सत्ता
0
Answer link
श्री गणेशाय नमः
ॐ श्री हरी
ॐ नमोजी आद्या | वेदप्रतिपाद्या | जय जय संवेद्या |
देवा तूचि गणेशु सकलार्थ मति प्रकाशु म्हणे निवृतिदासु जो जी अवधारी जी |
प्रश्न असा आहे की त्याला उत्तर नाही असे होणार नाही.
मानवाची निर्मिती कशी झाली.. याला इतिहास साक्षी आहे.
सर्व जन्माच्या शेवटी मनुष्य जन्म पावे पोटी याउपरी उत्तम किरिटी मी रचिली नाही...
आता या जन्मी तरी साधी नारायण नाहीतर हीन पशुहून...
निद्रा भोजन भोग भय यह पशु पूरक समान |
ज्ञान अधिक एक नरन में, ज्ञान बिना पशु जान ||
मनुष्य जन्म, मनुष्य स्वभाव, माणसाला दोन मने, संवेदना, एकत्र येणं ,बसणं , आधार घेणं देणं , भूख भागवणं , निद्रा घेणं ,भय दूर करणं , प्रेम प्रेरणा विवेकी विचार विश्वास स्थैर्य यासाठी सहवास संवाद चर्चा करत हे मानवी जीवन जगण्याचा सतत सक्रीय प्रयत्न झाला आणि तशीच ही वाटचाल सुरू आहे हे लक्षात येते. ....
या जन्मावर शतदा प्रेम करावे....
असे उद्बोधन प्रबोधन प्रवचन कीर्तन आख्यान व्याख्यान होतच असतात. जीवनपद्धती वर टिका टिप्पणी निंदानालस्ती द्वैषवैर मनी बाळगून हिंसा ही होते.
जीवन म्हणजे काय ? अखंड जनजागृती सुरू आहे
तरीही माणसाला माणूस प्रिय असावा की नाही ? पण काहीजन निंदानालस्ती द्वैषवैर मनी बाळगून जीवन व्यतीत करत आहेत.
माणुसकी धर्म वाढवत रहावा यासाठी अनेक संतवचने गुरूवचने सांगितले जातात. तिचे पालन करावे लागेल.
संत ना होते जगतमें तो जल मरता संसार.
सद्गुरू येत असे या जगती सुखमय करण्यासी संसार...
हे सत्कृत्य आचरण नीतीत उतरणारा जीवभाव सर्वांठायीं असावा असे वाटते.
नीती अनीतीच्या सर्व बाबी विचारात घेऊन राज्यशकट करावे लागते. हे जरी खरे असले तरी माणसाला माणसासारखे वागवावे . माणूस प्रथम ... त्यामुळे सेवा महान आहे. देवांचा देव ही करतो भक्तांची चाकरी ...हा विश्वास स्थिरमन दृढतेचा दाखला आहे.
हे वर्तमान समोर आहे. आजची परिस्थिती वस्तुस्थिती पाहता मानवी जीवन आत्मज्ञानानं भरून टाकतील अशी निर्मल सेवा अमृता सारखी गोड कार्यपद्धती कार्यप्रणाली विकसित करण्यात यावी .
परंतु माणसं डोळस असूनही वाट भरकटत आहेत.
उघडा डोळे बघा नीट...ही आजची परिस्थिती काय आहे ?
नेतेमंडळी ही अराजकता निर्माण कशी होईल व काही सत्तापिपासू बनून जीवनचक्रास अवरोध निर्माण करत आहेत.
आपण सुजाण नागरिक म्हणून परिवर्तन मिलवर्तन घडवून आणलं पाहिजे.
योग्य जाणीवेतून सुंदर कामगिरी करत एकनिष्ठ राहण्याची शपथ घेतली पाहिजे.
पैसा सत्ता या बाबी गौण आहेत. मनुष्य स्वभाव सद्गुणांची खान आहे ते आचार विचार उच्चार यांनी जीवन वस्त्र तुणले पाहिजे. बहोत सुकृताची जोडी तेणें विठ्ठली आवडी....असे सुकृत कर्म उभे राहिले तर हे ..रुप पाहता लोचनी सुख झाले हो साजणी..असं सुंदर दर्शन होईल.
जीवन सुंदर आविष्काराने प्रकट करता येते .
आणि म्हणूनच कथा व्यथा रामायण महाभारत या गोष्टींचे भान नभाएवढं ठेवून माणुसकी धर्म जोपासला जावा .तरच आजचं वास्तव यथार्थ दर्शन होत जाईल.
चांगल्याला चांगलं म्हणण्याची पद्धत मानविय सद्गुणांनी युक्त रहावी .
माणसाला प्रेम प्रेरणा नम्रता सहनशीलता करूणा दया क्षमा शांती शिस्त समाधान अंगी सद्गुणांची दिव्य रास जपता आली पाहिजे.
हे जीवन पुन्हा , पुन्हा नाही.
सातत्याने प्रबोधन होऊन ही मनाची मानसिकता अतिशय काळंवडली गेली आहे.हे कां असं व्हावं. नरेचि केला हीन किती नर ...माणूसच कारणीभूत आहे.
कोणाचाच कोणावरही विश्वास उरलेला नाही.
सारे मुखवटे घालून षडयंत्री पाताळयंत्री बनलेत, त्यांच्या या कटकारस्थानी धोरणांमुळे हे घातक विष पसरविण्याचे काम होत आहे.
माणसाला आपले हित कळावे , त्यास स्थिरता विशालता आनंद प्रसन्नता शांतता तत्परता समाधान सुख कशात आहे हे लक्षात येत नाही.
आणि मग काय करू आणि काय करु नये ही संदिग्धता निर्माण झाली आहे.
एक तत्व दृढ धरी मना हरिसी करुणा येईल तुझी ही आठवण देखील होत नाही.
या वर्तमानी सर्वोत्तम प्रेम कामगिरी करायची आहे हे सत्कृत्य आचरण नीतीत उतरणारा जीवभाव सर्वांठायीं असावा असे सुकृत कर्म उभे रहावे.
सध्या संवेदना या बोथट झाल्या आहेत.
आपणांस स्थिरता प्रगल्मता विकास गती हवी आहे आणि ती मिळावी म्हणून प्रामाणिक प्रयत्न आवश्यक आहेत.
आठवावे ते रूप आठवावा तो प्रताप ....हे सत्कृत्य साक्षेपी हवेच हवे . धन्यवाद जी.
0
Answer link
सहकारी संस्था कशा चालव्यात, याबाबत मार्गदर्शन आणि सदस्यांच्या समस्यांवर तोडगा:
सहकारी संस्था चालवण्याची योग्य पद्धत:
- लोकशाही आणि सहभाग:
- सहकारी संस्था लोकशाही तत्वांवर आधारित असावी.
- सर्व निर्णय सभासदांच्या मतानुसार घेतले जावेत.
- प्रत्येक सदस्याला संस्थेच्या कारभारात सहभागी होण्याची संधी मिळायला हवी.
- पारदर्शकता:
- संस्थेच्या आर्थिक आणि प्रशासकीय व्यवहारांमध्ये पूर्ण पारदर्शकता असावी.
- नियमितपणे हिशोब तपासणी (audit) करावी आणि अहवाल सभासदांना सादर करावा.
- संस्थेच्या बैठकांमध्ये घेतलेल्या निर्णयांची माहिती सदस्यांना द्यावी.
- समता आणि न्याय:
- संस्थेमध्ये सर्व सभासदांना समान वागणूक मिळायला हवी.
- कोणावरही अन्याय होऊ नये.
- संस्थेचे फायदे सर्व सभासदांमध्ये समान रीतीने वाटले जावेत.
- शिक्ष व प्रशिक्षण:
- सभासदांना सहकार, व्यवस्थापन आणि संस्थेच्या नियमांविषयी नियमित शिक्षण द्यावे.
- नवीन तंत्रज्ञान आणि पद्धतींबद्दल प्रशिक्षण आयोजित करावे.
- सामाजिक बांधिलकी:
- संस्थेने केवळ नफा कमावण्यावर लक्ष केंद्रित न करता सामाजिक बांधिलकी जपावी.
- पर्यावरण संरक्षण, आरोग्य आणि शिक्षण यांसारख्या क्षेत्रात योगदान द्यावे.
सत्ता एका हाती ठेवणे आणि परिवारवाद:
- सहकारी संस्थेत सत्ता एकाच व्यक्तीच्या हाती असणे किंवा परिवारवाद असणे योग्य नाही.
- असे झाल्यास संस्थेमध्ये भ्रष्टाचार, गैरव्यवहार आणि मनमानी कारभार वाढण्याची शक्यता असते.
- यामुळे सभासदांचा आवाज दाबला जातो आणि त्यांची घुसमट होते.
अहंकारी वृत्ती:
- संस्थेच्या पदाधिकाऱ्यांनी अहंकारी वृत्तीने वागू नये.
- त्यांनी सभासदांशी आदराने आणि नम्रतेने व्यवहार करावा.
- सभासदांच्या समस्या आणि सूचना ऐकून घ्याव्यात आणि त्यावर योग्य तोडगा काढावा.
सभासदांची घुसमट:
- जर संस्थेत सभासदांची घुसमट होत असेल, तर त्यांनी एकत्र येऊन आवाज उठवावा.
- संस्थेच्या व्यवस्थापन समितीकडे तक्रार करावी.
- आवश्यक वाटल्यास सहकार खात्याकडे दाद मागावी.
काय करायला हवे:
- नियमांनुसार निवडणुका नियमितपणे व्हायला पाहिजे.
- संस्थेच्या कारभारात सुसूत्रता आणि कार्यक्षमतेसाठी नियमांचे पालन करणे आवश्यक आहे.
- संस्थेचे कामकाज कायद्यानुसार चालवणे आवश्यक आहे.
संदर्भ:
- महाराष्ट्र सहकारी संस्था अधिनियम १९६० (Maharashtra Co-operative Societies Act, 1960)
टीप: अधिक माहितीसाठी, आपण सहकार खात्याच्या वेबसाइटला भेट देऊ शकता.
0
Answer link
ब्रिटीश सत्तेचा उदय:
इंग्रजांनी भारतात आपली सत्ता अनेक टप्प्यांमध्ये स्थापित केली. त्याची सुरुवात व्यापारी कंपनी म्हणून झाली आणि हळूहळू त्यांनी राजकीय नियंत्रण मिळवले.
सुरुवात:
- इंग्लंडच्या राणी एलिझाबेथ (Elizabeth) यांनी इस्ट इंडिया कंपनीला (East India Company) पूर्वेकडील देशांशी व्यापार करण्याचा परवाना दिला. ब्रिटानिका - ईस्ट इंडिया कंपनी
- सुरुवातीला कंपनीचा उद्देश केवळ व्यापार करणे हा होता, परंतु भारतातील राजकीय अस्थिरतेचा फायदा घेऊन त्यांनी हळूहळू सत्ता मिळवण्यास सुरुवात केली.
प्लासीची लढाई (Battle of Plassey):
- 1757 मध्ये प्लासीची लढाई झाली. या लढाईत ईस्ट इंडिया कंपनीने बंगालच्या नवाबाचा (Siraj-ud-daulah) पराभव केला. ब्रिटानिका - प्लासीची लढाई
- या लढाईमुळे कंपनीला बंगालमध्ये राजकीय प्रभाव वाढवण्याची संधी मिळाली.
बक्सरची लढाई (Battle of Buxar):
- 1764 मध्ये बक्सरची लढाई झाली. या लढाईत कंपनीने एकत्रित भारतीय सैन्याचा पराभव केला. ब्रिटानिका - बक्सरची लढाई
- या लढाईमुळे कंपनीला उत्तर भारतात वर्चस्व प्रस्थापित करता आले.
साम्राज्य विस्तार:
- लॉर्ड वेल्esley (Lord Wellesley) यांसारख्या गव्हर्नर जनरलने तैनाती फौजेच्या (Subsidiary Alliance) साहाय्याने अनेक भारतीय राज्ये कंपनीच्या नियंत्रणाखाली आणली. ब्रिटानिका - तैनाती फौज
- लॉर्ड डलहौसीने (Lord Dalhousie) दत्तक वारसा नामंजूर करून अनेक রাজ্যे खालसा केली. ब्रिटानिका - लॉर्ड डलहौसी
1857 चा उठाव:
- 1857 च्या उठावानंतर, ब्रिटिश सरकारने ईस्ट इंडिया कंपनीकडून भारताचा कारभार स्वतःच्या हाती घेतला. ब्रिटानिका - 1857 चा उठाव
- या घटनेनंतर, भारत थेट ब्रिटिश राजवटीखाली आला.
अशा प्रकारे, ईस्ट इंडिया कंपनीच्या माध्यमातून ब्रिटिशांनी भारतात सत्ता स्थापन केली आणि हळूहळू आपला प्रभाव वाढवला.
0
Answer link
वैधानिक सत्ता म्हणजे कायदेशीर अधिकार असलेला शासक किंवा संस्था. या सत्तेला कायद्याचं अधिष्ठान असतं आणि तिचं पालन करणं नागरिकांचं कर्तव्य असतं.
वैधानिक सत्तेची काही वैशिष्ट्ये:
- कायदेशीर आधार: या सत्तेला कायद्याचा आधार असतो.
- अधिकार आणि कर्तव्ये: शासकाला अधिकार असतात आणि नागरिकांवर काही कर्तव्ये लादली जातात.
- पालनाचे बंधन: नागरिकांना कायद्याचं पालन करणं बंधनकारक असतं.
उदाहरण:
भारतामध्ये संसद आणि न्यायपालिका या वैधानिक संस्था आहेत. संसद कायदे बनवते आणि न्यायपालिका त्या कायद्यांचं योग्य पालन होतंय की नाही हे पाहते.
अधिक माहितीसाठी, आपण खालील लिंकला भेट देऊ शकता:
0
Answer link
1757 च्या कोणत्या लढाईमुळे भारतातील इंग्रजी सत्तेचा पाया घातला गेला? 1757 चा लढा कोणत्या वर्षी झाला?
प्लासीची लढाई मुळे भारतातील इंग्रजी सत्तेचा पाया घातला गेला.
हा लढा 1757 साली झाला.
अधिक माहितीसाठी, आपण खालील स्रोत पाहू शकता:
0
Answer link
उत्तर: होय, 1757 मध्ये झालेल्या प्लासीच्या लढाईमुळे भारतात इंग्रजी सत्तेचा पाया घातला गेला.
स्पष्टीकरण:
- प्लासीची लढाई रॉबर्ट क्लाईव्हच्या नेतृत्वाखालील ब्रिटिश ईस्ट इंडिया कंपनी आणि बंगालचे नवाब सिराज-उद-दौला यांच्यात झाली.
- या लढाईत ईस्ट इंडिया कंपनीचा विजय झाला आणि सिराज-उद-दौलाचा पराभव झाला.
- या विजयानंतर, ईस्ट इंडिया कंपनीला बंगालमध्ये व्यापार करण्याचे आणि कर वसूल करण्याचे अधिकार मिळाले, ज्यामुळे त्यांची आर्थिक आणि राजकीय शक्ती वाढली.
- प्लासीच्या लढाईने भारतातील इतर प्रदेशांवरही नियंत्रण मिळवण्यास ईस्ट इंडिया कंपनीला मदत केली आणि हळूहळू इंग्रजांनी संपूर्ण भारतावर आपले वर्चस्व स्थापित केले.
अधिक माहितीसाठी, आपण खालील लिंकला भेट देऊ शकता: