औषधे आणि आरोग्य फरक औषधशास्त्र

काही औषधांच्या गोळ्यांवर मध्यभागी एक रेषा असते जेणेकरून ती गोळी अर्धी तोडता येते. काही औषधांवर अशी रेषा नसते, हा फरक का असतो?

2 उत्तरे
2 answers

काही औषधांच्या गोळ्यांवर मध्यभागी एक रेषा असते जेणेकरून ती गोळी अर्धी तोडता येते. काही औषधांवर अशी रेषा नसते, हा फरक का असतो?

1
कोरोनाने थैमान घातले आहे. दिवसागणिक रुग्णसंख्या वाढत असल्याने परिस्थिती गंभीर बनली आहे. वाढत्या रुग्णसंख्यामुळे औषधांची मागणी वाढली आहे. कोरोनाग्रस्तांना औषध दिली जात आहेत. मात्र दुसरीकडे अनेकजण आरोग्य उत्तम ठेवण्यासाठी विविध गोळ्यांचे सेवन करताना दिसत आहेत. त्यामुळे अनेकदा मेडिकल दुकानात पाहिजे त्या गोळ्या मिळत नाहीत. आपल्याला 250 एमजीच्या डोसची गरज आहे. पण मेडिकलमध्ये 500 एमजीचा डोस आहे. अशावेळी आपण 500 एमजीची गोळी अर्धी करून खावू शकतो का? 500 एमजीची गोळी अर्धी करून खाणे आरोग्यासाठी लाभदायक आहे का? याबद्दल तज्ज्ञ काय सांगतात जाणून घ्या.याबाबत डॉ. प्रदीप चौरसिया म्हणाले की, ज्या गोळीवर रेघ असते, अशी गोळी आपणाला अर्धी करून खाता येते. त्यासाठी गोळ्यांवर रेघ दिलेली असते. समजा आपल्याला 500 एमजीची गोळी हवी आहे, पण आपल्याकडे 1000 एमजीची गोळी उपलब्ध आहे. तर अशावेळी आपण ती गोळी अर्धी करून खावू शकतो. 1000 एमजीची गोळी अर्धी करून खाल्यास ती 500 एमजीच्या गोळी प्रमाणे काम करते. तसेच मध्ये रेघ नसलेल्या गोळ्या आपण अर्ध्या करून खावू शकत नाही. त्यामुळे फक्त मध्ये रेघ असलेल्या गोळ्या आपणाला अर्ध्या करून खाता येते. तसेच कॅप्सूल देखील अर्ध्या तोडून खाता येत नसल्याने म्हणाले. ↑
उत्तर लिहिले · 31/12/2021
कर्म · 121765
0
औषधांच्या गोळ्यांवर मध्यभागी रेषा असण्याचे आणि न असण्याचे काही मुख्य कारणं खालीलप्रमाणे आहेत:

डोस (Dose):

  • ज्या गोळ्या ठराविक डोसमध्ये (fixed dose) बनवलेल्या असतात (जसे की 50mg, 100mg), आणि त्या गोळीला अर्ध्यात तोडून डोस कमी करण्याची गरज भासते, अशा गोळ्यांवर रेषा दिलेली असते.
  • ज्या गोळ्या डॉक्टरांनी सांगितलेल्या संपूर्ण डोससाठी बनवलेल्या असतात, आणि त्या तोडण्याची गरज नसते, त्या गोळ्यांवर रेषा नसते.

  • सुरक्षितता (Safety):

  • काही औषधे विशिष्ट पद्धतीने (controlled release) काम करतात. ती हळू हळू शरीरात विरघळतात. अशा गोळ्या तोडल्यास, त्यांचे कार्य व्यवस्थित होत नाही आणि त्यामुळे त्याचे दुष्परिणाम (side effects) होऊ शकतात.
  • ज्या गोळ्यांवर रेषा नसते, त्या गोळ्या उत्पादकाने (manufacturer) तोडण्यासाठी सुरक्षित मानलेल्या नसतात.

  • उत्पादन प्रक्रिया (Manufacturing process):

  • गोळी बनवताना, काही उत्पादक कंपन्या विशिष्ट प्रकारच्या गोळ्यांसाठी रेषा देतात, जेणेकरून गोळी सहजपणे दोन भागात विभागली जाईल.
  • रेषा देणे हे एक अतिरिक्त प्रक्रिया (additional process) आहे, आणि काही कंपन्या या प्रक्रियेचा वापर करत नाहीत.

  • कायदेशीर कारणे (Legal reasons):

  • औषध कंपन्या काही औषधांवर स्वतःहून रेषा देत नाहीत, कारण त्याचे अधिकार (rights) त्यांच्याकडे नस्तात.

  • Disclaimer: औषध घेण्यापूर्वी डॉक्टरांचा सल्ला घेणे आवश्यक आहे.
    उत्तर लिहिले · 24/3/2025
    कर्म · 440

    Related Questions

    भारतामध्ये कोरोना व्हायरस इन्फेक्शन रोखण्यासाठी कोणती केमिकल्स फवारले जातात?
    मराठी लेखन विषयक नियम कोणी तयार केले? औषधांचे नियम काय आहेत?
    स्टेरॉइड औषधाच्या किंवा इंजेक्शनच्या रूपातून शरीरात जाणे शरीरासाठी हानिकारक आहे का? स्टेरॉइड शरीराला अपायकारक आहे का?
    ज्या आजारात दुखण्याचा त्रास होतो, त्या आजारात दुखणं थांबवण्यासाठी जे औषध/गोळ्या दिल्या जातात त्यांमध्ये स्टेरॉइड असते का? व स्टेरॉइड वापरल्याने हाडे ठिसूळ होण्याचा किंवा इतर काही त्रास होण्याचा धोका असतो का?
    वजन कमी (35 किलो, वय 69) असणे हे cervical spondylitis मुळे होणारे दुखणे थांबवण्यासाठी, सात महिने होमिओपॅथी औषध व दोन महिने ॲलोपॅथी औषध घेऊनही दुखणे न थांबण्यामागील कारण असू शकतं का?
    उंदरांसाठी औषध कोणते?
    एखाद्या त्रासासाठी आयुर्वेदिक औषध जास्त काळ म्हणजे एक-दीड वर्ष घेतल्यास काही दुसरा शारीरिक त्रास उद्भवू शकतो का?