कारखाना
ललित साहित्याचे विविध प्रकार आहेत, प्रत्येकाची स्वतःची अशी वैशिष्ट्ये आहेत.
- कथा/लघुकथा:
कथा म्हणजे काल्पनिक घटना, पात्रे आणि स्थळांवर आधारित एक छोटी narrative (कथन). यात साधारणपणे एकच central conflict (मध्यवर्ती संघर्ष) असतो.
- कादंबरी:
कादंबरी ही एक मोठी, अधिक गुंतागुंतीची कथा आहे. यात अनेक पात्रे, घटना आणि themes (कल्पना) असू शकतात.
- कविता:
कविता म्हणजे लयबद्ध आणि गेय रचना. यात प्रतिमा, रूपके आणि इतर साहित्यिक उपकरणांचा वापर केला जातो.
- नाटक:
नाटक हे संवादात्मक असते, जे रंगमंचावर सादर करण्यासाठी लिहिले जाते. यात संघर्ष, पात्रे आणि कथानक असते.
- वैयक्तिक निबंध/ ललित निबंध:
निबंध म्हणजे एखाद्या विषयावर केलेले वैयक्तिक विचार आणि भावना व्यक्त करणारे लेखन.
- प्रवास वर्णन:
प्रवास वर्णन म्हणजे लेखकाने केलेल्या प्रवासाचे अनुभव आणि त्या ठिकाणांचे वर्णन.
- आत्मचरित्र/चरित्र:
आत्मचरित्र म्हणजे स्वतःच्या जीवनाबद्दल केलेले लेखन, तर चरित्र म्हणजे दुसऱ्या व्यक्तीच्या जीवनाबद्दलचे लेखन.
हे ललित साहित्याचे काही मुख्य प्रकार आहेत. प्रत्येक प्रकारात लेखकाला स्वतःची शैली वापरण्याची आणि वाचकाला विविध अनुभव देण्याची संधी असते.
चित्रपटांचे अनेक प्रकार आहेत, त्यापैकी काही प्रमुख प्रकार खालीलप्रमाणे:
-
ॲक्शन (Action):
या चित्रपटांमध्ये मारामारी, पाठलाग, आणि थरारक दृश्ये असतात.
-
ॲनिमेटेड (Animated):
हे चित्रपट कार्टून, ग्राफिक्सच्या मदतीने बनवले जातात.
-
कॉमेडी (Comedy):
या चित्रपटांचा उद्देश प्रेक्षकांना हसवणे हा असतो.
-
डॉक्युमेंटरी (Documentary):
वास्तविक जीवनातील घटनांवर आधारित माहिती देणारे चित्रपट.
-
ड्रामा (Drama):
भावनिक आणि गंभीर विषयांवर आधारित चित्रपट.
-
फँटसी (Fantasy):
काल्पनिक कथांवर आधारित, जसे जादू, काल्पनिक पात्रे असलेले चित्रपट.
-
हॉरर (Horror):
भीतीदायक अनुभव देणारे चित्रपट.
-
मिस्ट्री (Mystery):
रहस्यमय घटना आणि गुन्हेगारीवर आधारित चित्रपट.
-
रोमँटिक (Romantic):
प्रेम आणि भावनांवर आधारित चित्रपट.
-
सायन्स फिक्शन (Science Fiction):
विज्ञान आणि भविष्यावर आधारित चित्रपट.
-
थ्रिलर (Thriller):
तणावपूर्ण आणि रहस्यमय घटनांवर आधारित चित्रपट.
-
वेस्टर्न (Western):
अमेरिकेच्या वेस्टर्न भागातील जीवनावर आधारित चित्रपट.
नैसर्गिक साधनसंपत्तीचे प्रकार:
नैसर्गिक साधनसंपत्तीला तिच्या निर्मितीनुसार आणि स्वरूपानुसार विविध प्रकारांमध्ये विभागले जाते. मुख्य प्रकार खालीलप्रमाणे:
- अजैविक साधने:
ज्या साधनसंपत्तीमध्ये सजीव सृष्टीचा समावेश नाही, ती अजैविक साधनसंपत्ती होय.
- उदाहरण: जमीन, हवा, पाणी, खनिजे, धातू इत्यादी.
- जैविक साधने:
ज्या साधनसंपत्तीमध्ये सजीव सृष्टीचा समावेश आहे, ती जैविक साधनसंपत्ती होय.
- उदाहरण: वनस्पती, प्राणी, सूक्ष्मजंतू आणि मानव.
- नवीकरणीय साधने:
ही साधने नैसर्गिकरित्या पुन्हा निर्माण होऊ शकतात आणि त्यामुळे ती सतत वापरली जाऊ शकतात.
- उदाहरण: सौर ऊर्जा, पवन ऊर्जा, जलविद्युत ऊर्जा, वने.
- अनवीकरणीय साधने:
ही साधने पुन्हा निर्माण होण्यासाठी खूप जास्त वेळ लागतो, त्यामुळे ती एकदा वापरली की संपून जातात.
- उदाहरण: कोळसा, पेट्रोलियम, नैसर्गिक वायू, अणुऊर्जा.
नैसर्गिक साधनसंपत्तीची वैशिष्ट्ये:
- निसर्गातून मिळणारी देणगी: नैसर्गिक साधनसंपत्ती ही मानवनिर्मित नसून निसर्गातून आपल्याला मिळालेली अनमोल देणगी आहे.
- उपलब्धता: काही नैसर्गिक साधने भरपूर प्रमाणात उपलब्ध आहेत, तर काही मर्यादित स्वरूपात. उदाहरणार्थ, हवा आणि पाणी भरपूर आहे, पण कोळसा आणि पेट्रोलियम मर्यादित आहे.
- वितरण: नैसर्गिक साधनसंपत्तीचे वितरण असमान आहे. काही प्रदेशात विशिष्ट साधनसंपत्ती विपुल प्रमाणात आढळते, तर काही ठिकाणी ती दुर्मिळ असते.
- उपयोगिता: नैसर्गिक साधनसंपत्ती मानवासाठी अत्यंत उपयोगी आहे. ती ऊर्जा, अन्न, वस्त्र आणि निवारा यांसारख्या मूलभूत गरजा पूर्ण करते.
- पर्यावरणावर परिणाम: नैसर्गिक साधनसंपत्तीच्या अतिवापरामुळे पर्यावरणावर नकारात्मक परिणाम होतो. प्रदूषण, जलवायु बदल आणि नैसर्गिक आपत्ती यांसारख्या समस्या वाढू शकतात.
- व्यवस्थापन: नैसर्गिक साधनसंपत्तीचे योग्य व्यवस्थापन करणे आवश्यक आहे, जेणेकरून ती दीर्घकाळ टिकून राहील आणि भविष्यातील पिढ्यांसाठी उपलब्ध राहील.
- तापमान: ध्रुवीय प्रदेशातील थंड पाणी अधिक घन असल्यामुळे ते खाली sinking होते. यामुळे खोल सागरी प्रवाहांची निर्मिती होते.
- salinity (क्षारता): ज्या समुद्रात क्षारतेचे प्रमाण जास्त असते, त्या समुद्राच्या पाण्याची घनता वाढते आणि ते पाणी खाली जाते.
- समुद्रातील बर्फ: जेव्हा समुद्रातील पाणी गोठून बर्फ बनतो, तेव्हा त्यातील क्षार (salt) बाहेर फेकला जातो. त्यामुळे त्या ठिकाणच्या पाण्याची घनता वाढते आणि ते खाली जाते.
- वारा: वाऱ्यामुळे समुद्राच्या पृष्ठभागावरील पाणी एका दिशेने ढकलले जाते. त्यामुळे खोल समुद्रातील पाणी वर येते आणि प्रवाहांची निर्मिती होते.
- पृथ्वीचे परिभ्रमण: पृथ्वीच्या परिभ्रमणामुळे Coriolis effect तयार होतो, ज्यामुळे प्रवाहांच्या दिशेमध्ये बदल होतो.
उत्तर: एकूण अंतर 800 किमी आहे.
स्पष्टीकरण:
प्रवासाचे एकूण अंतर 'x' मानू.
अर्धे अंतर 20 किमी/तास वेगाने कापले, म्हणजे x/2 अंतर 20 किमी/तास वेगाने कापले.
उरलेले अर्धे अंतर 60 किमी/तास वेगाने कापले, म्हणजे x/2 अंतर 60 किमी/तास वेगाने कापले.
वेळ = अंतर / वेग ह्या सूत्रानुसार,
पहिला अर्धा भाग कापायला लागलेला वेळ = (x/2) / 20 = x/40 तास
दुसरा अर्धा भाग कापायला लागलेला वेळ = (x/2) / 60 = x/120 तास
प्रश्नानुसार, एकूण लागलेला वेळ 20 तास आहे.
म्हणून, x/40 + x/120 = 20
समीकरण सोप्या पद्धतीने मांडू:
(3x + x) / 120 = 20
4x / 120 = 20
4x = 2400
x = 600
म्हणून, एकूण अंतर 800 किमी आहे.