यातील Micro हा शब्द ग्रीक भाषेतील Mikros या शब्दापासून आलेला आहे याचा अर्थ लहान भाग किंवा दशलक्षवा भाग असा होतो यावरून 

 सूक्ष्म अर्थशास्त्रात अर्थव्यवस्थेतील एखाद्या लहान घटकाचा किंवा एखाद्या अंशाचा अभ्यास केला जातो 

सूक्ष्म अर्थशास्त्राच्या  व्याख्या  

 १)प्रा.माॅरिस डॉब - “अर्थव्यवस्‍थेचे सूक्ष्मदर्शी अध्ययन म्‍हणजे सूक्ष्म अर्थशास्‍त्र होय.”

२) प्रा. बोल्डिंग - यांच्या मते- "एक व्यक्ती, एखादया कुटुंबाचा ,एखाद्या वस्तूची किंमत ,एखादी उदयोग संस्था,

 विशिष्ट उद्योग, विशिष्ट वस्तूचा अभ्यास म्हणजे सूक्ष्म अर्थशास्त्र होय".

सूक्ष्म अर्थशास्त्र हे अर्थव्यवस्थेतील अत्यंत सूक्ष्म घटकांचा अभ्यास करते.

 सूक्ष्म अर्थशास्त्रात विशिष्ट कुटुंब, विशिष्ट उत्पादन संस्था, वैयक्तिक मागणी, वैयक्तिक पुरवठा, वैयक्तिक उत्पन्न, विशिष्ट वस्तूंची किंमत इत्यादींचा अभ्यास केला जातो.

सूक्ष्म अर्थशास्त्रात एखादा उपभोक्ता महत्तम समाधान कशा प्रकारे प्राप्त करतो व एखादा उत्पादक किंवा उत्पादनसंस्था/पेढी महत्तम नफा कशा प्रकारे प्राप्त करते याचा अभ्यास केला जातो. सूक्ष्म अर्थशास्त्रात समग्र घटकांचा अभ्यास केला जात नाही. त्यामुळे सूक्ष्म अर्थशास्त्र हे समुच्चयात्मक स्वरूपाचे नसून व्यक्तिगत स्वरूपाचे असते. म्हणून सूक्ष्म अर्थशास्त्राची व्याप्ती अमर्याद नसून मर्यादित आहे.

सूक्ष्म अर्थशास्त्राची व्याप्ती खालीलप्रमाणे आहे:

1. उपभोक्ता वर्तन: सूक्ष्म अर्थशास्त्र आपल्याला एखादा उपभोक्ता वस्तू आणि सेवांसाठी मागणी कशी करतो हे समजून घेण्यास मदत करते.
   • उपभोक्ता वस्तू आणि सेवांची निवड करताना त्याची प्राधान्ये, बजेट आणि उत्पन्न यांसारख्या घटकांचा विचार करतो.
   • उदाहरणार्थ, जर एखाद्या व्यक्तीचे उत्पन्न वाढले, तर तो अधिक महागड्या वस्तू खरेदी करू शकतो.
2. उत्पादन आणि खर्च विश्लेषण: सूक्ष्म अर्थशास्त्र उत्पादकांना उत्पादन खर्च आणि नफा अनुकूल करण्यासाठी मार्गदर्शन करते.
   • यात उत्पादन खर्च कमी करणे आणि उत्पादन वाढवणे कसे शक्य आहे हे पाहिले जाते.
   • उदाहरणार्थ, एखादी कंपनी नवीन तंत्रज्ञान वापरून उत्पादन खर्च कमी करू शकते.
3. बाजार रचना विश्लेषण: सूक्ष्म अर्थशास्त्र विविध बाजारपेठांचे विश्लेषण करते, जसे की पूर्ण स्पर्धा, मक्तेदारी, आणि मक्तेदारी स्पर्धा.
   • प्रत्येक बाजारात किंमत कशी ठरते आणि कंपन्या कशा वागतात हे समजून घेणे महत्त्वाचे आहे.
   • उदाहरणार्थ, मक्तेदारीमध्ये कंपनी स्वतःच्या मर्जीप्रमाणे किंमत ठरवू शकते.
4. किंमत सिद्धांत: सूक्ष्म अर्थशास्त्र वस्तू आणि सेवांची किंमत कशी ठरते हे स्पष्ट करते. मागणी आणि पुरवठा यांच्यातील संतुलन कसे स्थापित होते हे महत्त्वाचे आहे.
   • मागणी वाढल्यास किंमत वाढते आणि पुरवठा वाढल्यास किंमत कमी होते.
   • उदाहरणार्थ, जर टोमॅटोचा पुरवठा कमी झाला, तर त्यांची किंमत वाढेल.
5. कल्याणकारी अर्थशास्त्र: सूक्ष्म अर्थशास्त्र सामाजिक कल्याण आणि कार्यक्षमतेचे मूल्यांकन करते.
   • समाजाला कोणत्या परिस्थितीत सर्वाधिक फायदा होतो हे तपासले जाते.
   • उदाहरणार्थ, प्रदूषण कमी करण्यासाठी सरकार कर लागू करू शकते, ज्यामुळे सामाजिक कल्याण वाढेल.