भारतातील वनांचे वर्गीकरण कसे केले जाते?
भारतातील वनांचे वर्गीकरण कसे केले जाते?
भारतातील वनांचे वर्गीकरण:
भारतातील वनांचे वर्गीकरण अनेक घटकांच्या आधारावर केले जाते, जसे की हवामान, पर्जन्यमान, तापमान, आणि जमिनीचा प्रकार. खाली काही प्रमुख प्रकार दिले आहेत:
- उष्णकटिबंधीय सदाहरित वने (Tropical Evergreen Forests):
वैशिष्ट्ये: ही वने जास्त पाऊस असलेल्या भागात आढळतात. येथील झाडे वर्षभर हिरवीगार राहतात.
प्रदेश: पश्चिम घाट, ईशान्य भारत.
- उष्णकटिबंधीय पर्णपाती वने (Tropical Deciduous Forests):
वैशिष्ट्ये: या वनांतील झाडे विशिष्ट ऋतूमध्ये पाने गळवतात.
प्रदेश: मध्य भारत, पूर्व भारत.
- उष्णकटिबंधीय काटेरी वने (Tropical Thorn Forests):
वैशिष्ट्ये: या वनांमध्ये काटेरी झाडे आणि झुडपे आढळतात.
प्रदेश: राजस्थान, गुजरात, महाराष्ट्र (विदर्भ).
- पर्वतीय वने (Montane Forests):
वैशिष्ट्ये: उंचीनुसार या वनांमध्ये बदल आढळतात.
प्रदेश: हिमालयीन प्रदेश, नीलगिरी पर्वत.
- समुद्रकिनारपट्टी वने (Littoral and Swamp Forests):
वैशिष्ट्ये: ही वने खाऱ्या पाण्यात वाढतात.
प्रदेश: किनारी भाग, सुंदरबन.
इतर वर्गीकरण:
प्रशासकीय दृष्ट्या वनांचे खालील प्रकार पडतात:
- आरक्षित वने (Reserved Forests):
वैशिष्ट्ये: येथे लाकूडतोड आणि चराई करण्यास मनाई असते.
- संरक्षित वने (Protected Forests):
वैशिष्ट्ये: येथे काही प्रमाणात लाकूडतोड आणि चराई करण्याची परवानगी असते.
- अवर्गीकृत वने (Unclassified Forests):
वैशिष्ट्ये: या वनांवर कोणतेही निर्बंध नसतात.