राष्ट्राचे प्रकार कोणते आहेत?
राष्ट्राचे प्रकार कोणते आहेत?
राष्ट्रांचे विविध प्रकार खालीलप्रमाणे आहेत:
- सार्वभौम राष्ट्र (Sovereign State):
ज्या राष्ट्राला आपले निर्णय स्वतःच घेण्याचा अधिकार असतो, म्हणजेच जे राष्ट्र इतर कोणत्याही बाह्य शक्तीच्या दबावाखाली नसून स्वतंत्रपणे आपले धोरण ठरवते, त्याला सार्वभौम राष्ट्र म्हणतात.
- राष्ट्र-राज्य (Nation-State):
जेव्हा एखादे राष्ट्र आणि राज्य एकमेकांशी जुळतात, म्हणजे एका विशिष्ट संस्कृतीचे किंवा वंशाचे लोक स्वतःचे राज्य स्थापन करतात, तेव्हा त्याला राष्ट्र-राज्य म्हणतात.
- बहुराष्ट्रीय राज्य (Multinational State):
ज्या राज्यात अनेक विभिन्न राष्ट्रीयत्व असलेले लोक राहतात, त्याला बहुराष्ट्रीय राज्य म्हणतात. अशा राज्यांमध्ये विविध संस्कृती आणि भाषांचे लोक एकत्र नांदतात.
- वसाहत (Colony):
वसाहत म्हणजे एखादे राष्ट्र दुसऱ्याremote प्रदेशावर आपले नियंत्रण ठेवते आणि त्याचे शोषण करते. या प्रकारच्या राज्यांमध्ये मूळ लोकांचे अधिकार कमी केले जातात.
- साम्यवादी राष्ट्र (Communist State):
साम्यवादी विचारसरणीवर आधारित शासन प्रणाली असलेले राष्ट्र, जिथे सरकारचे उत्पादन आणि वितरणावर नियंत्रण असते.
- लोकशाही राष्ट्र (Democratic State):
ज्या राष्ट्रांमध्ये लोकांद्वारे निवडलेले सरकार राज्य करते, आणि लोकांना आपले मत व्यक्त करण्याचे तसेच निवडणुकीत भाग घेण्याचे स्वातंत्र्य असते.