ब्रिटीश

ब्रिटिश वसाहतीच्या कालखंडातील शेतकरी चळवळीची माहिती खालीलप्रमाणे आहे:

ब्रिटिश वसाहती काळात भारतातील शेतकरी चळवळी:

ब्रिटिश राजवटीत भारतीय शेतकऱ्यांचे शोषण केले जात होते. शेतसारा जास्त असल्यामुळे शेतकरी कर्जबाजारी झाले आणि त्यांची आर्थिक स्थिती खालावली. यामुळे अनेक शेतकरी चळवळी झाल्या. त्यापैकी काही प्रमुख चळवळी खालीलप्रमाणे आहेत:

1. बंगालमधील उठाव (१८५९-१८६२):
   
   • या उठावाला इंडिगो उठाव (Indigo Revolt) म्हणूनही ओळखले जाते.
   • ब्रिटिश मळेवाल्यांनी (planters) शेतकऱ्यांना नीळ (Indigo) पिकवण्यास भाग पाडले, ज्यामुळे शेतकऱ्यांचे मोठे नुकसान झाले. या विरोधात शेतकऱ्यांनी बंड केले.
2. दख्खनचे दंगे (१८७५):
   
   • या दक्खनच्या दंग्यात शेतकऱ्यांनी सावकारांच्या विरोधात आवाज उचलला. कारण सावकार शेतकऱ्यांकडून जास्त व्याज घेत होते आणि त्यांची जमीन हडप करत होते.
3. चंपारण सत्याग्रह (१९१७):
   
   • महात्मा गांधींनी बिहारमधील चंपारण येथे शेतकऱ्यांसाठी सत्याग्रह केला. या सत्याग्रहामुळे शेतकऱ्यांचे शोषण थांबले.
   • अधिक माहितीसाठी हे वाचा.
4. खेडा सत्याग्रह (१९१८):
   
   • गुजरातमध्ये झालेल्या खेडा सत्याग्रहात महात्मा गांधींनी शेतकऱ्यांच्या हक्कांसाठी लढा दिला.
   • अधिक माहितीसाठी हे वाचा.
5. मोपला उठाव (१९२१):
   
   • केरळमधील मलबार भागात मोपला शेतकऱ्यांनी जमींदारांच्या विरोधात उठाव केला.
6. बारडोली सत्याग्रह (१९२८):
   
   • गुजरातमध्ये सरदार वल्लभभाई पटेल यांनी शेतकऱ्यांसाठी बारडोली सत्याग्रह केला, ज्यामुळे शेतकऱ्यांवरील अन्याय दूर झाला.
   • अधिक माहितीसाठी हे वाचा.

या चळवळींमुळे ब्रिटिश सरकारला शेतकऱ्यांच्या समस्यांकडे लक्ष द्यावे लागले आणि काही प्रमाणात सुधारणा करण्यास भाग पाडले.

प्रशासनाला मदत करण्यासाठी: भारतातील ब्रिटिश प्रशासनाला भारतीय लोकांशी प्रभावीपणे संवाद साधण्यासाठी अंग्रेजी भाषा आवश्यक होती. अंग्रेजी शिक्षणामुळे भारतीय लोकांना अंग्रेजी भाषा शिकण्यास मदत होईल आणि ते प्रशासनाला त्यांच्या कामात मदत करू शकतील.

व्यापाराला चालना देण्यासाठी: भारतातील ब्रिटिश व्यापाराला वाढवण्यासाठी भारतीय लोकांना अंग्रेजी भाषा शिकण्यास मदत करणे आवश्यक होते. अंग्रेजी शिक्षणामुळे भारतीय लोकांना ब्रिटिश बाजारपेठांशी संवाद साधण्यास आणि व्यापार करू शकतील.

सांस्कृतिक प्रसार: ब्रिटिश संस्कृती आणि मूल्यांचे प्रसार करण्यासाठी भारतीय लोकांना अंग्रेजी भाषा शिकण्यास मदत करणे आवश्यक होते. अंग्रेजी शिक्षणामुळे भारतीय लोकांना ब्रिटिश साहित्य, इतिहास आणि तत्त्वज्ञानाबद्दल जाणून घेण्यास मदत होईल आणि ते ब्रिटिश संस्कृतीचे अनुकरण करण्यास प्रवृत्त होतील.

याव्यतिरिक्त, काही इंग्रज विचारवंतांना असे वाटले की अंग्रेजी शिक्षण भारतीय लोकांना अधिक प्रगत आणि आधुनिक बनवेल. ते असे मानत होते की अंग्रेजी शिक्षण भारतीय लोकांना त्यांच्या स्वतःच्या परंपरा आणि संस्कृतीबाहेरील विचारांचा आणि मूल्यांचा परिचय देईल आणि त्यांना अधिक स्वायत्त आणि विचारशील बनवेल.

भारतात अंग्रेजी शिक्षणाची सुरुवात 1835 मध्ये लॉर्ड विलियम बैंटिकच्या कार्यकालात झाली. बैंटिकच्या शासनाने अंग्रेजी शिक्षणाला सरकारी पाठिंबा दिला आणि अनेक नवीन शाळा आणि महाविद्यालये स्थापन केली. 1854 मध्ये, व्हिस्काउंट वुडने भारतातील शिक्षणाच्या विकासासाठी एक महत्त्वाची योजना सादर केली. या योजनेने अंग्रेजी शिक्षणाला भारतातील प्राथमिक आणि माध्यमिक शिक्षणाचे माध्यम बनवले.

अंग्रेजी शिक्षणाच्या प्रसाराने भारतातील समाजात अनेक महत्त्वपूर्ण बदल घडवून आणले. याने भारतीय लोकांना आधुनिक शिक्षण आणि संधींमध्ये प्रवेश दिला. याने भारतीय स्वातंत्र्य चळवळीचा विकास देखील घडवून आणला.