संस्कृती

नगररचना:

 * सिंधू संस्कृतीची नगरे अतिशय सुव्यवस्थित होती.

 * रस्ते चौथऱ्यासह होते, गटारांची व्यवस्था होती, घरे सुसज्ज होती.

 * मोहेंजो-दडो आणि हडप्पा ही नगरे त्या काळातील सर्वात मोठी नगरे होती.

व्यवसाय:

 * सिंधू संस्कृतीतील लोक शेती, पशुपालन, व्यापार आणि हस्तकला यांवर अवलंबून होते.

 * ते कापूस, गहू, जव आणि बाजरीची लागवड करत.

 * पशुधन म्हणून गाय, बैल, मेंढे आणि शेळ्या पाळत.

 * मोठ्या प्रमाणात व्यापार करत असल्याचे पुरावे सापडले आहेत.

कला आणि संस्कृती:

 * सिंधू संस्कृतीतील लोकांना कला आणि संस्कृतीची आवड होती.

 * त्यांनी उत्कृष्ट मूर्ती, शिक्के आणि मुद्रे तयार केल्या.

 * त्यांची स्थापत्य कलाही अतिशय विकसित होती.

धर्म:

 * सिंधू संस्कृतीतील लोकांचा धर्म कसा होता याबद्दल अजूनही संशोधन सुरू आहे.

 * मात्र त्यांना मातृशक्तीची पूजा करायची, असे दिसून येते.

 * त्यांच्याकडे विवाहसंस्था होती आणि ते मृत व्यक्तींना पुरत.

समाज:

 * सिंधू संस्कृतीतील समाजात शेतकरी, कारागीर, व्यापारी आणि शासक असे विविध वर्ग होते.

 * महिलांची स्थिती आजच्या तुलनेत चांगली होती, असे मानले जाते.

सिंधू संस्कृती का महत्त्वाची आहे?

 * सिंधू संस्कृती ही भारतातील सर्वात प्राचीन संस्कृतींपैकी एक आहे.

 * या संस्कृतीने नागरी जीवन, व्यापार, कला आणि संस्कृती या क्षेत्रात महत्त्वपूर्ण योगदान दिले.

 * सिंधू संस्कृतीचा अभ्यास करून आपल्याला आपल्या पूर्वजांबद्दल अधिक माहिती मिळते.

अधिक माहिती:

सिंधू संस्कृतीबद्दल अधिक माहिती मिळवण्यासाठी तुम्ही पुस्तके वाचू शकता किंवा इंटरनेटवर शोध घेऊ शकता.

नोट: सिंधू संस्कृतीबद्दल अजूनही अनेक रहस्य उलगडलेली नाहीत. नवीन शोधांमुळे या माहितीत बदल होऊ शकतात.

काय हे द्वंद्व....सगळं देवदानवा नरें निर्मिले ,हे मज लोकां कळवू द्या .... काठोकाठ भरुद्या प्याला फेस भराभर उसळू द्या....असे हे मन रात्रंदिवस विचार वेध कल्पनेने भारलेले . अहो रात्री आपण झोपलो तरी श्वास कोण देतंय घेतंय, हे अनाकलनीय चक्र अव्याहत सुरू आहे. हे सर्व सुरूच आहे तर या देहादेही एक आत्माराम..हे ही खरं आहे. मग आपली जीवन गाडी कोण चालवतोय .... यावर विश्वास ठेवा....आपण ही सतत चालण़ शिकलं पाहिजे. मन मेंदू मनगट मजबूत करून सहजतेने जीवनक्रम सुरू ठेवला पाहिजे.चांगलं वाईट वंगाळ त्याज्य हे ओळखण्याचे विवेकी विचार मानव सतत करत आहे. तसेच आहार विहार व्यवहार ही तो करत असतो . केल्याने देशाटन पंडित मैत्री सभेत संचार हा वावर ही त्याचे जवळ आहे . मानव हा परोपकार नीतीने व संवेदनशील वृत्तीने  सर्वोत्तम प्रेम कामगिरी विश्वासाने करत असतो . आणि म्हणूनच जनजागृती करण्यासाठी सत्संग सिमरन सतत कार्यरत ठेवून माणुसकी धर्म ही वाढवत आहे. याकामी पुढाकार घेऊन राज्यशकट समाज कल्याण ही सुरू आहे आणि समाज रसातळाला न जाईल असेही तो समन्वय समन्यायी पद्धतीने सर्व काही सुरळीत चालू राहील हे पाहत आहे . उघडा डोळे बघा नीट, ही चौकस बुद्धी ठेवून जनजागृती सुरू आहे.

तरीसुद्धा आजकाल वर्तमान काळवंडला जातो आहे .

वर्तमान समोर आहे आणि तो आपल्या हातात आहे मग पाणी नाणी वाणी नासू नये यासाठी कर्म बोलते करावं लागतं आहे . अशी निर्मल सेवा अमृता सारखी गोड कार्यपद्धती कार्यप्रणाली विकसित करण्यात आली तर मानवी जीवन पूर्णतृप्त होईल या विचाराने हा वर्तमान सजविता आला पाहिजे. तरच माणसाला माणूस प्रिय राहील.म्हणून सतत चांगल्या पद्धतीने या जीवनवाटा सुशोभित केल्या जाव्यात म्हणून सतत सक्रीय सक्षमपणे सहभागी होऊन समाजजीवन चालू राहिले पाहिजे यासाठी वर्तन सुरू रहावे , यासाठी सतत सोबत चाला , सतत संवाद ठेवा . 

भजन पूजन कीर्तन प्रवचन जेथे सुरू आहे तेथे भगवंताचे अधिष्ठान वास्तव्य आहे. होय याकरिता जीवन यज्ञ सुरू रहावा . हा विश्वास स्थिरमनाचा आहे . विवेक विचार सतत सुरू असावा असे वाटते.