2 उत्तरे
2
answers
तारीख आणि तिथी यातील फरक काय आहे?
8
Answer link
माझ्या माहितीनुसार तारीख हा शब्द अरेबिक/ उर्दू आहे तर तिथी हा संस्कृत/मराठी शब्द आहे.
◆तारीख म्हणजे अरेबिक मध्ये इतिहास/इतिहासलेखन
◆तिथी:-
हे हिंदू कालगणनेचे एक परिमाण आहे. एका चांद्रमासात ३० तिथी येतात. प्रतिपदेपासून पौर्णिमेपर्यंत शुक्ल पक्ष होय आणि पौर्णिमेनंतरच्या प्रतिपदेपासून ते अमावास्येपर्यंत कृष्ण पक्ष होय. अशा या दोन पक्षांच्या एकत्रीकरणाला एक मास म्हणतात.
★तिथीचे मापन
एका विशिष्ठ वेळी चंद्र आणि सूर्य एकत्र आले की अमावस्या होते.चंद्र व सूर्य एकत्र आल्यानंतर चंद्र जलद गतीने सूर्याच्या पुढे जातो. सूर्य व चंद्र यांच्यात १२ अंशाचे अंतर झाले की प्रतिपदा होते. अशाप्रकारे दर १२ अंशापासून नवीन तिथी चालू होते.
★तिथींची नावे
१.प्रतिपदा, २.द्वितीया, ३.तृतीया, ४.चतुर्थी, ५.पंचमी, ६.षष्ठी, ७.सप्तमी, ८.अष्टमी, ९.नवमी, १०.दशमी, ११.एकादशी, १२.द्वादशी, १३.त्रयोदशी, १४.चतुर्दशी, १५.पोर्णिमा किंवा अमावस्या.
◆तारीख म्हणजे अरेबिक मध्ये इतिहास/इतिहासलेखन
◆तिथी:-
हे हिंदू कालगणनेचे एक परिमाण आहे. एका चांद्रमासात ३० तिथी येतात. प्रतिपदेपासून पौर्णिमेपर्यंत शुक्ल पक्ष होय आणि पौर्णिमेनंतरच्या प्रतिपदेपासून ते अमावास्येपर्यंत कृष्ण पक्ष होय. अशा या दोन पक्षांच्या एकत्रीकरणाला एक मास म्हणतात.
★तिथीचे मापन
एका विशिष्ठ वेळी चंद्र आणि सूर्य एकत्र आले की अमावस्या होते.चंद्र व सूर्य एकत्र आल्यानंतर चंद्र जलद गतीने सूर्याच्या पुढे जातो. सूर्य व चंद्र यांच्यात १२ अंशाचे अंतर झाले की प्रतिपदा होते. अशाप्रकारे दर १२ अंशापासून नवीन तिथी चालू होते.
★तिथींची नावे
१.प्रतिपदा, २.द्वितीया, ३.तृतीया, ४.चतुर्थी, ५.पंचमी, ६.षष्ठी, ७.सप्तमी, ८.अष्टमी, ९.नवमी, १०.दशमी, ११.एकादशी, १२.द्वादशी, १३.त्रयोदशी, १४.चतुर्दशी, १५.पोर्णिमा किंवा अमावस्या.
0
Answer link
तारीख आणि तिथी यांमध्ये काही महत्वाचे फरक आहेत, ते खालीलप्रमाणे:
१. व्याख्या:
- तारीख: तारीख म्हणजे कॅलेंडरमधील एक विशिष्ट दिवस, जो वर्ष, महिना आणि दिवसाच्या क्रमांकाने दर्शविला जातो.
- तिथी: तिथी हे हिंदू पंचांगानुसार चंद्राच्या कलांवर आधारित एकक आहे. हे अमावस्या आणि पौर्णिमेदरम्यान चंद्राच्या स्थितीनुसार बदलणारे दिवस आहेत.
२. आधार:
- तारीख: तारीख सौर कॅलेंडरवर आधारित आहे, जी पृथ्वीच्या सूर्याभोवती फिरण्याच्या वेळेवर अवलंबून असते.
- तिथी: तिथी चंद्र कॅलेंडरवर आधारित आहे, जी चंद्राच्या पृथ्वीभोवती फिरण्याच्या वेळेवर अवलंबून असते.
३. स्वरूप:
- तारीख: तारीख एक स्थिर आणि वैश्विक संकल्पना आहे, जी जगभरात समान असते.
- तिथी: तिथी बदलते आणि विशिष्ट प्रदेशानुसार वेगवेगळ्या असू शकतात. तसेच, तिथीचा दिवस लहान-मोठा असू शकतो.
४. उपयोग:
- तारीख: तारखांचा उपयोग सामान्यतः दिवस आणि घटनांची नोंद ठेवण्यासाठी होतो.
- तिथी: तिथींचा उपयोग धार्मिक कार्ये, व्रत, उपवास आणि सण साजरे करण्यासाठी केला जातो.
५. उदाहरण:
- तारीख: १ जानेवारी २०२४ (1 January 2024)
- तिथी: माघ शुद्ध पंचमी