झोप

हो तुमचा प्रश्न असा आहे अधूनमधून जाग आली पाहिजे तर त्या साठी ही झोप तुमची कारणीभूत आहे त्यासाठी तुम्हाला दुपारी ही भरपूर झोप काढावी. लागणार.तरच तुम्हाला रात्री झोप गाढ झोप लागणार नाही आणि तुम्हाला रात्री झोपेतून अधूनमधून जाग येत राहिलं.

पण हे असं करणं चुकीचे आहे 

दुपारी झोप नाही मिळाली तरी चालेल पण रात्री ची शांत झोप लागणे गरजेचे आहे तुमची झोप व्यवस्थित असेल तर तुमचं आरोग्य उत्तम राहील

तुम्ही असा प्रश्न का केला आहे हे समजलं नाही. 

गाढ झोप न येण्याची कारणे असतात

1.घरामध्ये काही अडचणी समस्या एखादी व्यक्ती आजारी वगैरे

2.रात्रीची नोकरी,

3.डोक्यातील विचार 

4.घरात लहान बाळ

या गोष्टी असतील तर रात्रीची गाढ झोप लागणार नाही.अधूनमधून जाग येईल

आणि ही जाग असते आपल्या काळजी ची आणि भितीची.

जेवल्यानंतर झोप का येते? जेवल्यानंतर झोपणे योग्य की अयोग्य, 

प्रत्येक व्यक्तीसाठी 8 ते 9 तासांची झोप आवश्यक आहे. रात्रीची पूर्ण झोप तुम्हाला दिवसभर ऊर्जा देते.

  जेवल्यानंतर झोप का येते दिवसभरात जेव्हाही आपण अन्न खातो, त्यानंतर आपल्याला झोप येते. घरात राहणा-या लोकांसाठी ही समस्या तितकी गंभीर नसते, कारण दिवसभराच्या जेवणानंतर ते थोडावेळ विश्रांती घेऊ शकतात. मात्र ऑफिसमध्ये काम करणाऱ्या लोकांसाठी ही मोठी समस्या आहे. दुपारच्या जेवणानंतर बहुतेक लोकांना सुस्ती आणि झोप येते. ही झोप जास्त वेळ मागत नाही. केवळ 15 मिनिटांच्या झोपेनंतरही शरीर ताजेतवाने वाटेल, असे त्यावेळी वाटते. न्यूट्रीशनिस्ट एक्सपर्ट आणि डॉक्टरांनी याबाबत काय म्हणतात? जाणून घ्या 

शरीराला काम करण्यासाठी ऊर्जेची गरज

आपल्या शरीराला काम करण्यासाठी ऊर्जेची गरज असते. जेव्हा आपण अन्न खातो आणि अनेक प्रकारचे पोषक घेतो. डॉक्टर सांगतात की, जेव्हा आपण अन्न खातो तेव्हा आपले आतडे आणि संपूर्ण शरीर अन्न पचवण्यासाठी काम करू लागते. त्यामुळे रक्तातील साखरेची पातळी कमी होऊ लागते. त्यामुळे आपल्याला सुस्त आणि झोप येते. तसेच, जेव्हा एखादी व्यक्ती जास्त साखरेचे अन्न खाते तेव्हा रक्तातील साखर अचानक वाढते आणि नंतर वेगाने कमी होते. यामुळे व्यक्तीला थकवा जाणवतो आणि नंतर झोप येऊ लागते. तसेच जेव्हा तुम्ही खाता, तेव्हा तुमच्या अन्नाचे ग्लुकोजमध्ये म्हणजेच उर्जेमध्ये रूपांतर होते जसे ते तुमच्या पचनसंस्थेपर्यंत पोहोचते. अन्नाचे ऊर्जेमध्ये रूपांतर करण्याच्या प्रक्रियेत, कोलेसिस्टोकिनिन, ग्लुकागन आणि अमायलिन यांसारखे संप्रेरक परिपूर्णतेची भावना निर्माण करतात. हे हार्मोन्स मेंदूमध्ये डुलकीचा सिग्नल देतात, ज्यामुळे व्यक्तीला सुस्तपणा जाणवतो आणि झोपल्यासारखे वाटते. जर वेळ मिळत असेल तर,आपण खाल्ल्यानंतर थोडी विश्रांती घेऊ शकता.जाणून घ्या जेवल्यानंतर झोप येण्याचे खरे कारण काय?

हार्मोन्समुळेही येते झोप 

झोप फक्त रक्तातील साखरेची पातळी कमी झाल्यानेच येते हे आवश्यक नाही. कधीकधी शरीरातील हार्मोन्स देखील झोपेचे कारण असतात. अन्न खाल्ल्यानंतर, कधीकधी सेरोटोनिन वेगाने तयार होण्यास सुरुवात होते, ज्यामुळे व्यक्तीला झोपल्यासारखे वाटते. 

अन्नावर अवलंबून असते झोप 

काही डॉक्टरांचे म्हणणे आहे की, जर एखाद्या व्यक्तीने ट्रिप्टोफॅन नावाचे अमीनो अॅसिड असलेले अन्न खाल्ले तर त्यामुळे झोप येऊ शकते. याचे कारण असे की, ते सेरोटोनिनची निर्मिती करण्यास कारणीभूत आहे. ट्रिप्टोफॅन अनेक प्रथिनेयुक्त पदार्थ जसे की चीज, पनीर, पालक, टोफू, सोया, अंडी इत्यादी, या उच्च प्रथिनयुक्त पदार्थांमध्ये ट्रिप्टोफॅन अमिनो आम्ल आढळते. अन्नामध्ये ट्रिप्टोफॅन जितके जास्त असेल, तितके शरीरात झोपेचे नियमन करणाऱ्या सेरोटोनिनची पातळी जास्त असते. सेरोटोनिनची पातळी वाढल्याने झोपेची खात्री असते

जेवल्यानंतर झोप आणि आळस दूर करण्यासाठी उपाय 

ऑफिसमध्ये काम करणाऱ्या लोकांसाठी जेवल्यानंतर झोप न लागणे ही समस्या असते. ऑफिसमध्ये काम करणाऱ्या लोकांना जेवल्यानंतर झोप येत नाही, यासाठी तुम्ही उच्च फायबरयुक्त पदार्थांचा आहारात समावेश करावा. त्यामुळे रक्तातील साखरेची पातळी कायम राहते आणि सुस्ती जाणवत नाही. तसेच हलके अन्न खावे. दिवसा जास्त खाऊ नका. जर तुम्ही जास्त अन्न खाल्ले तर ते पचनसंस्थेवर जास्त भार टाकते, ज्यामुळे आळसासह झोप येते. 

8 ते 9 तासांची झोप आवश्यक 

प्रत्येक व्यक्तीसाठी 8 ते 9 तासांची झोप आवश्यक आहे. रात्रीची पूर्ण झोप तुम्हाला दिवसभर ऊर्जा देते. पण जर काही कारणास्तव तुम्हाला रात्रीची झोप पूर्ण झाली नाही तर, दिवसा आळस येईल आणि तुम्हाला झोप येईल. अशा परिस्थितीत अन्न खाल्ल्यानंतर झोप लवकर येते आणि काम करणे कठीण होते. म्हणूनच दररोज पूर्ण झोप घेण्याची सवय लावा. मधुमेह, थायरॉईड, अशक्तपणा इत्यादी काही वैद्यकीय परिस्थिती देखील जास्त थकवा आणि झोपेची भावना होण्याचे कारण असू शकतात. अन्नामध्ये जास्त साखरेचे सेवन केल्यानेही खूप झोप येते आणि काही वेळा काही औषधांमुळे झोपेचा आणि आळसाचा प्रभाव शरीरावर येतो. अन्न खाल्ल्यानंतर झोप लवकर येऊ लागते.

टीप :  कोणतेही उपचार, डाएट आणि औषधं तज्ज्ञांच्या सल्ल्यानं घ्यावीत.

उत्तम आरोग्यासाठी चांगली झोप घेणे देखील खूप महत्वाचे आहे. मात्र, सध्याच्या बदलेल्या जीवनशैलीमध्ये मानसिक ताणतणाव जास्त असतो. यामुळे आजकाल बहुतेक लोकांना नीट झोप येत नाही.

उत्तम आरोग्यासाठी चांगली झोप घेणे देखील खूप महत्वाचे आहे. मात्र, सध्याच्या बदलेल्या जीवनशैलीमध्ये मानसिक ताणतणाव जास्त असतो. यामुळे आजकाल बहुतेक लोकांना नीट झोप येत नाही. झोप आपल्या आरोग्यासाठी खूप जास्त महत्वाची असते.

आपण किती तास झोपतो आणि किती तास आपल्याला चांगली झोप येते, हे आपण किती हेल्दी आणि निरोगी आहोत, यावरून समजते. वयानुसार प्रत्येकाला 7 तास ते 15 तासांची झोपेची आवश्यकता असते. डॉक्टरांनी नवजात बाळाबद्दल सांगितले की, त्यांना सर्वात जास्त झोपेची आवश्यकता असते. 3 ते 11 महिन्यांच्या बाळाला दिवसात किमान 14-15 तासांची झोप आवश्यकत असते

12 महिन्यांपासून 35 महिन्यांपर्यंतच्या मुलांना म्हणजेच एका वर्षापेक्षा जास्त आणि 3 वर्षांपेक्षा कमी वयाच्या मुलांना 12 ते 14 तासांची झोप पाहिजे

3 ते 6 वयोगटातील मुलांना 11 ते 13 तासांची झोपेची आवश्यकता असते. 6 ते 10 वर्षांची मुले, डॉक्टर त्यांना सांगतात की, त्यांना किमान 10 ते 11 तासांची झोपेची आवश्यकता असते. त्यांच्या निरोगी आरोग्यासाठी झोप आवश्यक असते

11 ते 18 वयोगटातील तरूणांना सुमारे 9 तासांची झोप आवश्यक असते. तर 18 वर्षांपेक्षा जास्त वयाच्या लोकांना सरासरी 8 तास झोपेची आवश्यकता असते. वृद्धांसाठी देखील 8 तास झोप आवश्यक असते.

अपुऱ्या झोपेमुळे होतात ‘हे’ पाच परिणाम

अपुऱ्या झोपेमुळे होतात ‘हे’ पाच परिणाम

अपुरी झोप

  

आपल्या मेंदूनं व्यवस्थित काम करावं यासाठी आठ तास झोप मिळण्याची गरज असते. मात्र हल्ली बऱ्याच कारणांनी झोप अपुरी राहते. त्याचे परिणाम हळूहळू दिसायला सुरुवात होते. बदललेली शैली, कामाच्या वेळा, असणारा ताणतणाव, मोबाईल अथवा गॅझेट्सचा अतिवापर या सगळ्यामुळे सध्या झोप कमी होण्याचं प्रमाण वाढलं आहे. अपुरी झोप अर्थात निद्रानाश. यामुळे आरोग्यावर अतिशय विपरित परिणाम होतात. झोप न येण्याची कारणं काहीही असली तरी त्याचा मेंदूवर नकारात्मक परिणाम होत असतो. जाणून घेऊया काय होतात अपुऱ्या झोपेचे परिणाम?

१. मेंदूच्या कार्यावर होतो परिणाम – पुरेशी झोप मिळत नसल्यामुळे, कोणत्याही गोष्टीकडे लक्ष केंद्रीत करण्याची अर्थात मन एकाग्र करण्याची क्षमता कमी होते. याचा परिणाम तुमच्या वैयक्तिक आणि व्यावसायिक आयुष्यावर होतो. पण ८ तास झोप मिळाली तर तुम्ही पूर्ण दिवस आनंदी आणि तरतरीत राहू शकता.

२. सतत मूड बदलत राहतो – कमी झोप मिळाल्यामुळे एका क्षणात हसणं तर दुसऱ्याच वेळी उदास होणं अशा तऱ्हेनं जर तुमचा मूड सतत बदलत राहतो. काळजी, ताण, नैराश्य, सतत विचार करणं या कारणांमुळे तुमचा मूड सतत बदलू शकतो. या सगळ्या गोष्टींमुळे झोप पूर्ण होऊ शकत नाही. त्यामुळे त्याचा परिणाम शरीरावर होतो.

३. अपुऱ्या झोपेमुळे जडतात रोग – सतत विचार, चिंता आणि वैताग यामुळे झोप अपुरी होते. त्यामुळे ह्रदयरोग, मधुमेह, लठ्ठपणा, निराशा असे रोग तुम्हाला जडतात. एकदा हे रोग जडले की, तो बरा होणं शक्य नसतं. त्यामुळे रोज आठ तास झोप मिळालीच पाहिजे याची काळजी घ्यावी.

४. स्मरणशक्तीवर होतो परिणाम – अपुऱ्या झोपेमुळे स्मृतीभ्रंश अर्थात स्मरणशक्ती कमी होण्याची शक्यता असते. त्यामुळे विचार करण्याच्या शक्तीवर मर्यादा येतात. या सगळ्याचा परिणाम सकारात्मक विचारसरणीवरदेखील होतो. एखादी गोष्ट शिकण्याची तुमची क्षमता खालावत जाते. स्मरणशक्ती कमी झाल्यामुळे एकाग्रतेवरदेखील परिणाम होतो.

५. मनोविकार उद्भवू शकतात – अपुरी झोप ही गंभीर समस्या आहे. मात्र लोक त्यासाठी डॉक्टरांचा सल्ला घेत नाहीत. त्यामुळे अतिविचार करून मनोविकार उद्भवतात. याकडे वेळेवर लक्ष देऊन डॉक्टरांचा सल्ला घेणं आवश्यक आहे.

एखादी गोष्ट शिकण्यासाठी, आरोग्याच्या समस्या आणि सायकायट्रिक डिसऑर्डर्स टाळण्यासाठी शांत आणि पुरेशा झोपेची आवश्यकता आहे.