फ्युज (Fuse) हे विद्युत परिपथामध्ये (electrical circuit) वापरले जाणारे एक सुरक्षा उपकरण आहे. जेव्हा परिपथामध्ये जास्त विद्युत प्रवाह (current) येतो, तेव्हा फ्युज वितळतो आणि परिपथ खंडित करतो, ज्यामुळे उपकरणे आणि वायरिंगचे नुकसान टळते. फ्युज अनेक प्रकारचे असतात, त्यापैकी काही खालीलप्रमाणे:

1. कार्ट्रिज फ्युज (Cartridge Fuse):

   हे फ्युज दंडगोलाकार (cylindrical) आकारात असतात आणि दोन्ही टोकांना धातूच्या कॅपने (metal cap) बंद केलेले असतात. यांचा उपयोग घरगुती उपकरणे आणि औद्योगिक उपकरणांमध्ये मोठ्या प्रमाणावर होतो.

2. ब्लेड फ्युज (Blade Fuse):

   हे फ्युज प्लास्टिक बॉडीमध्ये (plastic body) येतात आणि त्यांना दोन किंवा अधिक ब्लेड असतात, ज्यामुळे ते सॉकेटमध्ये (socket) सहजपणे जोडले जाऊ शकतात. ऑटोमोटिव्ह (automotive) म्हणजे वाहन उद्योगात यांचा वापर अधिक होतो.

3. वायरेबल फ्युज (Rewireable Fuse):

   या फ्युजमध्ये वितळलेला तार बदलण्याची सोय असते. हे फ्युज स्वस्त असतात, पण ते आधुनिक फ्युज इतके सुरक्षित नाहीत.

4. SMD फ्युज (Surface Mount Device Fuse):

   हे फ्युज लहान आकारात असतात आणि प्रिंटेड सर्किट बोर्डवर (printed circuit board) सोल्डर (solder) केले जातात. इलेक्ट्रॉनिक उपकरणांमध्ये यांचा वापर होतो.

5. HRC फ्युज (High Rupturing Capacity Fuse):

   हे फ्युज उच्च विद्युत प्रवाहामध्ये (high current) देखील सुरक्षितपणे काम करू शकतात. औद्योगिक आणि व्यावसायिक उपकरणांमध्ये यांचा वापर होतो.

प्रत्येक फ्युज त्याच्या विशिष्ट गरजेनुसार आणि ऍप्लिकेशननुसार (application) निवडला जातो.