div > पर्यावरण प्रदूषण: माहिती पर्यावरण प्रदूषण म्हणजे नैसर्गिक वातावरणात दूषित पदार्थांची वाढ होणे, ज्यामुळे पर्यावरणावर आणि सजीवसृष्टीवर नकारात्मक परिणाम होतो. पर्यावरण प्रदूषणाचे प्रकार: 1. हवा प्रदूषण: कारखाने, वाहने आणि जळणाऱ्या इंधनांमुळे हवेत विषारी वायू आणि धूर मिसळल्याने हवा प्रदूषण होते. हवा प्रदूषणामुळे श्वसनविकार, हृदयविकार आणि कर्करोग यांसारख्या गंभीर समस्या उद्भवू शकतात. उदाहरणे: नायट्रोजन ऑक्साइड (NOx), सल्फर डायऑक्साइड (SO2), कार्बन मोनोऑक्साइड (CO) आणि पार्टिक्युलेट मॅटर (PM). स्त्रोत: EPA - Air Pollution 2. जल प्रदूषण: कारखान्यांतील रासायनिक कचरा, सांडपाणी आणि प्लास्टिक कचरा नद्या, तलाव आणि समुद्रात सोडल्याने जल प्रदूषण होते. जल प्रदूषणामुळे पिण्याच्या पाण्याची समस्या निर्माण होते आणि जलचर प्राण्यांना धोका निर्माण होतो. उदाहरणे: रासायनिक खते, कीटकनाशके आणि औद्योगिक रसायने. स्त्रोत: NRDC - Water Pollution 3. मृदा प्रदूषण: रासायनिक खते, कीटकनाशके आणि औद्योगिक कचरा जमिनीत मिसळल्याने मृदा प्रदूषण होते. मृदा प्रदूषणामुळे जमिनीची सुपीकता कमी होते आणि वनस्पतींची वाढ थांबते. उदाहरणे: जड धातू (Heavy metals), प्लास्टिक आणि रासायनिक कचरा. स्त्रोत: Britannica - Soil Pollution 4. ध्वनी प्रदूषण: वाहनांचे आवाज, कारखान्यांचे आवाज आणि मोठ्या आवाजात संगीत यामुळे ध्वनी प्रदूषण होते. ध्वनी प्रदूषणामुळे बहिरेपणा, उच्च रक्तदाब आणि मानसिक ताण येऊ शकतो. उदाहरणे: वाहतूक, बांधकाम आणि औद्योगिक आवाज. स्त्रोत: EPA - Noise Pollution पर्यावरण प्रदूषणाचे परिणाम: 1. मानवी आरोग्यावर परिणाम: प्रदूषणामुळे श्वसनविकार, हृदयविकार आणि कर्करोग यांसारख्या गंभीर आजारांचा धोका वाढतो. 2. पर्यावरणीय परिणाम: प्रदूषणामुळे नैसर्गिक वातावरण असंतुलित होते, ज्यामुळे वनस्पती आणि प्राणी जीवनावर नकारात्मक परिणाम होतो. 3. हवामानातील बदल: प्रदूषणामुळे जागतिक तापमान वाढते, ज्यामुळे नैसर्गिक आपत्त्यांची संख्या वाढते. पर्यावरण प्रदूषण रोखण्यासाठी उपाय: 1. पुनर्वापर (Recycling): कचरा पुनर्वापर करून नैसर्गिक संसाधनांचा वापर कमी करणे. 2. ऊर्जा बचत: ऊर्जा कार्यक्षम उपकरणे वापरून आणि अपारंपरिक ऊर्जा स्रोतांचा (solar energy) वापर करणे. 3. प्रदूषण नियंत्रण: कारखान्यांनी कचरा व्यवस्थापनाचे योग्य उपाय योजणे आणि प्रदूषणकारी उत्सर्जन कमी करणे. 4. जनजागृती: लोकांना पर्यावरण प्रदूषणाबद्दल माहिती देणे आणि त्यांना प्रदूषण कमी करण्यासाठी प्रोत्साहित करणे.