धवलक्रांती (Operation Flood) :

धवलक्रांती म्हणजे दुग्धोत्पादन वाढवण्याचा कार्यक्रम.

• निर्मिती: भारतामध्ये दुधाचे उत्पादन वाढवण्यासाठी 1970 मध्ये 'ऑपरेशन फ्लड' (Operation Flood) सुरू करण्यात आले, यालाच 'धवलक्रांती' म्हणतात.
• उद्देश:Operation Flood चा उद्देश हा भारतातील ग्रामीण भागातील दुग्ध उत्पादक शेतकऱ्यांना संघटित करून, त्यांना शहरांमधील ग्राहकांशी थेट जोडणे हा होता. या योजनेमुळे दुधाचे उत्पादन वाढले, तसेच ग्रामीण भागातील लोकांचे जीवनमान सुधारण्यास मदत झाली.
• जनक: डॉ. वर्गीस कुरियन (Verghese Kurien) यांना धवलक्रांतीचे जनक मानले जाते. त्यांनी 'अमूल' (AMUL) या सहकारी दूध उत्पादन संस्थेची स्थापना केली आणि त्याद्वारे धवलक्रांतीला चालना दिली.

धवलक्रांतीचे परिणाम:

• दुधाच्या उत्पादनात मोठी वाढ झाली.
• ग्रामीण अर्थव्यवस्था सुधारली.
• शेतकऱ्यांचे उत्पन्न वाढले.
• 'अमूल' सारख्या सहकारी संस्थांच्या माध्यमातून दुग्धव्यवसाय अधिक संघटित झाला.

अधिक माहितीसाठी:

1. राष्ट्रीय दुग्ध विकास मंडळ (NDDB)
2. अमूल (AMUL)