वाचन म्हणजे डोळ्या खालून भरभर पुस्तके वाचून न काढता, वाचलेल्या भागाचे प्रत्यक्ष आकलन होणे किंवा वाचलेल्या भागाचा प्रत्यक्ष अर्थ समजणे म्हणजेच वाचन होय.

वाचन फक्त आपल्याला परीक्षेत उत्तीर्ण होण्यासाठी महत्त्वाचे नसून,आयुष्यभरासाठी वाचन महत्त्वाचे असते. आयुष्यात वाचनाला खूप महत्व असून एक सर्जनशील व्यक्ती होण्यासाठी, आपले आयुष्य प्रेरणादायी होण्यासाठी वाचन हे खूप महत्त्वाचे असते. वाचनाची सवय लावून घेणे हे खूप महत्त्वाचे आहे.वाचन ही एक कला आहे. वाचन माणसाला माणूस बनविते, जीवनाला एक नवी दिशा देते, विचार करायला शिकविते, अंतर्मुख करविते, योग्य अयोग्य काय याची जाणीव करवून देते. संस्कृत मध्ये वाचन हा शब्द वच या धातूपासून तयार होतो . वच म्हणजे बोलणे .वाचन ही एक कला आहे. वाचन माणसाला माणूस बनविते, जीवनाला एक नवी दिशा देते, विचार करायला शिकविते, अंतर्मुख करविते, योग्य अयोग्य काय याची जाणीव करवून देते. संस्कृत मध्ये वाचन हा शब्द वच या धातूपासून तयार होतो . वच म्हणजे बोलणे .वाचन ही एक कला आहे. वाचन माणसाला माणूस बनविते, जीवनाला एक नवी दिशा देते, विचार करायला शिकविते, अंतर्मुख करविते, योग्य अयोग्य काय याची जाणीव करवून देते. संस्कृत मध्ये वाचन हा शब्द वच या धातूपासून तयार होतो . वच म्हणजे बोलणे .

वाचन हा मराठी शब्द आहे. तर वाचणे ह्या क्रियापदाचे सर्वनाम. ह्याला इंग्रजीत ‘Reading’ म्हणतात. हा एक सर्वोत्तम छंद मानला जातो. ‘वाचाल तर वाचाल’ ही म्हण तुम्ही नक्की एकली असाल. वाचन वेगवेगळ्या भाषांमध्ये करता येते. मातृभाषेतून केलेले वाचन समजण्यास सोपे जाते. मराठीत वाचनासाठी भरपूर साहित्य उपलब्ध आहे. वाचनाने माणूस शहाणा होतो आणि त्याला पुस्तकासारखा नवा मित्र मिळतो. वाचन ही एक कला आहे. या लेखात आपण वाचन म्हणजे काय व वाचनाचे प्रकार काय आहेत ते जाणून घेणार आहोत.

आकलनासह ध्वनी उच्चारण म्हणजे वाचन. वाचनामुळे व्यक्तिमत्त्वाचा अंगभूत विकास होतो. वाचनाने आवाज जोपासतो. वाचनाने सौंदर्य आणि आनंद दोन्ही प्राप्त होतात. वाचन क्षमतेचा परिपूर्ण विकास त्यातून निर्माण होणाऱ्या अर्थव्यवस्थेवर अवलंबून असतो.

वाचन माणसाला माणूस बनवते, जीवनाला नवी दिशा देते, विचार करायला शिकवते, आत्मपरीक्षण करते, बरोबर काय आणि चूक काय याची जाणीव करून देते. संस्कृतमध्ये ‘वचन’ हा शब्द ‘वच’ या धातूपासून बनला आहे. वच म्हणजे बोलणे. आणि वाच तुम्हाला बोलायला लावणारे. अर्थात वाचन हाच सक्षम बनण्याचा मार्ग आहे.

1. प्रगट वाचन – अक्षराच्या ध्वनीच्या मोठ्या उच्चारांना प्रगट वाचन म्हणतात.

2. सस्वर वाचन – स्ववासासाठी विद्यार्थ्याने वाचन किंवा वाचनाला सस्वर वाचन म्हणतात.

3. सुस्वर वाचन – शिक्षकाने विद्यार्थ्यासाठी केलेल्या वाचनाला सुस्वर वाचन म्हणतात.

4. मुकवाचन – काही न बोलता मूकपणे केलेले वाचन म्हणजे मुकवाचन होय.