2 उत्तरे
2
answers
अंमलबजावणी संचालनालय (ईडी) म्हणजे काय?
6
Answer link
ED चा full फॉर्म Directorate of enforcement म्हणजेच ज्याला आपण मराठीत अंमलबजावणी संचालनालय म्हणू शकतो. ईडी (अंमलबजावणी संचालनालय) चे मुख्य काम परदेशी संबंधित मालमत्ता प्रकरण आणि भारतातील इतर प्रकारच्या मालमत्तेची चौकशी करणे आहे. ईडी अंतर्गत काम करणारे सर्व अधिकारी, त्यांची निवड आयएएस, आयपीएस इत्यादी पदांच्या आधारावर निश्चित केली जाते.
ईडी ही एक गुप्तचर संस्था आहे जी आपल्या देशातील आर्थिक संबंधित गुन्ह्यांवर लक्ष ठेवते, मनी लाँडरिंग प्रकरणांची चौकशी करते. कोणत्याही प्रकारची आर्थिक उलथापालथ झाल्यास ती योग्यरित्या करण्याची जबाबदारी ईडीची आहे.
ईडी ची स्थापना कधी झाली ?
1 मे 1956 रोजी ED ची स्थापना झाली. सध्या ED फेमा 1973 आणि फेमा 1999 अंतर्गत काम करते. ईडीची मुंबई, चेन्नई, चंदीगड, कोलकाता आणि दिल्ली येथे पाच मुख्य कार्यालये आहेत.
भारतातील भ्रष्टाचार कमी करण्यासाठी ED ची भूमिका-
भारतातील भ्रष्टाचार कमी करण्यासाठी ईडी ची अत्यंत महत्वाची भूमिका आहे. ही विशेष एजन्सी आपली कर्तव्ये योग्यरित्या पार पाडते, जेणेकरून मनी लाँड्रिंग आणि काळ्या पैशाशी संबंधित गंभीर प्रकरणांमध्ये गुंतलेल्या दोषींवर निष्पक्ष तपास करून त्यांना कायद्यानुसार शिक्षा होईल.
ईडी चे अधिकार
ईडीफॉरेन एक्स्चेंज रेग्युलेशन ऍक्ट, 1973 अंतर्गत काम करते, हा कायदा फेरा म्हणून ओळखला जात असे. फेमा 1 जून 2000 रोजी लागू करण्यात आला. काही काळानंतर फेमाशी संबंधित सर्व बाबी ईडीच्या अखत्यारीत आणल्या गेल्या. सध्या, ईडी FERA 1973 आणि FEMA 1999 अंतर्गत कारवाई करते.
ED ला फेमा, 1999 च्या उल्लंघनाशी संबंधित माहिती केंद्रीय आणि राज्य माहिती एजन्सींकडून, तक्रारी इत्यादी प्राप्त होते.
ईडी “हवाला” परकीय चलन रॅकेटीरिंग, निर्यात प्रक्रिया पूर्ण न करणे, परकीय चलन परत न करणे आणि फेमा, १. अंतर्गत उल्लंघन यांचे तपास आणि निर्णय घेते.
न्यायालयीन निर्णय कार्यवाही अंतर्गत दंड वसूल करतो, यासाठी तो लिलाव इत्यादी प्रक्रियेचे अनुसरण करतो.
हे सर्वेक्षण, तपास, जप्ती, अटक, पीएमएलए गुन्ह्यातील गुन्हेगाराविरुद्ध खटला चालवते.
ED जप्त करणे, जोडणे, तसेच पीएमएलए अंतर्गत गुन्हेगाराचे हस्तांतरण यासंदर्भात करार करणार्‍या राज्याला किंवा त्याच्याकडून परस्पर कायदेशीर सहाय्य शोधते आणि प्रदान करते.
प्रामुख्याने फेमा उल्लेखांनुसार दोषी आढळलेल्यांची मालमत्ता ईडी जप्त करू शकते.
0
Answer link
अंमलबजावणी संचालनालय (Enforcement Directorate - ED) हे भारत सरकारमधील एक महत्वाचे आर्थिक गुप्तचर संस्था आहे. हे प्रामुख्याने दोन कायद्यांचे उल्लंघन झाल्यास त्याची चौकशी करते:
- Foreign Exchange Management Act, 1999 (FEMA) - विदेशी चलन व्यवस्थापन कायदा, १९९९: या कायद्याचे उल्लंघन झाल्यास, जसे की परकीय चलनाच्या नियमांचे उल्लंघन करणे, याची चौकशी ईडी करते.
- Prevention of Money Laundering Act, 2002 (PMLA) - मनी लॉन्ड्रिंग प्रतिबंध कायदा, २००२: অবৈধ मार्गाने मिळवलेल्या पैशाचा वापर कायदेशीर मार्गाने करण्यासाठी प्रयत्न करणे, याला मनी लॉन्ड्रिंग म्हणतात. या कायद्याचे उल्लंघन झाल्यास ईडी चौकशी करते.
ईडीची मुख्य कार्ये:
- मनी लॉन्ड्रिंगच्या गुन्ह्यांची चौकशी करणे आणि गुन्हेगारांना शिक्षा देणे.
- FEMA कायद्याचे उल्लंघन करणाऱ्यांवर कारवाई करणे.
- गुन्ह्यात वापरलेली मालमत्ता जप्त करणे.
- आर्थिक गुन्हेगारी रोखण्यासाठी इतर तपास संस्थांना मदत करणे.
ईडी ही भारत सरकारच्या वित्त मंत्रालयाच्या (Ministry of Finance) अंतर्गत काम करते.
अधिक माहितीसाठी, तुम्ही खालील संकेतस्थळांना भेट देऊ शकता:
- ईडीचे अधिकृत संकेतस्थळ: enforcementdirectorate.gov.in
- प्रेस इन्फॉर्मेशन ब्युरो (PIB): pib.gov.in