एक निरीक्षणात्मक अभ्यास म्हणजे जिथे काहीही बदलत नाही आणि आपण जे पाहता ते फक्त रेकॉर्ड करतो, परंतु प्रायोगिक अभ्यास म्हणजे जिथे आपल्याकडे एक नियंत्रण गट आणि चाचणी करण्यायोग्य गट असतो .

निरीक्षणात काय पहावयाचे व काय पहावयाचे नाही, याचा काळजीपूर्वक विचार केलेला असतो. ज्या घटनांचे व घटकांचे निरीक्षण करावयाचे त्यांची काळजीपूर्वक निवड केलेली असते. प्रयोगात प्रयोगकर्ता प्रयोग द्रव्यावर काही विशिष्ट कृती करून तिचा प्रयोगातील घटकावर काय परिणाम होतो, त्याचे निरीक्षण करीत असतो.