जमीन खरेदी करताना कोणते कागदपत्रे बघायचे?
1. मालमत्तेचा शीर्षक तपासणी अहवाल (Title Search Report):
जमीन मालकीच्या हक्काची पडताळणी करण्यासाठी हा अहवाल महत्त्वाचा आहे. यामध्ये जमिनीच्या मालकीचा इतिहास, जमिनीवर असलेले कर्ज आणि इतर भार तपासले जातात.
2. जमिनीचा मूळ मालकी हक्क (Original Title Deed):
विक्रेत्याकडे जमिनीचा मूळ मालकी हक्क असणे आवश्यक आहे. या कागदपत्रात जमिनीच्या मालकीची संपूर्ण माहिती असते.
3. सातबारा उतारा (7/12 Extract):
सातबारा उतारा हा जमिनीचा एक महत्त्वाचा दस्तावेज आहे. यात जमिनीचा मालक कोण आहे, जमिनीवर किती कर्ज आहे, जमिनीचा प्रकार (शेती, निवासी, व्यावसायिक) आणि जमिनीचे क्षेत्रफळ इत्यादी माहिती दिलेली असते.
4. फेरफार (Mutation):
फेरफार म्हणजे जमिनीच्या मालकीमध्ये झालेले बदल. जमिनीच्या मालकीमध्ये बदल झाल्यास, त्याची नोंद फेरफारमध्ये केली जाते.
5. प्रॉपर्टी कार्ड (Property Card):
शहरी भागातील जमिनीसाठी प्रॉपर्टी कार्ड आवश्यक असते. या कार्डमध्ये जमिनीचा मालक, जमिनीचे क्षेत्रफळ आणि इतर माहिती दिलेली असते.
6. भोगवटा प्रमाणपत्र (Occupancy Certificate):
जर जमीन एखाद्या इमारतीमधील सदनिका (Flat) असेल, तर भोगवटा प्रमाणपत्र आवश्यक आहे. हे प्रमाणपत्र दर्शवते की इमारत कायदेशीररित्या बांधली गेली आहे आणि राहण्यासाठी सुरक्षित आहे.
7. बांधकाम परवानगी (Building Permission):
जर जमिनीवर बांधकाम करायचे असेल, तर बांधकाम परवानगी आवश्यक आहे. हे सुनिश्चित करते की बांधकाम सरकारी नियमांनुसार केले जात आहे.
8. ना-हरकत प्रमाणपत्र (No Objection Certificate - NOC):
काही विशिष्ट प्रकरणांमध्ये, जमिनीच्या खरेदीसाठी ना-हरकत प्रमाणपत्र आवश्यक असते. हे प्रमाणपत्र सरकारी विभाग किंवा इतर संबंधित प्राधिकरणांकडून घेतले जाते.
9. जमिनीचा नकाशा (Land Map):
जमिनीचा नकाशा आपल्याला जमिनीची हद्द आणि आजूबाजूच्या परिसराची माहिती देतो.
10. कर भरल्याच्या पावत्या (Tax Receipts):
जमीन मालकाने जमिनीवरील कर भरला आहे याची खात्री करण्यासाठी कर भरल्याच्या पावत्या तपासाव्यात.
हे सर्व कागदपत्रे तपासल्याने जमीन खरेदीदाराला मालमत्तेसंबंधी कोणताही धोका नाही याची खात्री होते.
Disclaimer: मी कायदेशीर सल्लागार नाही, त्यामुळे ही माहिती केवळ सामान्य ज्ञानासाठी आहे. जमीन खरेदी करण्यापूर्वी अधिकृत वकिलाचा सल्ला घेणे आवश्यक आहे.