गडदुर्ग इतिहास महाराष्ट्राचा इतिहास

महिमंडणगड बद्दल माहिती द्या?

2 उत्तरे
2 answers

महिमंडणगड बद्दल माहिती द्या?

0
सातारा जिल्ह्यातील जावळी तालुक्यात महिमंडणगड हा एक सातवाहनकालीन किल्ला आहे. हा किल्ला सातारा जिल्ह्यामध्ये असला तरी कोयना धरणाच्या पसार्‍यामुळे तिथे जाण्यासाठी रत्‍नागिरी जिल्ह्यातील खेड गावातून जावे लागते. पावसाळ्यात सर्वत्र हिरवाई फुलल्यावर गिरीभ्रमण करणाऱ्यांसाठी सह्याद्रीतील दुर्गम व अवघड वाटांवरची ही भटकंती जेवढी आव्हानात्मक तेवढीच आनंददायी ठरते.                                          
काय पहाल:: गड आटोपशीर असून येथे बघण्यासारखे फारसे अवशेष उरलेले नाहीत.
पोहचण्याच्या वाटा:-
मुंबई-गोवा महामार्गावरच्या खेडजवळच्या भरणे नाक्यानंतर जगबुडी नदीवरचा पूल ओलांडला की चिपळूणच्या दिशेने जाताना शिरगाव-खोपीचा फाटा लागतो. खोपी गावातून रघुवीर नावाच्या वळणावळणाच्या मोटारेबल घाटातून गेल्यावर मेटशिंदी गाव लागते. खोपी ते मेटशिंदी हा अर्धा पाऊण तासाचा प्रवास आहे. मेटशिंदी हे घाटमाथा आणि कोकण यांच्या सीमेवरचे गाव आहे. गावातून अर्ध्या-पाऊण तासाच्‍या चढाईनंतर घाटमाथ्यावर एक जोडशिखरांच्या मधली खिंड लागते. या खिंडीच्या उजव्या बाजूला महिमंडणगड आहे.
खिंडीपाशी महिमंडणगडचा ताशीव कडा कोकणात कोसळताना दिसतो, तर तिकडे दूर वासोटा, नागेश्वरचा सुळका आणि झाडीभरले डोंगर दिसतात. या डोंगरांच्या पिछाडीला असलेले कोयना धरणाचे बॅक-वॉटर मात्र आपल्याला दिसू शकत नाही.
खिंडीच्या दक्षिण बाजूने एक वळसा मारल्यावर गडाचा माथा लागतो. थोडेसे पुढे गेल्यावर पिण्याच्या पाण्याची कोरीव टाक्यांची एक मालिकाच लागते. एका टाक्यावर काही कोरीव काम, आणि कोण्या देवीचे मूर्तिकाम आहे.
शिवाजी महाराज यांच्या काळात या गडाने नेमकी काय भूमिका बजावली असेल हे इतिहासालाच माहिती. कारण या गडाचा उल्लेख फारसा कोठे नाही, पण बहुधा येथील घाटांवर आणि प्रदेशावर लक्ष ठेवण्यासाठी या गडाची योजना असावी असे वाटते.इतिहासात या गडावर राबता असावा पण काळाच्या आोघात हा गड विसरत चालला आहे♏
0

महिमंडणगड हा महाराष्ट्र राज्यातील सातारा जिल्ह्यातील एक डोंगरी किल्ला आहे. हा किल्ला सह्याद्री पर्वतरांगेत वसलेला आहे.

इतिहास:

  • महिमंडणगडाची नेमकी स्थापना कोणी केली हे निश्चितपणे ज्ञात नाही, परंतु हा किल्ला शिलाहार राजघराण्याच्या काळात इ.स. 1190 मध्ये बांधला गेला असावा असा अंदाज आहे.
  • इ.स. 1673 मध्ये छत्रपती शिवाजी महाराजांनी हा किल्ला जिंकून घेतला.
  • 1818 मध्ये ब्रिटिशांनी हा किल्ला ताब्यात घेतला.

भौगोलिक माहिती:

  • हा किल्ला समुद्रसपाटीपासून सुमारे 915 मीटर (3002 फूट) उंचीवर आहे.
  • किल्ल्याच्या माथ्यावर पोहोचण्यासाठी डोंगर चढून जावे लागते.
  • किल्ल्याच्या आजूबाजूला घनदाट जंगल आहे.

किल्ल्यावरील अवशेष:

  • किल्ल्यामध्ये प्रवेश करण्यासाठी एकच दरवाजा आहे.
  • किल्ल्यावर पाण्याची काही टाकी आहेत, त्यापैकी काही आजही चांगल्या स्थितीत आहेत.
  • किल्ल्यावर काही इमारतींचे अवशेष देखील आहेत.

गडावर जाण्यासाठी मार्ग:

  • महिमंडणगडावर जाण्यासाठी वाई आणि महाबळेश्वर मार्गेconnection आहे.
  • गडावर जाण्यासाठी पायवाट आहे.

जवळपासची ठिकाणे:

  • वाई
  • महाबळेश्वर
  • पाचगणी

महिमंडणगड हा इतिहास आणि निसर्गप्रेमी दोघांसाठीही एक उत्तम ठिकाण आहे.

संदर्भ:

  • महाराष्ट्र राज्याचा इतिहास - महाराष्ट्र राज्याचे राजपत्र विभाग(https://maharashtra.gov.in/mr/gazetteers)

उत्तर लिहिले · 23/3/2025
कर्म · 860

Related Questions

ॲनी बेझंट यांच्या होमरूल चळवळीचे भारतात झालेले परिणाम लिहा?
1975 चा पेठ मधील दुष्काळ?
आधुनिक इतिहास म्हणजे काय?
इतिहासाचे प्रकार किती व कोणते?
इतिहास म्हणजे काय आणि त्याचे प्रकार?
क्रांतीचा शोध कोणी लावला?
जिवा महाले यांची वंशावळ?