शास्त्रीय गायनाची वैशिष्ट्ये काय आहेत?
शास्त्रीय गायनाची वैशिष्ट्ये काय आहेत?
* स्पष्टीकरण: राग म्हणजे विशिष्ट स्वरांची योजनाबद्ध रचना. प्रत्येक रागाचे आरोह (ascending notes) आणि अवरोह (descending notes) असतात आणि त्यामध्ये বাদী (मुख्य स्वर) आणि संवादी (दुय्यम स्वर) स्वर महत्त्वाचे असतात.
* स्पष्टीकरण: शास्त्रीय संगीतात विविध ताल वापरले जातात, जसे की तबल्यावरील तीन ताल, एक ताल, झप ताल इत्यादी. प्रत्येक तालाचे स्वतःचे बोल (syllables) असतात आणि त्या तालात ठराविक मात्रे असतात.
* स्पष्टीकरण: आलाप हा रागाचा आत्मा असतो. तो रागाचे सौंदर्य उलगडून दाखवतो आणि श्रोत्यांना रागाच्या मूळ स्वभावाची जाणीव करून देतो.
* स्पष्टीकरण: बंदिश ही ठराविक तालात गायली जाते आणि ती रागाच्या नियमांनुसार असते. बंदिशींमध्ये अनेक प्रकार आहेत, जसे की धृपद, ख्याल, तराणा, इत्यादी.
* स्पष्टीकरण: improvisationमध्ये गायक ताला-सुरांच्या आधारावर वेगवेगळ्या तऱ्हा आणि बोल-ताना वापरतो, ज्यामुळे सादरीकरणात विविधता येते.
* स्पष्टीकरण: शिष्य गुरुंकडून थेट ज्ञान घेतो आणि अनेक वर्षे त्यांच्या मार्गदर्शनाखाली रियाज (practice) करतो.
* स्पष्टीकरण: उदाहरणार्थ, काही राग शृंगार (love), काही वीर (courage), तर काही शांत रस निर्माण करतात.