समाज
होय, जोतीबा यात्रेसाठी बेळगावहून (Belgaum) लोक पायी आणि बैलगाडी करून येतात.
- पायी: अनेक भाविक बेळगावहून जोतीबा डोंगरला पायी चालत येतात.
- बैलगाडी: काही लोक पारंपरिक पद्धतीने बैलगाडीतून प्रवास करतात.
हे मुख्यतः श्रद्धेचा आणि परंपरेचा भाग आहे.
भंडारा जिल्ह्यातील सोनझारी (सोनझारी) जातीचे/समुदायाचे लोक लाखांदूर, साकोली आणि तुमसर या तालुक्यांमध्ये आढळतात.
ठिकाणे:
- लाखांदूर
- साकोली
- तुमसर
पाकिस्तानमध्ये चुलत बहिणीबरोबर विवाह करण्याची प्रथा काही प्रमाणात आढळते. या प्रथेची काही कारणे खालीलप्रमाणे दिली आहेत:
- सामाजिक आणि सांस्कृतिक कारणे: पाकिस्तानातील काही समुदायांमध्ये कुटुंबातील सदस्यांमध्येच विवाह करण्याची प्रथा आहे. यामुळे कुटुंबाची संपत्ती आणि सामाजिक संबंध टिकून राहतात असे मानले जाते.
- धार्मिक कारणे: इस्लामिक कायद्यानुसार चुलत बहीण किंवा आतेबहिणीशी विवाह करणे कायदेशीर आहे. त्यामुळे काही लोक धार्मिक दृष्ट्या याला प्राधान्य देतात.
- आर्थिक कारणे: काहीवेळा आर्थिक अडचणींमुळे कुटुंबातील सदस्य एकमेकांशी विवाह करतात, जेणेकरून संपत्ती कुटुंबातच राहील.
- परंपरा: पिढ्यानपिढ्या चालत आलेल्या काही पारंपरिक प्रथांमुळे आजही हे विवाह केले जातात.
या विवाहांचे काही नकारात्मक परिणाम देखील आहेत, जसे की आनुवंशिक दोष असण्याची शक्यता वाढते. त्यामुळे काही लोक या प्रथेला विरोध करतात.
अधिक माहितीसाठी आपण खालील लिंकला भेट देऊ शकता:
भंडारा जिल्ह्यातील आदिवासी समाजाची सामाजिक आणि सांस्कृतिक जीवनशैली खालीलप्रमाणे आहे:
- समाज रचना: येथील आदिवासी समाज हा विविध जमातींमध्ये विभागलेला आहे, ज्यात गोंड, माडिया, आणि कोलाम यांचा समावेश आहे. प्रत्येक जमातीची स्वतःची अशी वेगळी सामाजिक रचना आणि नियम आहेत.
- कुटुंब पद्धती: त्यांची कुटुंब पद्धती सहसा एकत्रित असते, जिथे अनेक पिढ्या एकत्र राहतात. कुटुंबातील निर्णय वडीलधारी मंडळी घेतात आणि त्यांचे मत सर्वांना मान्य असते.
- विवाह पद्धती: विवाह हा त्यांच्या जीवनातील महत्त्वाचा भाग आहे. पारंपरिक पद्धतीने ठरवून केलेले विवाह इथे प्रचलित आहेत, पण काहीवेळा प्रेमविवाह देखील होतात.
- पंचायत: प्रत्येक गावाची स्वतःची पंचायत असते, जी गावातील वाद विवाद आणि समस्या सोडवते.
- भाषा आणि साहित्य: गोंडी आणि इतर स्थानिक भाषांचा वापर ते करतात. त्यांचे मौखिक साहित्य खूप समृद्ध आहे, ज्यात लोककथा, गाणी आणि पारंपरिक ज्ञानाचा समावेश आहे.
- सण आणि उत्सव: आदिवासी समाजात अनेक सण आणि उत्सव साजरे केले जातात, जे निसर्गाशी आणि शेतीशी संबंधित असतात. पोळा, होळी, दिवाळी आणि दसरा हे त्यांचे प्रमुख सण आहेत.
- कला आणि संगीत: त्यांच्या जीवनात कला आणि संगीताला खूप महत्त्व आहे. पारंपरिक नृत्य, वाद्ये (ढोल, ताशा, बासरी) त्यांच्या संस्कृतीचा भाग आहेत.
- देव आणि श्रद्धा: ते निसर्गाची पूजा करतात आणि त्यांच्या देवतांना प्रसन्न करण्यासाठी विविध धार्मिक विधी करतात.
- वस्त्र आणि आभूषणे: पारंपरिक वेशभूषा आणि आभूषणे आदिवासी संस्कृतीचा महत्त्वाचा भाग आहेत. स्त्रिया विशेषतः रंगीबेरंगी साड्या आणि चांदीचे दागिने वापरतात.
- शेती: बहुतेक आदिवासी शेती करतात. भात हे त्यांचे मुख्य पीक आहे.
- जंगल उत्पादने: ते जंगलातून मध, डिंक, तेंदूपत्ता आणि इतर उत्पादने गोळा करून विकतात, ज्यामुळे त्यांना आर्थिक मदत मिळते.
- रोजगार: काही लोक रोजगारासाठी शहरांमध्ये जातात, पण त्यांचे मूळValues आणि संस्कृती जपण्याचा ते प्रयत्न करतात.
तुम्ही खालील संकेतस्थळांना भेट देऊन अधिक माहिती मिळवू शकता:
- सामाजिक दबाव: काहीवेळा लोकांना वाटते की समाजाने काय विचार करावा, लोक काय म्हणतील, या भीतीने ते समाजाच्या मतानुसार वागतात.
- नैतिकता: काहींना वाटते की समाजासाठी काहीतरी करणे हे त्यांचे कर्तव्य आहे.
- सामुदायिक भावना: काही लोकांमध्ये 'आपण सगळे एक आहोत' ही भावना প্রবল असते. त्यामुळे ते समाजाला मदत करतात.
- https://www.lokmat.com/ (लोकमत)
- https://maharashtratimes.com/ (महाराष्ट्र टाइम्स)
अरबी कल्याणम ही केरळमधील एक प्रथा आहे. या प्रथेनुसार, आखाती देशांतील (अरब राष्ट्रांतील) पुरुष केरळमध्ये येतात आणि गरीब घरातील तरुण मुलींशी लग्न करतात. बहुतेक वेळा हे विवाह अल्प कालावधीसाठी असतात आणि या विवाहांचा उद्देश केवळ शारीरिक संबंध प्रस्थापित करणे किंवा काही आर्थिक लाभ मिळवणे असतो.
या प्रथेमुळे अनेक समस्या निर्माण होतात, जसे की:
- मुलींचे शोषण: अल्पवयीन मुलींना फसवून त्यांच्याशी विवाह केला जातो, ज्यामुळे त्यांचे शोषण होते.
- सामाजिक समस्या: अशा विवाहातून जन्मलेल्या मुलांचे भविष्य असुरक्षित असते, कारण त्यांचे वडील बहुतेक वेळा त्यांना सोडून निघून जातात.
- मानবাধিকার उल्लंघन: या प्रथेमुळे मानवी हक्कांचे उल्लंघन होते, कारण महिलांना वस्तू म्हणून वापरले जाते.
या प्रथेवर अंकुश लावण्यासाठी अनेक सामाजिक कार्यकर्ते आणि संस्था प्रयत्न करत आहेत. तसेच, शासनाने या विरोधात कठोर कायदे करण्याची आवश्यकता आहे.
अधिक माहितीसाठी आपण खालील संकेतस्थळांना भेट देऊ शकता: