मिथक (Myth) ही एक पारंपरिक कथा आहे, जी एखाद्या विशिष्ट समाजाच्या श्रद्धा, मूल्ये आणि जगाच्या उत्पत्ती विषयीचे स्पष्टीकरण देते. मिथके सहसा अलौकिक घटना, देवदेवता, आणि नायकांशी संबंधित असतात.

संकल्पना:

• मिथके ही केवळ काल्पनिक कथा नाहीत, तर त्या समाजाच्या सांस्कृतिक आणि धार्मिक विश्वासांचा भाग असतात.
• मिथके पिढ्यानपिढ्या तोंडीरूपाने सांगितली जातात, त्यामुळे त्यांच्या स्वरूपात बदल होण्याची शक्यता असते.
• प्रत्येक संस्कृतीत वेगवेगळ्या प्रकारची मिथके आढळतात, जी त्या संस्कृतीच्या वैशिष्ट्यांवर आधारित असतात.

स्वरूप:

• उत्पत्ती कथा: जग, मानव आणि इतर जीवनांची उत्पत्ती कशी झाली, याबद्दलची माहिती देतात.
• देवता आणि नायक: देवदेवता आणि पराक्रमी नायकांच्या कथा, त्यांची कार्ये आणि वैशिष्ट्ये सांगतात.
• नैतिक आणि सामाजिक नियम: समाजात कसे वागावे, काय करावे आणि काय टाळावे, याबद्दल मार्गदर्शन करतात.
• rituals आणि परंपरा: धार्मिक विधी आणि परंपरांचे महत्त्व आणि मूळ स्पष्ट करतात.

उदाहरण:

भारतीय संस्कृतीत रामायण, महाभारत यांसारख्या प्रसिद्ध मिथक कथा आहेत. ग्रीक मिथक कथांमध्ये झ्यूस (Zeus) आणि हेरा (Hera) यांच्या कथा प्रसिद्ध आहेत.

अधिक माहितीसाठी काही संदर्भ:

• Myth - Wikipedia
• Myth | Definition, Origin, Characteristics, & Examples | Britannica