हिंदू - परंपरा

वारी म्हणजे काय

वारी महाराष्ट्रातील एक धार्मिक आणि सांस्कृतिक परंपरा आहे. वारी म्हणजे विविध विविधता सुरू झाल्यापासून पंढरपूर येथे संपणारी सामूदायिक पदयात्रा होय. वारी कर व्यक्ती व्यक्ती वारकरी म्हणतात.

वारी शब्दाचा अर्थ येरझार. पंढरपूराची वारी करावयाची म्हणजे तुमची घरगुती वाटचाल पांडुरंगा भेटीला पंढरपुराला जा आणि भगवंताला परत यावयाचे. वारकरी वर्षभर बाहेर पडतात. अनंत भगवान ठेवील त्या ठिकाणी राहतात; त्याने दिलेला उदरनिर्वाहाचा मार्ग स्वीकारावा निर्वाहपूरते अन्न, आच्छादनाची व्यवस्था करावयाची. तहानुचि तहान जाणाये, भुकेले जवान अन्नदान, परस्त्रीला मातेस्मान मानतात, जीवा मत्सर करावयाचा नाही, त्यांच्या कल्याणाची प्रार्थना केली जाते, संतापाचे प्रेम होते, गीता भागवत होते, तुमचा स्वभाव होता. सुकर बनवायचा, असे वारक-स्त्री भक्तिमय जीवन असते.

अनेक भक्त एकत्र भवनात, कथा करत असताना पंढरपूरला पायी जातात तेव्हा त्यांच्या समूहाला 'दिंडी' असे म्हणतात.

वर्षातील आषाढ शुक्ल एकादशीचा पर्वत संपूर्ण देवस्थान, देवस्थान पंधरा ते वीस दिवसाचा प्रवास पारधरपूर भगवान श्रीविठ्ठ्ठला दर्शनास आलेला आहे.

वारीची ही प्रथा फार जुनी आहे. संत ज्ञानेश्वर महाराजांचे वडील दिंडातील वारीला जात होते. असे सांगितले जाते. पूर्वी प्रचारसाची साधने फारशी व्यवहार. लहान लहान गट लोक पंढरपुरला जात असत. त्याची ही प्रथा किती जुनी आहे हे सांगायचे नाही. ग् वा वा वा पद. ते ज्ञानेश्वराच्या पादुका पंढरपूरला जात जात असत. तुकाराम महाराज पंढरपूरची वारी करत असत. त्यांच्या चिरंजीवांनी नारायण महाराजांनी सन १६८५ मध्ये श्रीतुकाराम महाराज व ज्ञानेश्वर महाराजांची पादुका पंढरपूराला जाण्याची सुरुवात केली.