नागवेल, पळस, मेथी, अडुळसा आणि कढीलिंब या वनस्पतींचा उपयोग कशासाठी करता येतो? त्याचे काय फायदे आहेत, ते सविस्तर सांगा?
नागवेल, पळस, मेथी, अडुळसा आणि कढीलिंब या वनस्पतींचा उपयोग कशासाठी करता येतो? त्याचे काय फायदे आहेत, ते सविस्तर सांगा?
याच्या पानां पासून विडे करतात.ही भारतात उगवणारी एक आयुर्वेदीक औषधी वनस्पती आहे.ही एक लागवडयोग्य वेल आहे. याचे पानविडा करण्यासाठी वापरतात. भोजनोत्तर विडा खाल्याने भोजनाचे निट पचन होते.
पळस (पलाश)
हा ऊष्ण भूक वाढविणारा आहे. लहान मुलांना जंत झाले असता पळसपापडीचे चूर्ण आणि वावडिंग एकत्र करून घेतले असता सर्व प्रकारचे जंत पडून जातात. प्रमेहावर पळसाच्या पानांचा रस घ्यावा.किडनीच्या विकारांवर पळस हा अतिशय उपयुक्त आहे. लघवीला जळजळ होणे, लघवीची उत्पत्ती नीट न होणे, किडनीचे विविध आजार, किडनीला सूज येणे, किडनीत लघवी साठणे, किडनीचा आकार वाढणे, अगदीChronic Renal Failureपर्यंत सर्व आजारांवर पळसाचा उपयोगशास्त्रीय संशोधनाने सिद्ध झाला आहे.
मेथी चे सेवनही आरोग्यासाठी लाभदायक आहे अपचन, गॅस, मूळव्याध, तोंडाची दुर्गंधी, संभोगशक्ती वाढवणास सहाय्यक आहे
अडुळसा
कफ, दमा, खोकला आणि विविध श्वसन आजारांवर अडुळसा औषध मोठ्या प्रमाणावर वापरतात. साधारणपणे २००० वर्षांपूर्वीपासून या औषधी वनस्पतीचा उपयोग केला जात असावा, असे आयुर्वेदातील उल्लेखांवरून दिसते.या झुडुपाचा उपयोग खोकला बरा होण्यासाठी करतात. अडुळशाच्या पानांचा काढा किंवा रस खोकल्यासाठी घेतात. रस मधाबरोबर दिला जातो.50-60अडुळशाची पाने स्वच्छ धुऊन,ती एक लिटर पाण्यात अर्ध्या तासाकरता मंद आचेवर उकळावी. साधारण पावपट पाणी उरले पाहिजे.हा काढा गार करून गाळून ठेवावा. खोकला झाल्यास20मि.लि. काढा दिवसातून2ते3वेळा या प्रमाणात3दिवस द्यावा. लहान थोर व्यक्तींना हा काढा उपयुक्त आहे. हे असतानाइतर खोकल्याच्या बाटल्यांची गरज नसते.
कडूनिंब
हे झाड सर्वांच्याच ओळखीचे आहे. त्याची पाने,फळे,तसेच खोड औषधी आहेत. इसबासारख्यात्वचेच्या रोगाकरता याच्या पानांचा उपयोग होतो. कडूनिंबाच्या पानांच्या तेलाचा वापरखाज आणि जखमा भरून येण्यासाठी करतात. तसेच या पानांचा उकळून काढा करूनही वापरता येतो.कडूनिंब हे एक उत्तम जंतुसंसर्गनाशक आणि कीटकनाशक आहे. त्याच्या खोडाच्या बाहेरील भागाचा काढाही ब-याच आजारांवर उपायकारक ठरतो. या झाडाची लागवड करणं आणि त्याची काळजी घेणं हे आपल्या फायद्याचं आहे.
तुम्ही विचारलेल्या नागवेल, पळस, मेथी, अडुळसा आणि कढीलिंब या वनस्पतींच्या उपयोगांबद्दल आणि फायद्यांविषयी माहिती खालीलप्रमाणे:
1. नागवेल (Piper betle):
- उपयोग:
नागवेलीची पाने मुख्यतः पानांच्या विड्यात वापरली जातात. ही पाने मुखशुद्धी म्हणून तसेच पचनासाठीही उपयुक्त मानली जातात.
- फायदे:
- पचनक्रिया सुधारते: नागवेलीच्या पानांमध्ये पाचक गुणधर्म असतात, ज्यामुळे अन्नपचनास मदत होते.
- तोंडाची दुर्गंधी कमी होते: ही पाने चघळल्याने तोंडातील दुर्गंधी कमी होण्यास मदत होते.
- दातांसाठी चांगली: नागवेलीची पाने तोंडातील हानिकारक बॅक्टेरिया कमी करतात, ज्यामुळे दात आणि हिरड्यांचे आरोग्य सुधारते.
2. पळस (Butea monosperma):
- उपयोग:
पळसाची फुले, पाने, आणि साल औषधी उपयोगांसाठी वापरली जातात. याच्या फुलांपासून रंग तयार करतात, जो होळीच्या रंगांमध्ये वापरला जातो.
- फायदे:
- त्वचेसाठी उपयुक्त: पळसाच्या फुलांमध्ये अँटी-इंफ्लेमेटरी गुणधर्म असतात, ज्यामुळे त्वचेच्या समस्या कमी होतात.
- जंतनाशक: पळसाच्या बिया जंतनाशक म्हणून वापरल्या जातात.
- मूळव्याधावर उपचार: पळसाच्या पानांचा लेप मूळव्याधाच्या उपचारासाठी उपयुक्त आहे.
3. मेथी (Trigonella foenum-graecum):
- उपयोग:
मेथीचे दाणे आणि पाने भारतीय घरांमध्ये मोठ्या प्रमाणावर वापरली जातात. मेथी भाजी म्हणून तसेच मसाल्याच्या रूपात वापरली जाते.
- फायदे:
- मधुमेहावर नियंत्रण: मेथी रक्तातील शर्करा नियंत्रित करण्यास मदत करते. संशोधन
- पचन सुधारते: मेथीमध्ये फायबरचे प्रमाण चांगले असते, ज्यामुळे पचनक्रिया सुधारते.
- कोलेस्ट्रॉल कमी करते: मेथी खराब कोलेस्ट्रॉलची पातळी कमी करण्यास मदत करते.
4. अडुळसा (Adhatoda vasica):
- उपयोग:
अडुळसा मुख्यतः त्याच्या औषधी गुणधर्मांसाठी ओळखला जातो. याचा उपयोग सर्दी, खोकला आणि श्वसनाच्या विकारांवर उपचारासाठी करतात.
- फायदे:
- कफ कमी करतो: अडुळसा expectorant म्हणून काम करतो, ज्यामुळे छातीतील कफ पातळ होऊन बाहेर पडण्यास मदत होते.
- श्वासोच्छवासाच्या समस्या कमी करतो: दम्याच्या रुग्णांसाठी अडुळसा खूप फायदेशीर आहे.
- सर्दी आणि खोकल्यावर उपचार: अडुळसाच्या पानांचा रस सर्दी आणि खोकल्यासाठी चांगला उपाय आहे.
5. कढीलिंब (Murraya koenigii):
- उपयोग:
कढीलिंबाची पाने जेवणात चव वाढवण्यासाठी वापरली जातात. तसेच, ते औषधी गुणधर्मांनी परिपूर्ण आहे.
- फायदे:
- पचनासाठी उत्तम: कढीलिंबाची पाने पचनक्रिया सुधारण्यास मदत करतात.
- मधुमेहावर नियंत्रण: कढीलिंब रक्तातील शर्करा नियंत्रित ठेवण्यास मदत करते.
- केसांसाठी उपयुक्त: कढीलिंबाची पाने केसांच्या वाढीसाठी आणि केसांमधील कोंडा कमी करण्यासाठी वापरली जातात.
या वनस्पती आपल्या आरोग्यासाठी खूपच फायदेशीर आहेत आणि सहज उपलब्धही होतात.