मानसशास्त्र
- सतत मागणी: जर एखादी व्यक्ती तुमच्याकडे सतत काहीतरी मागत असेल, मग ते पैसे असोत, वस्तू असोत किंवा मदत असो, तर ते धोक्याचे लक्षण आहे.
- कर्तव्य भावनेचा अभाव: तुमच्या मदतीची परतफेड करण्याची त्यांची इच्छा नसेल किंवा ते तुमचे आभार मानत नसतील, तर ते तुमचा फायदा घेत आहेत.
- एकतर्फी नाते: नातेसंबंधात फक्त तुम्हीच देत असाल आणि त्या बदल्यात तुम्हाला काहीच मिळत नसेल, तर तुमचा गैरफायदा घेतला जात आहे.
- खोटेपणा: जर ती व्यक्ती तुमच्याशी खोटं बोलत असेल किंवा गोष्टी लपवत असेल, तर शक्यता आहे की ते तुमचा फायदा घेत आहेत.
- भावनिक दबाव: काही लोक तुम्हाला भावनिक दबाव टाकून त्यांच्या फायद्याचे काम करून घेतात.
या लक्षणांवर लक्ष ठेवल्यास, तुम्हाला कोणीतरी तुमचा फायदा घेत आहे की नाही हे ओळखता येईल.
अधिक माहितीसाठी आपण खालील वेबसाईटला भेट देऊ शकता:
जेव्हा जुना मित्र परका वाटू लागतो, तेव्हा दोष नात्याचा आहे की वेळेचा, हे निश्चितपणे सांगणे कठीण आहे. अनेक गोष्टी या साठी कारणीभूत असू शकतात:
- वेळेचा अभाव: वेळेच्या व्यस्ततेमुळे अनेकदा मित्र एकमेकांना वेळ देऊ शकत नाहीत. बोलणं कमी झाल्यास नात्यामध्ये दुरावा येऊ शकतो.
- विचारसरणीतील बदल: कालांतराने लोकांचे विचार बदलतात. जीवनशैली बदलते. अशा स्थितीत दोघांच्या विचारसरणीत फरक आल्यास ते परके वाटू शकतात.
- नवीन ओळखी: नवीन मित्र बनल्यामुळे जुन्या मित्रांकडे दुर्लक्ष होऊ शकतं. नवीन मित्र अधिक जवळचे वाटू लागतात.
- गैरसमज: अनेकवेळा गैरसमजामुळे नात्यात कटुता येते आणि मित्र परके वाटू लागतात.
- अपेक्षा: नात्यामध्ये अपेक्षांचे ओझे वाढल्यास आणि त्या पूर्ण न झाल्यास नात्यात दुरावा येतो.
त्यामुळे, केवळ वेळ किंवा नाते यापैकी एकाला दोष देणे योग्य नाही. परिस्थितीनुसार आणि नात्यातील बदलांनुसार गोष्टी बदलू शकतात.
खरं सुख आपल्या गरजांमध्ये नाही, तर आपल्या समाधानात आहे. गरजा या कधीही न संपणाऱ्या असतात. एक गरज पूर्ण झाली की दुसरी उभी राहते. त्यामुळे सतत गरजांच्या मागे धावत राहिल्यास कधीही पूर्णपणे समाधानी वाटू शकत नाही.
समाधान म्हणजे जे आपल्याकडे आहे त्यात आनंद मानणे. आपल्या क्षमतांचा आणि वेळेचा योग्य वापर करून, आहे त्या परिस्थितीत आनंदी राहण्याचा प्रयत्न करणे म्हणजे समाधान. समाधानी वृत्ती आपल्याला मानसिक शांती देते आणि जीवनातील खरा आनंद उपभोगण्यास मदत करते.
भगवतगीतेतील एक श्लोक आहे:
याचा अर्थ असा आहे की, "जो स्वतःच्या प्रयत्नांनी मिळवलेल्या लाभाने संतुष्ट आहे, जो द्वेष आणि मत्सर यांपासून दूर आहे, जो यश आणि अपयश दोन्हीमध्ये समान राहतो, तो कर्म करूनही बांधला जात नाही."
म्हणूनच, खऱ्या सुखासाठी गरजा कमी करून समाधानाचा मार्ग स्वीकारणे अधिक योग्य आहे.
अधिक माहितीसाठी:
तुमचा प्रश्न खूप महत्त्वाचा आहे. आयुष्याकडे बघण्याचा दृष्टीकोन बदलला तर जीवनात खूप मोठा बदल घडू शकतो. हा बदल कसा घडून येतो हे काही मुद्यांच्या आधारे स्पष्ट करतो:
जर आपण नकारात्मक दृष्टिकोन ठेवला, तरproblem कितीही लहान असला तरी तो मोठा वाटतो. पण सकारात्मक दृष्टिकोन ठेवल्यास मोठ्या अडचणींवर मात करणं सोपं जातं.
सकारात्मक दृष्टीने पाहिल्यास, आपल्याला प्रत्येक परिस्थितीत काहीतरी नवीन शिकायला मिळतं. अडचणींमध्ये संधी शोधण्याची सवय लागते.
आपण इतरांशी कसे वागतो हे आपल्या दृष्टिकोनवर अवलंबून असते. सकारात्मक दृष्टिकोन ठेवल्यास आपले संबंध सुधारतात आणि नकारात्मक दृष्टिकोन ठेवल्यास नात्यांमध्ये दुरावा निर्माण होतो.
आपण आपल्या ध्येयांकडे अधिक उत्साहाने पाहतो आणि ते साध्य करण्यासाठी प्रयत्न करतो. नकारात्मक दृष्टिकोन आपल्याला निराश करू शकतो.
सकारात्मक दृष्टिकोन आपल्या मानसिक आरोग्यासाठी खूप महत्त्वाचा आहे. तणाव कमी होतो आणि मनःशांती मिळते.
थोडक्यात, आयुष्याकडे बघण्याचा दृष्टीकोन बदलला तर तुमचं जीवन नक्कीच बदलू शकतं.
- भावनांची तीव्रता: काहीवेळा भावना खूप तीव्र असतात आणि त्या वेळी काय नेमके वाटते आहे, हे समजणे कठीण होते.
- गुंतागुंतीच्या भावना: अनेक भावना एकाच वेळी जाणवू शकतात, ज्यामुळे नेमकी कोणती भावना आहे हे ओळखणे अवघड होते.
- भावना व्यक्त करण्याची भीती: काहीवेळा आपल्याला आपल्या भावना व्यक्त करण्याची भीती वाटते, त्यामुळे आपण त्याकडे दुर्लक्ष करतो किंवा दडपतो.
- सामाजिक आणि सांस्कृतिक दबाव: समाज आणि संस्कृती काही भावना व्यक्त करण्यास मनाई करतात, त्यामुळे आपण त्या भावना ओळखणे टाळतो.
- भावनात्मक साक्षरतेचा अभाव: लहानपणापासून जर भावनांबद्दल शिक्षण मिळाले नाही, तर मोठ्या झाल्यावर त्या समजून घेणे कठीण जाते.
या अडचणींवर मात करण्यासाठी, आपल्या भावनांना वेळ देणे, त्यांचे निरीक्षण करणे आणि त्याबद्दल विचार करणे महत्त्वाचे आहे. गरज वाटल्यास एखाद्या समुपदेशकाची (counselor) मदत घेणे देखील फायद्याचे ठरू शकते.
अवबोध (Perception): अवबोध म्हणजे आपल्या ज्ञानेंद्रियांच्या (डोळे, कान, नाक, जीभ आणि त्वचा) माध्यमातून जगाची माहिती मिळवणे आणि त्या माहितीला अर्थ लावून समजून घेणे.
सोप्या भाषेत:
- आपल्या सभोवतालच्या जगाला समजून घेण्यासाठी आपली इंद्रिये वापरणे म्हणजे अवबोध.
- मिळालेल्या माहितीवर प्रक्रिया करून त्याचा अर्थ लावणे.
- प्रत्येक व्यक्तीचा अवबोध वेगळा असू शकतो.
उदाहरण:
एखाद्या व्यक्तीने लाल रंगाचे फूल पाहणे ही एक साधी घटना आहे. पण त्या फुलाचा रंग, आकार, वास आणि ते पाहून मनात येणाऱ्या भावना या सगळ्या गोष्टी एकत्रितपणे त्या व्यक्तीच्या 'फूल' याबद्दलच्या अवबोधाचा भाग आहेत.
अवबोधाचे महत्त्व:
- जगाशी संवाद साधायला मदत करते.
- निर्णय घेण्यासाठी मार्गदर्शन करते.
- नवीन गोष्टी शिकण्यास मदत करते.
अधिक माहितीसाठी: