पुरातत्वीय स्थळावर वास्तुसंग्रहालय (museum) स्थापन करण्यामध्ये भारतीय पुरातत्त्व सर्वेक्षण (Archaeological Survey of India - ASI) विभागाने विशेष पुढाकार घेतला.

भारतीय पुरातत्त्व सर्वेक्षण (ASI) ही भारत सरकारच्या संस्कृती मंत्रालयाच्या अंतर्गत असलेली एक संस्था आहे. या संस्थेचे मुख्य कार्य भारतातील पुरातत्वीय स्थळांचे संरक्षण करणे, त्यांचे उत्खनन करणे, आणि तेथील कला अवशेष व ऐतिहासिक वस्तूंचे जतन करणे आहे.

एएसआयने (ASI) अनेक महत्वाच्या पुरातत्वीय स्थळांवर वस्तुसंग्रहालये स्थापन केली आहेत, ज्यामुळे लोकांना त्या ठिकाणांच्या इतिहासाची आणि संस्कृतीची माहिती मिळते. त्यापैकी काही महत्त्वाची स्थळे खालीलप्रमाणे:

• सारनाथ (उत्तर प्रदेश)
• हडप्पा (पंजाब)
• मोहेंजोदडो (सिंध)
• नालंदा (बिहार)

या वस्तुसंग्रहालयांमुळे पुरातत्वीय स्थळांचे महत्त्व वाढले आहे आणि पर्यटनाला चालना मिळाली आहे.

अधिक माहितीसाठी आपण भारतीय पुरातत्त्व सर्वेक्षण (ASI) च्या वेबसाइटला भेट देऊ शकता: ASI Official Website