत.
- आधार घ्या: मित्र, कुटुंबीय किंवा व्यसनमुक्ती समुपदेशकाची मदत घ्या. त्यांच्याशी आपल्या भावना आणि अडचणींबद्दल बोला.
- लक्ष विचलित करा: जेव्हा तुम्हाला व्यसन करण्याची तीव्र इच्छा होते, तेव्हा आपले लक्ष दुसरीकडे वळवा. उदाहरणार्थ, व्यायाम करा, संगीत ऐका किंवा मित्रांना भेटा.
- triggers ओळखा: कोणत्या गोष्टींमुळे तुम्हाला व्यसन करण्याची इच्छा होते ते ओळखा आणि त्या टाळण्याचा प्रयत्न करा.
- पर्यायी उपाय शोधा: व्यसनाऐवजी, आराम करण्यासाठी आणि तणाव कमी करण्यासाठी इतर मार्ग शोधा, जसे की ध्यान, योगा किंवा श्वासोच्छवासाचे व्यायाम.
- धैर्य ठेवा: व्यसन सोडणे एक दीर्घ आणि कठीण प्रक्रिया असू शकते. त्यामुळे निराश होऊ नका आणि प्रयत्न करत राहा.
अधिक माहितीसाठी, तुम्ही खालील संकेतस्थळांना भेट देऊ शकता:
- डॉक्टरांचा सल्ला घ्या: सर्वात आधी डॉक्टरांचा सल्ला घ्या. ते तुमच्या लक्षणांचे योग्य निदान करू शकतील आणि आवश्यक उपचार देऊ शकतील.
- पुरेशी झोप घ्या: दररोज रात्री 7-8 तास झोप घेणे आरोग्यासाठी आवश्यक आहे. झोप पूर्ण न झाल्यास थकवा जाणवतो.
- पौष्टिक आहार घ्या: संतुलित आणि पौष्टिक आहार घ्या. आहारात फळे, भाज्या, धान्ये आणि प्रथिने यांचा समावेश असावा. जंक फूड टाळा.
- नियमित व्यायाम करा: नियमित व्यायाम केल्याने ऊर्जा वाढते आणि नकारात्मक विचार कमी होतात. रोज 30 मिनिटे तरी व्यायाम करा.
- तणाव कमी करा: तणाव कमी करण्यासाठी योगा, ध्यान आणि श्वासोच्छ्वासाचे व्यायाम करा.
- सामाजिक संबंध वाढवा: मित्र आणि कुटुंबासोबत वेळ घालवा. सामाजिक संबंध वाढवल्याने एकटेपणा आणि नकारात्मक विचार कमी होतात.
- मनोरंजन करा: चित्रपट पाहणे, संगीत ऐकणे किंवा पुस्तके वाचणे यासारख्या गोष्टींमधून आनंद मिळवा.
- नकारात्मक विचार टाळा: नकारात्मक विचार मनात आले तर त्यांना सकारात्मक विचारांनी बदला.
- ध्येय निश्चित करा: लहान ध्येये निश्चित करा आणि ती पूर्ण करण्याचा प्रयत्न करा. त्यामुळे तुम्हाला उत्साह वाटेल.
- मदत मागा: गरज वाटल्यास मानसोपचार तज्ज्ञांची मदत घ्या. ते तुम्हाला योग्य मार्गदर्शन करू शकतील.
हे काही उपाय आहेत ज्यांच्या मदतीने तुम्ही तुमच्या समस्यांवर मात करू शकता. अधिक माहिती साठी तुम्ही खालील संकेतस्थळांना भेट देऊ शकता: