लोककथांचे वाड्मयीन सौंदर्य अनेक घटकांनी साकारले जाते. त्यातील काही प्रमुख घटक खालीलप्रमाणे आहेत:

यांसारख्या विविध घटकांनी लोककथांना वाड्मयीन सौंदर्य प्राप्त होते.

अधिक माहितीसाठी काही संदर्भ:

• साहित्य अकादमी
• Compendium on Cultural Heritage of Maharashtra

लोकसाहित्य हे परंपरेने चालत आलेले साहित्य आहे. ते लोकांच्या जीवनातील अनुभव, भावना, विचार आणि कल्पना व्यक्त करते.

स्वरुप:

व्याप्ती:

थोडक्यात, लोकसाहित्य हे लोकांचे, लोकांद्वारे आणि लोकांसाठी तयार झालेले साहित्य आहे. ते त्यांच्या जीवनाचा आरसा आहे.

अधिक माहितीसाठी काही संदर्भ:

1. लोक साहित्य स्वरूप व्याप्ती व महत्त्व
2. MA Marathi Lok Sahitya Question Bank

मराठी बाल साहित्याचा इतिहास हा 19 व्या शतकाच्या सुरुवातीपासून सुरू होतो. त्याआधी मौखिक परंपरेतून गोष्टी,songsणी व कथा लोकांपर्यंत पोहोचत होत्या.

• 19 वे शतक:

या काळात,missionऱ्यांनी मराठी भाषेत शिक्षण सुरू केले आणि मुलांसाठी पुस्तके छापण्यास सुरुवात केली. 'बाळबोध मुक्तावली' (1832) हे पहिले ज्ञात मराठी बालपुस्तक मानले जाते, जे मिशनऱ्यांनी तयार केले होते.

• 20 वे शतक:

या शतकात अनेक लेखक आणि प्रकाशकांनी मुलांसाठी दर्जेदार पुस्तके तयार केली. ह.ना. आपटे, ना.सी. फडके, वि. वा. शिरवाडकर, पु.ल. देशपांडे आणि इंदिरा संत यांसारख्या लेखकांनी बाल साहित्यात मोलाची भर घातली.

• आधुनिक काळ:

आताच्या काळात बाल साहित्यात अनेक नवीन प्रयोग होत आहेत.interactiveractive पुस्तके,audioडिओ बुक्स आणि ॲनिमेटेड स्टोरीज यांचा वापर वाढला आहे. अनेक लेखक सामाजिक आणि वैज्ञानिक विषयांवर आधारित पुस्तके लिहित आहेत.

आज मराठी बाल साहित्य अनेक विषयांमध्ये उपलब्ध आहे, जसे की कथा, कविता, नाटके,charitra आणि माहितीपर पुस्तके.

साहित्याचे मुख्य प्रकार खालीलप्रमाणे आहेत:

• गद्य साहित्य:

  गद्य म्हणजे व्याख्या, निबंध, कथा, कादंबऱ्या, लेख, पत्रे, वैचारिक लेखन इत्यादी.

• पद्य साहित्य:

  पद्य म्हणजे कविता, अभंग, श्लोक, गजल, ओव्या, आणि स्तोत्रे इत्यादी.

• दृश्य साहित्य:

  दृश्य साहित्य म्हणजे नाटक, एकांकिका, चित्रपट, मालिका, पथनाट्ये, नृत्य, आणि कला प्रदर्शन इत्यादी, जे दृष्टीने अनुभवता येतात.

• श्रव्य साहित्य:

  श्रव्य साहित्य म्हणजे आकाशवाणीवरील कार्यक्रम, व्याख्याने, मुलाखती, गाणी,podcast आणि ऑडिओ बुक्स, जे फक्त ऐकून अनुभवता येतात.

11 ते 23 च्या दरम्यानच्या सम संख्या: 12, 14, 16, 18, 20, 22

या सम संख्यांची बेरीज: 12 + 14 + 16 + 18 + 20 + 22 = 102

11 ते 23 च्या दरम्यानच्या मूळ संख्या: 11, 13, 17, 19, 23

या मूळ संख्यांची बेरीज: 11 + 13 + 17 + 19 + 23 = 83

फरक: 102 - 83 = 19

उत्तर: 11 ते 23 च्या दरम्यानच्या सर्व सम संख्यांची बेरीज व सर्व मूळ संख्यांची बेरीज यांच्यातील फरक 19 आहे.

पंडिती साहित्याची वैशिष्ट्ये

पंडिती साहित्य हे मध्ययुगीन मराठी साहित्यातील एक महत्त्वाचा भाग आहे. हे साहित्य काही विशिष्ट विद्वानांनी निर्माण केले. त्यामुळे त्याला 'पंडिती साहित्य' असे नाव मिळाले. ह्या साहित्याची काही वैशिष्ट्ये खालीलप्रमाणे आहेत:

• संस्कृत भाषेचा प्रभाव:
  पंडिती साहित्यावर संस्कृत भाषेचा खूप मोठा प्रभाव होता. कठीण शब्द, संस्कृत श्लोक आणि रचनांचा वापर भरपूर प्रमाणात केला गेला.
• पुराणांवर आधारलेले:
  या साहित्यात रामायण, महाभारत, भागवत यांसारख्या पुराणांतील कथा व पात्रांचे वर्णन असे.
• अलंकारिक भाषा:
  पंडिती साहित्यात भाषेला सौंदर्य देण्यासाठी विविध अलंकारांचा वापर केला जाई. उपमा, उत्प्रेक्षा, रूपक, आणि अन्य अलंकारांनी रचना अधिक आकर्षक बनविल्या जात.
• तात्त्विक विचार:
  या साहित्यात धर्म, दर्शन, आणि नीती यांसारख्या विषयांवर विचार व्यक्त केले गेले. अध्यात्मिक ज्ञान देण्याचा प्रयत्न केला गेला.
• शिस्तबद्ध रचना:
  पंडिती साहित्य हे विशिष्ट नियमांनुसार आणि शिस्तीत लिहिले जाई. छंद, वृत्त, आणि अलंकारांचे नियम पाळले जात.
• उदाहरण:
  उदाहरणार्थ: 'ज्ञानेश्वरी' हे पंडिती साहित्याचे उत्तम उदाहरण आहे, ज्यात भगवतगीतेचे मराठीमध्ये रूपांतरण केले आहे आणि त्यात संस्कृत भाषेचा आणि तत्त्वज्ञानाचा प्रभाव दिसतो.

पंडिती साहित्य हे त्यावेळच्या समाजाला ज्ञान देण्यासाठी आणि धार्मिक विचार पोहोचवण्यासाठी महत्त्वाचे होते.

• शैली: पंडिती साहित्य हे प्रामुख्याने अलंकृत आणि क्लिष्ट शैलीत लिहिले गेले आहे. यात संस्कृत शब्दांचा विपुल वापर आढळतो.
• विषय: या साहित्यातold religious books (पुराणे, उपनिषदे) आणि hero stories (रामकथा, कृष्णकथा) यांसारख्या विषयांवर लेखन केलेले आहे.
• रस: पंडित कवींच्या लेखनात वीर, शृंगार, आणि भक्ती यांसारख्या रसांचा वापर प्रभावीपणे आढळतो.
• अलंकार: विविध प्रकारचे शब्दालंकार आणि अर्थालंकार वापरून कविता अधिक आकर्षक बनवण्यावर भर दिला गेला आहे.
• भाषा: पंडित साहित्याची भाषा संस्कृतप्रचुर आहे. त्यामुळे ती सर्वसामान्यांसाठी काहीशी कठीण आहे.
• उदाहरण: मोरोपंत, वामन पंडित आणि रघुनाथ पंडित हे पंडित कवींच्या परंपरेतील महत्त्वाचे लेखक आहेत.

अधिक माहितीसाठी हे उपयुक्त स्रोत:

• मराठी साहित्य - सांस्कृतिक भारत (इंग्रजीमध्ये)