Topic icon

भारतीय दंड संहिता

0
राष्ट्र म्हणजे काय ते सांगून राष्ट्रवादास आधारभूत घटक कोणते आहेत?

राष्ट्र: राष्ट्र ही एक सामाजिक-राजकीय संकल्पना आहे. समान भाषा, संस्कृती, इतिहास आणि भौगोलिक प्रदेश यांसारख्या घटकांनी एकत्र आलेल्या लोकांच्या समूहाला राष्ट्र म्हणतात.

राष्ट्रवादाचे आधारभूत घटक: राष्ट्रवादाला चालना देणारे आणि राष्ट्राची भावना निर्माण करणारे अनेक घटक आहेत. त्यापैकी काही प्रमुख घटक खालीलप्रमाणे:

  1. समान संस्कृती: समान चालीरीती, परंपरा, कला आणि जीवनशैली लोकांना एकत्र आणतात.
  2. समान भाषा: एकच भाषा बोलणारे लोक एकमेकांशी अधिक सहजपणे संवाद साधू शकतात आणि त्यांच्यात भावनात्मक संबंध निर्माण होतो.
  3. समान इतिहास: सामायिक भूतकाळ, त्यातील घटना, संघर्ष आणि यशोगाथा लोकांमध्ये एकतेची भावना निर्माण करतात.
  4. भौगोलिक एकता: एका विशिष्ट भूभागावर राहणारे लोक त्या भूमीशी भावनिक आणि सांस्कृतिक रूपात जोडलेले असतात.
  5. समान वंश: जरी ही संकल्पना विवादास्पद असली, तरी काहीवेळा समान वंशाचे लोक स्वतःला एका राष्ट्राचा भाग मानतात.
  6. राजकीय विचारसरणी: समान राजकीय विचार आणि ध्येये असलेले लोक एकत्र येऊन राष्ट्र निर्माण करू शकतात.
  7. आर्थिक हितसंबंध: समान आर्थिक उद्दिष्ट्ये आणि हितसंबंध लोकांना एकत्र बांधून ठेवू शकतात.

हे सर्व घटक एकत्रितपणे एखाद्या समुदायात 'राष्ट्रा'ची भावना जागृत करतात आणि त्यातून राष्ट्रवादाला प्रोत्साहन मिळतं.

अधिक माहितीसाठी:

उत्तर लिहिले · 24/3/2025
कर्म · 840
0
भारतात सर्वात सुंदर इमारत कोणती?
श्रीमान रायगड
उत्तर लिहिले · 16/6/2022
कर्म · 0
0
हबीब रेहमान यांचे भारतीय आधुनिक वास्तुकलेतील स्थान कसे स्पष्ट कराल?
हबीब रेहमान हे भारतीय आधुनिक वास्तुकलेतील महत्त्वाचे नाव आहे. त्यांचे योगदान खालीलप्रमाणे:

1. आधुनिकतेचा स्वीकार: रेहमान यांनी Bauhaus च्या वास्तुकलेतील कार्यात्मकतेच्या (Functionality) दृष्टिकोन स्वीकारला. त्यांनी इमारतींमध्ये नैसर्गिक प्रकाश आणि हवा खेळती राहील यावर भर दिला.


2. स्थानिक गरजेनुसार बदल: हबीब रेहमान यांनी पश्चिम बंगालमधील हवामानाचा विचार करून बांधकाम केले. त्यांनी व्हरांडा आणि जाळीदार भिंतींचा वापर केला, ज्यामुळे इमारती थंड राहण्यास मदत झाली.


3. सामाजिक बांधिलकी: रेहमान यांनी कमी खर्चात घरे बांधण्यावर लक्ष केंद्रित केले, ज्यामुळे सामान्य माणसांना परवडणारी घरे उपलब्ध झाली.


4. Bauhaus चा प्रभाव: त्यांनी जर्मनीमधील Bauhaus शाळेतील वास्तुकला आणि डिझाइनच्या तत्त्वांचा वापर भारतीय संदर्भात केला.


5. महत्त्वाच्या इमारती: हबीब रेहमान यांनी अनेक सरकारी इमारती, रुग्णालये आणि गृहनिर्माण प्रकल्पांची रचना केली, ज्यात त्यांनी आधुनिक विचार आणि स्थानिक गरजा यांचा समन्वय साधला.


उदाहरणे:

  • कलकत्ता विद्यापीठातील विज्ञान महाविद्यालय
  • गांधी घाट स्मारक, पाटणा

हबीब रेहमान यांच्या कार्यामुळे भारतीय वास्तुकलेत आधुनिकता आणि सामाजिक बांधिलकीचा समन्वय साधला गेला.


अधिक माहितीसाठी:


उत्तर लिहिले · 24/3/2025
कर्म · 840
0
भारतातील भूदल, वायुदल, नवदल प्रशिक्षण केंद्रांची नावे कोणती आहेत?
भारतातील भूदल, वायुदल, नवदल प्रशिक्षण केंद्रांची नावे खालीलप्रमाणे:

1. भूदल प्रशिक्षण केंद्रे:

  • इंडियन मिलिटरी अकादमी (IMA), डेहराडून:

    ही भूदलातील अधिकाऱ्यांसाठीची प्रमुख प्रशिक्षण संस्था आहे.

    IMA website
  • ऑफिसर्स ट्रेनिंग अकादमी (OTA), चेन्नई:

    येथे शॉर्ट सर्विस कमिशन (SSC) अधिकाऱ्यांसाठी प्रशिक्षण दिले जाते.

    OTA website
  • नॅशनल डिफेन्स अकादमी (NDA), खडकवासला, पुणे:

    येथे भूदल, वायुदल आणि नवदल या तीनही दलांतील अधिकाऱ्यांसाठी एकत्रित प्रशिक्षण दिले जाते.

    NDA website
  • इंडियन मिलिटरी कॉलेज (IMC), डेहराडून:

    हे राष्ट्रीय संरक्षण अकादमी (NDA) मध्ये प्रवेश घेण्यासाठी प्रशिक्षण देते.

  • काउंटर इंसर्जेंसी अँड जंगल warfare स्कूल (CIJW), व्हेरेंगटे:

    हे मिझोराम मध्ये आहे.

2. वायुदल प्रशिक्षण केंद्रे:

  • एअर फोर्स अकादमी, Dundigal, हैदराबाद:

    येथे वैमानिक (Pilots), ग्राउंड ड्युटी अधिकारी आणि इतर कर्मचाऱ्यांसाठी प्रशिक्षण आयोजित केले जाते.

    Air Force Academy
  • कॉलेज ऑफ एअर वॉरफेअर, सिकंदराबाद:

    हे वायुसेनेतील अधिकाऱ्यांसाठी उच्च शिक्षण आणि प्रशिक्षण केंद्र आहे.

  • एअर फोर्स टेक्निकल कॉलेज, जलाहल्ली:

    तांत्रिक कर्मचाऱ्यांसाठी प्रशिक्षण येथे दिले जाते.

3. नवदल प्रशिक्षण केंद्रे:

  • इंडियन नेव्हल अकादमी (INA), एझिमाला:

    हे नौदल अधिकाऱ्यांच्या प्रशिक्षणासाठी प्रमुख केंद्र आहे.

    INA website
  • INS चिल्का, ओडिशा:

    हे नवसैनिकांसाठी मूलभूत प्रशिक्षण केंद्र आहे.

  • INSVendoruthy, कोची:

    हे नौदल विमानचालन (Naval Aviation) प्रशिक्षण केंद्र आहे.

उत्तर लिहिले · 24/3/2025
कर्म · 840
0
भारत व ब्राझीलचे स्थान, विस्तार व सीमा कोणत्या आहेत?
* भारत व स्थान , विस्तार व सीमा कोणत्या आहे?


(1)भारताचा विस्तार पूर्णपणे उत्तर आणि पूर्व गोलार्धात आहे. आशिया खंडाच्या दक्षिण भागात भारताचे स्थान आहे.

(२) भारताच्या मुख्य भूप्रदेशाचा अक्षवृत्तीय विस्तार ८०४ उत्तर अक्षवृत्त ते ३७°६' उत्तर अक्षवृत्त आहे. भारताचा रेखावृत्तीय विस्तार ६८०७ पूर्व रेखावृत्त ते ९७०२५' पूर्व रेखावृत्त आहे.

(३) भारताच्या मुख्य भूप्रदेशापासून दूर दक्षिणेला बंगालच्या उपसागरात अंदमान व निकोबार बेटांचा समूह आहे. या त्यांच्या समूहामधील ६°४५ ' अक्षावरील स्थान 'इंदिरा पॉइंट' म्हणून ओळखले जाते. हे भारताचे सर्वात दक्षिणेकडील टोक आहे.
 (४) भारताच्या मध्यातून कर्कवृत्त जाते.


भारताच्या सीमा
केंद्र सरकारच्या माहितीनुसार हे 7 देश आहेत : बांगलादेश (4096.7 किमी), चीन (3488 किमी), पाकिस्तान (3323 किमी), नेपाळ (1751 किमी), म्यानमार (1643 किमी), भूटान (699 किमी) आणि अफगाणिस्तान (106 किमी). तर 7516.6 किमीची सागरी सीमा आहे.




* ब्राझील स्थान,विस्तार व सीमा कोणत्या आहे?

(१) ब्राझीलचा विस्तार उत्तर, दक्षिण आणि पश्चिम गोलार्धात आहे. दक्षिण अमेरिका खंडाच्या उत्तर भागात ब्राझीलचे स्थान आहे.

(२) ब्राझीलचा अक्षवृत्तीय विस्तार ५०१५' उत्तर अक्षवृत्त ते ३३°४५' दक्षिण अक्षवृत्त आहे.

(३) ब्राझीलचा रेखावृत्तीय विस्तार ३४४५' पश्चिम रेखावृत्त ते ७३°४८' पश्चिम रेखावृत्त आहे.

(४) ब्राझीलच्या उत्तर भागातून विषुववृत्त आणि दक्षिण भागातून मकरवृत्त जाते.

ब्राझीलच्या पूर्वेस अटलांटिक महासागर असून देशाला ७,४९१ कि. मी. लांबीची विस्तृत किनारपट्टी लाभली आहे. याच्या उत्तरेस व्हेनेझुएला, सुरीनाम, गयाना, वायव्येस कोलंबिया, पश्चिमेस बोलीव्हिया व पेरू, नैर्ऋत्येस आर्जेन्टिना व पेराग्वे तर दक्षिणेस उरुग्वे हे देश आहेत.
उत्तर लिहिले · 18/2/2023
कर्म · 9415
0
भारतात इंग्लिश का बोलली जाते?

भारतात इंग्रजी बोलली जाण्याचे मुख्य कारण ऐतिहासिक आहे. ब्रिटिश राजवटीच्या काळात इंग्रजी भाषेचा प्रसार झाला आणि शिक्षण, प्रशासन आणि कायद्याच्या क्षेत्रात ती वापरली जाऊ लागली.

इंग्रजी बोलली जाण्याची काही प्रमुख कारणे:
  • औपनिवेशिक इतिहास: भारतावर ब्रिटिशांनी राज्य केले आणि त्यांनी इंग्रजी भाषेला प्रशासकीय आणि शिक्षणाचे माध्यम बनवले. त्यामुळे, अनेक भारतीयांना इंग्रजी शिकावी लागली.
  • शिक्षण: भारतातील अनेक शाळा आणि महाविद्यालयांमध्ये इंग्रजीमध्ये शिक्षण दिले जाते. उच्च शिक्षण घेण्यासाठी इंग्रजी भाषेचे ज्ञान आवश्यक आहे.
  • नोकरीच्या संधी: जागतिकीकरणामुळे अनेक आंतरराष्ट्रीय कंपन्या भारतात व्यवसाय करत आहेत. या कंपन्यांमध्ये काम करण्यासाठी इंग्रजी भाषेचे ज्ञान आवश्यक आहे.
  • संपर्क: इंग्रजी एक आंतरराष्ट्रीय भाषा आहे आणि जगभरातील लोकांशी संवाद साधण्यासाठी ती उपयुक्त आहे.
  • सरकारी कामकाज: आजही काही सरकारी कामकाज इंग्रजी भाषेत चालते.

आजकाल, इंग्रजी ही भारताच्या अनेक भागांमध्ये एक महत्त्वाची भाषा बनली आहे, विशेषत: शहरी भागांमध्ये. हे शिक्षण, व्यवसाय आणि आंतरराष्ट्रीय संपर्कासाठी महत्त्वाचे साधन आहे.

उत्तर लिहिले · 24/3/2025
कर्म · 840