प्राचीन इतिहास
बख्तियार खिलजीने नालंदा विद्यापीठ जाळले. तो दिल्ली सल्तनतीमधील एक तुर्की सेनापती होता. ११९३ मध्ये त्याने या विद्यापीठावर आक्रमण केले आणि ते नष्ट केले, कारण त्याला भारतीय ज्ञान आणि संस्कृती नष्ट करायची होती.
या घटनेमुळे भारतातील बौद्ध धर्माच्या अभ्यासाला मोठा धक्का बसला.
प्राचीन भारतातील काही प्रसिद्ध विद्यापीठांची नावे खालीलप्रमाणे:
- तक्षशिला विश्वविद्यालय: हे जगातील सर्वात प्राचीन विद्यापीठांपैकी एक मानले जाते. येथे विविध विषयांचे शिक्षण दिले जाई. तक्षशिला
- नालंदा विश्वविद्यालय: हे बौद्ध धर्माच्या अभ्यासाचे प्रमुख केंद्र होते. येथे देश-विदेशातून विद्यार्थी शिक्षण घेण्यासाठी येत असत. नालंदा
- विक्रमशिला विश्वविद्यालय: याची स्थापना राजा धर्मपाल यांनी केली. हे तंत्र विद्या आणि बौद्ध धर्माच्या शिक्षणासाठी ओळखले जाते. विक्रमशिला
- वल्लभी विश्वविद्यालय: हे गुजरातमध्ये असून जैन आणि बौद्ध धर्माच्या शिक्षणाचे महत्त्वाचे केंद्र होते. वल्लभी
- काशी विश्वविद्यालय: याला बनारस हिंदू विश्वविद्यालय असेही म्हणतात. हे शिक्षण आणि संस्कृतीचे प्राचीन केंद्र आहे. काशी
दक्षिण भारतात अनेक प्राचीन राज्यसत्ता होऊन गेल्या, त्यापैकी काही प्रमुख राज्यसत्ता खालीलप्रमाणे:
- चोल साम्राज्य: हे साम्राज्य सर्वात शक्तिशाली साम्राज्यांपैकी एक होते. त्यांनीnavy च्या मदतीने अनेक प्रदेश जिंकले.
अधिक माहितीसाठी: चोल राजवंश
- चेर साम्राज्य: हे साम्राज्य सध्याच्या केरळमध्ये स्थित होते आणि तेथीलInitial साम्राज्यांपैकी एक होते.
- पांड्य साम्राज्य: या राजघराण्याने Southern Tamil Nadu वर राज्य केले. त्यांचे Silk Route च्या माध्यमातून रोमशी व्यापारी संबंध होते.
अधिक माहितीसाठी: पांड्य राजवंश
- सातवाहन साम्राज्य: या राजघराण्याने महाराष्ट्रासह दक्षिण भारताच्या मोठ्या भागावर राज्य केले.
अधिक माहितीसाठी: सातवाहन राजवंश
- विजयनगर साम्राज्य: हे हिंदू साम्राज्य तुंगभद्रा नदीच्या काठी स्थापन झाले आणि त्यांनी सुमारे ३०० वर्षे राज्य केले.
अधिक माहितीसाठी: विजयनगर साम्राज्य
- राष्ट्रकूट साम्राज्य: या राजघराण्याने ८ व्या ते १० व्या शतकापर्यंत राज्य केले. त्यांनी कन्नड आणि संस्कृत साहित्याला प्रोत्साहन दिले.
अधिक माहितीसाठी: राष्ट्रकूट राजवंश
- पल्लव साम्राज्य: पल्लवांनी Southern India आणि Northern Tamil Nadu वर राज्य केले. त्यांनी स्थापत्यकलेत rock-cut temples बांधण्यास सुरुवात केली.
अधिक माहितीसाठी: पल्लव राजवंश
कनिष्काने काश्मीरमध्ये 'कनिष्कपूर' नावाचे शहर बसवले.
अधिक माहिती:
- कनिष्क हा कुषाण वंशाचा राजा होता.
- त्याने बौद्ध धर्माला राजाश्रय दिला.
- त्याच्या काळात काश्मीरमध्ये चौथी बौद्ध संगीती झाली.
संदर्भ:
सम्राट अलेक्झांडर: ग्रीक सम्राट
सेल्युकस निकेतन चा राजदूत: मेगास्थिनीज
मेगास्थिनीज: सेल्युकस निकेतन चा राजदूत
ग्रीक सम्राट: सम्राट अलेक्झांडर
सम्राट अशोक: मगधचा सम्राट
रोमचा सम्राट: या यादीत नाही
मगधचा सम्राट: सम्राट अशोक