कळत-नकळत ताऱ्‍यांचा व त्यांच्या हालचालींचा आपल्या जीवनावर थेट प्रभाव पडतो. आपला पृथ्वी ग्रह ज्याच्या भोवती भ्रमण करतो त्या सूर्यामुळे दिवसाचा आणि वर्षाचा अवधी ठरतो. चंद्र हा ‘ऋतुमान समजण्यासाठी नेमला आहे.’ (स्तोत्र १०४:१९, पं.र.भा.) आणि तारे विश्‍वसनीय दिशादर्शक आहेत; ताऱ्‍यांच्या स्थितीवरून अंतराळवीर आपले अंतराळयान फिरवू शकतात. म्हणूनच काहींना वाटते, की ताऱ्‍यांच्या आधारावर आपण फक्‍त काल व ऋतू यांच्याबद्दलच नव्हे तर आणखी पुष्कळ काही शिकू शकतो आणि देवाने निर्माण केलेल्या सृष्टीबद्दलची प्रशंसा आणखी वाढवू शकतो. पण मग ग्रह-तारे आपले भविष्य सांगू शकतात का किंवा येणाऱ्‍या संकटाचा इशारा देऊ शकतात का?

फलज्योतिषशास्त्राचा उगम व उद्देश

पृथ्वीवरील जीवनाला मार्गदर्शन मिळावे म्हणून आकाशाकडे पाहून शकून सांगण्याच्या प्रथेची सुरुवात, सा.यु.पू. तीन हजार वर्षांपूर्वी प्राचीन मेसोपोटेमियात झाली असावी. प्राचीन काळचे फलज्योतिषी आकाशातील ग्रहताऱ्‍यांचे अगदी बारकाईने निरीक्षण करायचे. ग्रहताऱ्‍यांच्या हालचालींची तपशीलवार माहिती लिहिण्याच्या प्रयत्नात, ताऱ्‍यांच्या स्थितीची यादी बनवण्याच्या प्रयत्नात, दिनदर्शक बनवण्याच्या प्रयत्नात व ग्रहणांबद्दल पूर्व भाकीत करण्याच्या प्रयत्नात खगोलशास्त्राचा उगम झाला. पण खगोलशास्त्र आणि फलज्योतिष यांच्यात बराच फरक आहे. फलज्योतिषशास्त्रात, सूर्य आणि चंद्र यांचा आपल्या परिस्थितीकीवर होणाऱ्‍या नैसर्गिक परिणामांचे निरीक्षण केले जाते; इतकेच नाही तर, असा दावाही केला जातो, की सूर्य, चंद्र, ग्रह, तारे आणि नक्षत्रे यांच्या स्थितीमुळे आणि त्यांचे एका रांगेत आल्यामुळे पृथ्वीवर मोठमोठ्या घटना घडतात आणि प्रत्येक व्यक्‍तीच्या जीवनावरही त्यांचा प्रभाव पडतो. तो कसा?

काही ज्योतिषी, फलज्योतिषशास्त्राचा उपयोग करून, भविष्याबद्दलचे काही संकेत किंवा इशारे मिळतात का ते पाहतात आणि हे शास्त्र अवगत असलेले लोक, विविध मार्गांनी स्वतःचा फायदा करून घेतात. इतर काहींना वाटते, की फलज्योतिषशास्त्राद्वारे आपण, आपल्या हातून काय घडणार आहे ते माहीत करून घेऊ शकतो किंवा विशिष्ट कार्ये किंवा विशिष्ट प्रयत्न सुरु करण्याचा मुहूर्त बघू शकतो. आकाशातील मुख्य ग्रह एका रांगेत येतात ते “पाहून” व मग त्यांचा परस्परांवर तसेच पृथ्वीवर होणारा परिणाम पाहून आपण ही माहिती मिळवू शकतो, असे फलज्योतिषींचे म्हणणे आहे. एखाद्या व्यक्‍तीच्या जन्माच्यावेळी, आकाशातील ग्रह व राशी यांच्या स्थितीनुसार त्या व्यक्‍तीवर प्रभाव पडतो, असेही त्यांचे म्हणणे आहे.