प्राणी व पक्षी यांच्या अनेक प्रजाती नष्ट होण्याची कारणे कोणती आहेत?
प्राणी आणि पक्षी यांच्या अनेक प्रजाती नष्ट होण्याची अनेक कारणे आहेत, त्यापैकी काही प्रमुख कारणे खालीलप्रमाणे आहेत:
- Habitat Loss (आवास ऱ्हास):
जंगलतोड, शहरीकरण, शेती आणि इतर विकास प्रकल्पांमुळे प्राण्यांचे नैसर्गिक अधिवास नष्ट होतात. त्यामुळे त्यांना राहण्यासाठी आणि प्रजनन करण्यासाठी जागा मिळत नाही.
- Climate Change (हवामान बदल):
तापमान वाढ, समुद्राची पातळी वाढणे आणि हवामानातील बदल यांचा प्राणी आणि पक्ष्यांच्या जीवनावर परिणाम होतो. अनेक प्रजाती त्यांच्या नैसर्गिक वातावरणाशी जुळवून घेऊ शकत नाहीत आणि त्यामुळे ते नष्ट होतात.
- Pollution (प्रदूषण):
रासायनिक प्रदूषण, जल प्रदूषण आणि हवा प्रदूषणामुळे प्राणी आणि पक्ष्यांचे आरोग्य धोक्यात येते. प्लास्टिक प्रदूषणामुळे अनेक समुद्री जीव मरतात.
- Overhunting and Poaching (अतिशिकार आणि तस्करी):
माणसांकडून मोठ्या प्रमाणावर शिकार केल्याने अनेक प्रजाती कमी झाल्या आहेत. वन्यजीव तस्करीमुळे अनेक दुर्मिळ प्राणी मारले जातात, ज्यामुळे त्यांची संख्या घटते.
- Invasive Species (आक्रमक प्रजाती):
एका ठिकाणाहून दुसऱ्या ठिकाणी आलेल्या नवीन प्रजाती स्थानिक प्रजातींसाठी धोकादायक ठरतात. त्यांच्यामुळे स्थानिक प्रजातींना अन्न आणि जागेसाठी स्पर्धा करावी लागते.
- Disease (रोग):
प्राण्यांमध्ये पसरणारे रोग त्यांच्या मृत्यूचे कारण बनू शकतात, विशेषतः जेव्हा त्यांची संख्या आधीच कमी असते.
- Natural Disasters (नैसर्गिक आपत्ती):
नैसर्गिक आपत्ती, जसे की ज्वालामुखी, भूकंप आणि त्सुनामी, प्राणी आणि पक्ष्यांच्या वस्तीस्थानांना नष्ट करतात, ज्यामुळे त्यांचे जीवन धोक्यात येते.
या कारणांमुळे अनेक प्राणी आणि पक्षी आज नामशेष होण्याच्या मार्गावर आहेत. या समस्यांवर तातडीने उपाय करणे आवश्यक आहे.