व्यायाम

नेहमी स्वतःशी प्रामाणिक राहा

घरच्याच कामातून व्यायाम होतो, मग योगा कशाला ? मैत्रिणींनो, असे अनेक योगाविषयीचे गैरसमज दूर करा...

"काय करावे बाई, घरीच एवढे काम असते की त्यातूनच आमचा मस्तपैकी व्यायाम होऊन जातो. मग कशाला पुन्हा योगाचा वेगळा क्लास लावायचा " अशा आशयाची चर्चा महिलांमध्ये नेहमीच रंगलेली दिसते. कामातूनच व्यायाम होतो, असे म्हणत अनेकजणी योगा करणे टाळतात. पण हा चुकीचा समज असून महिलांनी योगाविषयी असलेले असे अनेक गैरसमज त्यांच्या डोक्यातून काढून टाकण्याची गरज आहे.

घरच्याच कामातून व्यायाम होतो, मग योगा कशाला ? मैत्रिणींनो, असे अनेक योगाविषयीचे गैरसमज दूर करा...

महिलांनी अमूक आसन केले तर त्रास होईल, तमूक व्यायाम केला तर चुकीचे ठरेल, असे त्यांना वारंवार सांगितले जाते. पण असे कोणतेही गैरसमज मनात न ठेवता महिलांनी घराबाहेर पडून तज्ज्ञांच्या मार्गदर्शनाखाली योगाभ्यास करावा.

प्रत्येक वयोगटातील महिलांना योगाभ्यासाची गरज आहे.

योगा करणे सोडून दिले तर वजन खूप पटापट वाढते, असा महिलांमध्ये असणारा समज अत्यंत चुकीचा आहे.

घरातली कामे करून दमून जाणे आणि वर्कआऊट किंवा योगा करून रिलॅक्स होणे, यातील फरक आजही बहुतांश महिलांना समजतच नाही. धुणे, भांडी करणे, फरशी पुसणे किंवा झाडू मारणे हे उत्तम व्यायाम प्रकार आहेत. त्यामुळे ही कामे नित्यनेमाने केली तर तुम्हाला कोणत्याच व्यायामाची गरज पडत नाही, असे वारंवार आपल्या घरातल्या वयस्कर महिलांकडून आपण ऐकलेले असते आणि तेच कुठेतरी आपल्या डोक्यात अगदी घट्ट रूतून बसते. असे समजणे तर चुकीचे आहेेच, पण त्यासोबतच योगाविषयी महिलांच्या मनात असलेले इतर अनेक समजही किती चुकीचे आहेत, हे औरंगाबाद येथील योगतज्ज्ञ डॉ. चारूलता रोजेकर यांनी महिलांना समजून सांगितले आहे.

 

योगाविषयी महिलांच्या मनात असलेले गैरसमज

१. काम केल्याने आपोआपच योगा होतोकाम हाच योगाभ्यास हा समज अत्यंत चुकीचा आहे. घरातील कामे करून तुमचे शरीर थकते. त्यातून तुमचा कोणताही व्यायाम होत नाही. घरकाम करणे हे 'एर्क्झशन' आहे. त्यातून 'एक्सरसाईज' अजिबातच होत नाही. त्यामुळे काम करणे वेगळे आणि योगा करणे वेगळे.

२. पाळी सुरू असताना योगा करू नयेपाळीविषयी तर महिलांच्या डोक्यात कायमच वेगवेगळे गैरसमज असतात. पाळी सुरू असताना अमूक गोष्ट करू नये, तमूक गोष्ट टाळावी, अशा सुचनांचा आपल्यावर कायमच भडीमार होत असतो. याच सुचनांमधून निर्माण झालेला एक गैरसमज म्हणजे पाळी सुरू असताना योगा करू नये. याविषयी सांगताना डॉ. चारूलता रोजेकर म्हणाल्या की, पाळीत हलके- फुलके व्यायाम, योगासन करण्यास काहीही हरकत नाही. जास्त ब्लड फ्लो सुरू असेल, तर मात्र मासिक पाळीच्या काळात योगा करणे टाळावे. 

 

३. गरोदरपणात योगा नको गं बाई....हा महिलांच्या डोक्यात असलेला सगळ्यात मोठा गैरसमज. गर्भावस्थेत आपण स्वत:ला जपलेच पाहिजे. पण म्हणून शरीराला काहीच व्यायाम न होऊ देणे, हे देखील अगदीच अयोग्य आहे. गर्भसंस्कार केंद्रात गर्भवतींना विशेष योगाभ्यास शिकविला जातो. अनेकदा नॉर्मल डिलीव्हरी होण्यासाठी गर्भसंस्कार वर्गात घेतली गेलेली आसने व श्वसन प्रकारच उपयुक्त ठरले, असे अनेक महिलांचे म्हणणे आहे. गर्भावस्थेत योगाभ्यास केला तर गर्भाशयाचे मुख बंद होत नाही, हा देखील गैरसमज महिलांच्या डोक्यात असतो. पण तज्ज्ञांच्या मार्गदर्शनाखाली योग्य व्यायाम केला, तर अशी कोणतीही समस्या निर्माण होत नाही. 

 

४. महिलांनी सुर्यनमस्कार घालू नयेसुर्यनमस्कार घालणे हे पुरूषांचेच काम, अशी अनेक महिलांची धारणा असते. पुरूषप्रधान संस्कृतीतून हे महिलांच्या मनात रूजविण्यात आले आहे. आजही अनेक महिलांचा यावर विश्वास आहे. पण सुर्यनमस्कार हा एक उत्तम व्यायाम असून तो ज्याप्रकारे पुरूषांसाठी फायदेशीर आहे, तसाच महिलांसाठीही आहे. त्यामुळे महिलांनी न बिचकता सुर्यनमस्कार घालावेेत.

५. गायत्री मंत्र म्हणू नयेगायत्री मंत्र महिलांनी म्हटले तर त्याचा त्यांच्या शरीरावर विपरित परिणाम होतो, असा एक गैरसमज आहे. तो महिलांनी आधी डोक्यातून काढून टाकावा. कोणत्याही मंत्रोच्चाराने मनाला शांती मिळते, मन एकाग्र करण्यास मदत होते. त्यामुळे योगाभ्यास करताना जर ध्यान करण्याआधी गायत्री मंत्र म्हणायला सांगितला तर महिलांनी अजिबातच टाळाटाळ करू नये. 

उत्तम शारिरीक स्वास्थ्यासाठी..

व्यायाम प्रकारामध्ये सातत्यता ठेवणे आवश्यक असते. दररोजच्या दिवसामधला ठराविक काळ व्यायामासाठी राखून ठेवल्याने ही सातत्यता साधता येते.

तुमच्या दैनंदिन कार्यक्रमात व्यायामासाठी सकाळी किंवा संध्याकाळी ठराविक वेळ ठरवून घ्यावा, म्हणजे नियमित व्यायामची सवय लागेल. यदाकदाचित खंड पडल्यास

ठरवून घ्यावा, म्हणजे नियमित व्यायामची सवय लागेल. यदाकदाचित खंड पडल्यास पूर्ववतता यापद्धतीचा उपयोग करून लवकरात लवकर सातत्यता करावी. दररोज एका तासापेक्षा जास्त वेळ व्यायाम केल्यास व्यायामाचे अधिक फायदे मिळतात.

दररोज किमान एक तास व्यायाम करावा.

आठवड्यात किमान तीन ते चार तास व्यायाम करणे अपेक्षित आहे. सुरुवातीला व्यायामाचा वेग कमी असावा. दहा-पंधरा मिनिटानंतर वेग वाढवावा, खूप जलदरित्या व्यायाम करू नये, टप्प्याटप्प्याने व्यायामाचा वेग वाढवत न्यावा. व्यायाम करण्याची जागा मोकळी असावी.

हृदय: नियमित सायकल चालवल्याने शरीरातील रक्ताभिसरण चांगले होते. त्यामुळे आपले हृदय मजबूत होते. तुम्ही जर आठवड्यातील ६ दिवस २० मिनिटे दररोज सायकल चालवली तर तुम्हाला हृदयविकार होण्याचा धोका ५० टक्क्यांनी कमी होतो. झोप: ज्या लोकांना निद्रानाशाचा त्रास आहे.

सायकल नियमित चालवा, आरोग्यदायी फायदे 

   

आपल्यापैकी अनेक जण आरोग्यादायी जीवनासाठी धडपडत असतात. पण...

आपल्यापैकी अनेक जण आरोग्यादायी जीवनासाठी धडपडत असतात. पण, तुम्हाला माहिती आहे का, अगदी छोट्या छोट्या गोषींतूनही तुम्ही आरोग्यदायी जीवन जगू शकता. जसे की, सायकल चालवणे. तुम्ही जर नियमितपणे सायकल चालवत असाल तर, तुम्ही मिळवू शकता आरोग्यदाई भरपूर फायदे. जाणून घ्या सायकल चालवण्याचे फायदे.

हृदय: नियमित सायकल चालवल्याने शरीरातील रक्ताभिसरण चांगले होते. त्यामुळे आपले हृदय मजबूत होते. तुम्ही जर आठवड्यातील ६ दिवस २० मिनिटे दररोज सायकल चालवली तर तुम्हाला हृदयविकार होण्याचा धोका ५० टक्क्यांनी कमी होतो.

झोप: ज्या लोकांना निद्रानाशाचा त्रास आहे. त्यांच्यासाठी सायकलींग हा एक उत्कृष्ठ उपाय आणि व्यायामही आहे. शरीरातील कोर्डिसोल हॉर्मोन्सची मात्रा वाढणे हे निद्रानाशाचे प्रमुख कारण आहे. सायकलींगमुळे यावर प्रचंड परिणाम होतो.

कॅन्सर : फर्निश संशोधकांच्या अभ्यासानुसार नियमितपणे ३० मिनिटे सायकल चालवणाऱ्या लोकांमध्ये कॅन्सर होण्याचे प्रमाण ५० टक्क्यांनी घटते.

लठ्ठपणा: जर तुमचे वजन वाढत असेल. तर तुम्ही नियमितपणे सायकल चालवा फायदा होईल.

गर्भावस्था: गरोदर स्त्रीने गर्भावस्तेच्या अगदी सुरूवातीच्या काळात जर सायकल चालवली तर चांगला व्यायम होतो. त्यामुळे प्रसुतीकाळात होणारा त्रास कमी होतो.

बुद्धी: नियमित सायकल चालवल्याने शरीराला व्यायम मिळतो पण, आपल्या विचारांनाही चालना मिळते. त्यामुळे मन आणि बुद्धी स्थिर राहते. विचारांच्या कक्षा रूंदावतात. बुद्धी वाढते असा दावा संशोधक करतात.

रोगप्रतिकारक क्षमता: सायकल चालवल्याने शरीराच्या विविध अवयवांना व्यायाम मिळतो. याचा फायदा आरोग्याला होऊन रोगप्रतिकारक क्षमता वाढते.