समास, सामासिक शब्द आणि विग्रह म्हणजे काय?
समास, सामासिक शब्द आणि विग्रह म्हणजे काय?
समास, सामासिक शब्द आणि विग्रह म्हणजे काय, हे स्पष्ट करण्यासाठी त्यांची माहिती खालीलप्रमाणे आहे:
1. समास (Samas):
दोन किंवा अधिक शब्द एकत्र येऊन एक नवीन शब्द तयार होण्याच्या प्रक्रियेला समास म्हणतात.
समासामध्ये दोन शब्द एकत्र येऊन त्यांचा अर्थ बदलतो किंवा अधिक स्पष्ट होतो.
2. सामासिक शब्द (Samasik Shabda):
समासाच्या नियमांनुसार तयार झालेल्या नवीन शब्दाला सामासिक शब्द म्हणतात.
उदाहरणार्थ: ‘राजपुत्र’ (राजाचा पुत्र), ‘पंचवटी’ (पाच वडांचा समूह).
3. विग्रह (Vigraha):
सामासिक शब्द कोणत्या शब्दांनी मिळून बनला आहे हे स्पष्ट करण्याच्या पद्धतीला विग्रह म्हणतात.
विग्रह म्हणजे सामासिक शब्दाला फोडून त्याचे मूळ शब्द दाखवणे.
उदाहरणार्थ: ‘राजपुत्र’ या सामासिक शब्दाचा विग्रह ‘राजाचा पुत्र’ असा होतो.
उदाहरण:
समास: दोन शब्द एकत्र येऊन नवीन शब्द तयार होण्याची प्रक्रिया.
सामासिक शब्द: ‘राम-लक्ष्मण’ (सामासिक शब्द)
विग्रह: ‘राम आणि लक्ष्मण’ (विग्रह)