मराठी चित्रपट

 दिग्दर्शक : प्रवीण तरडे

 आनंद चिंतामणी दिघे, तळागाळातील शिवसैनिक ज्याचा मोठा चाहता वर्ग आहे आणि धर्मवीर म्हणून लोकप्रियतेने ओळखले जाणारे एकेकाळी ठाणे जिल्ह्यातील एक शक्तिशाली राजकारणी मानले जायचे. राज्यातील सर्वाधिक लोकसंख्या असलेल्या प्रदेशात तो इतका ताकदवान होता की, ज्याने नंतर पालघर, नवी मुंबई, कल्याण-डोंबिवली, मीरा-भाईंदर, भिवंडी, उल्हासनगर, अंबरनाथ, बदलापूर, मुरबाड आणि शहापूरपर्यंत विस्तार केला होता. संपूर्ण प्रदेशात नाही. त्यांच्या टेंभी नाका निवासस्थानी त्यांचा ठाणेकरांच्या समस्या सोडवण्याच्या उद्देशाने होणारा त्यांचा दैनंदिन दरबार इतका प्रभावी होता की लोकांना (त्यात गुंड, बदमाश, गुंड आणि विविध गुन्हेगारांचा समावेश होता) त्यांच्या आदेशाविरुद्ध जाण्यापूर्वी दोनदा विचार करावा लागला. न्याय मिळवून देण्याची त्यांची पद्धत कायद्याला अनुसरून नसली तरी न्याय मिळवणाऱ्या लोकांच्या मते तात्कालिक आणि परिणामकारक होती.

धर्मवीर या चित्रपटासह, दिग्दर्शक प्रवीण तरडे यांना त्यांच्या राजकीय जीवनातील त्या पैलूवर तसेच दिघे यांच्या हत्येचा आरोप असलेल्या गडद बाजूवर प्रकाश टाकण्याची आशा आहे - शिवसेना पक्षाचे सदस्य श्रीधर खोपकर, ज्यांनी 1989 मध्ये काँग्रेसला कथितपणे मतदान केले होते.दिघे यांना टाडा अंतर्गत अटक करण्यात आली होती आणि ते जामिनावर बाहेर होते. 26 ऑगस्ट 2001 रोजी बरे होण्याच्या मार्गावर असताना अपघातानंतर. हृदयविकाराच्या झटक्याने त्यांचा मृत्यू होईपर्यंत हा खटला सुरूच होता

त्यानंतर, जागरुकता ठेवणाऱ्या पक्षाच्या सदस्यांनी निडर होऊन (सुनीतादेवी सिंघानिया) रुग्णालय जाळले. तरडे पटकथा लेखक म्हणून नाव न घेता कर्तव्यपूर्वक या पैलूंवर प्रकाश टाकतात. रूग्णालयात झालेल्या दंगलीचे कारण म्हणून हॉस्पिटलच्या कर्मचार्‍यांकडून दुर्लक्ष केल्याचा आरोप आणि नुकसानीची अतिरेकी भावना व्यक्त केली जात आहे हे वर्णन ज्या पद्धतीने मांडले आहे त्यावरून हे अगदी स्पष्ट आहे. तरडे यांच्या चित्रपटात आनंद दिघे हे जीवनापेक्षा मोठे व्यक्तिमत्त्व, ठाण्यातील जनतेसाठी एक मसिहा, ज्यांनी लोकांना प्रथम स्थान दिले - अगदी स्वतःच्या कुटुंबापेक्षाही वरचे स्थान दिले आहे.

एकनाथ शिंदे, राजन विचारे, रवींद्र फाटक, राज ठाकरे आणि बाळासाहेब ठाकरे यांसारख्या नेत्यांसोबतच्या त्यांच्या निकटच्या सहवासातील काही क्षणांचाही या चित्रपटात वर्णन आहे.तरडे यांचे कथन मुळात त्या काळातील नॉस्टॅल्जिया आणि आपुलकीने मागे वळून पाहते – अगदी हिंदूत्वाचे तथाकथित अस्पष्ट चॅम्पियन दिघे यांना पूज्य मानण्याच्या मर्यादेपर्यंत जाऊन, लाखो राजकारण्यांपैकी एक असा एक राजकारणी ज्याने लोकांसाठी काम करण्यासाठी आपले आयुष्य वेचले. . त्या भावनेला ठासून सांगणारे अनेक संवाद आहेत तसेच काही संवाद त्याला एक अधिपती बनवतात ज्याने त्याला योग्य वाटला म्हणून न्याय दिला.

धर्मवीरमध्ये, आनंद दिघे यांच्या जीवनाचे आणि काळाचे चित्रण हे राजकीय क्षेत्रातील तथाकथित कामगिरीच्या स्निपेट रीलसारखेच आहे. तथापि, तारडे यांनी अवलंबलेले नॉन-लिनियर कथनात्मक स्वरूप दिघे यांच्या अद्वितीय कामगिरीच्या ठळक वैशिष्ट्यांची नोंद करण्यासाठी चांगले काम करताना स्वारस्य कायम ठेवते.

दिघेच्या भूमिकेत प्रसाद ओकची वेधक आणि प्रमाणीकृत कामगिरी, दिघे यांच्या वैयक्तिक वैशिष्ट्यांमधील शिष्टाचार आणि अनोख्या युक्त्यांवर जास्त ताण देताना त्या अतिउत्साही मेट्रिकला देखील स्वीकारते. दुर्घटनेनंतर दिघे रुग्णालयात दाखल असताना, प्रसारमाध्यमांच्या हुपऱ्या आणि त्यानंतर झालेल्या सार्वजनिक उन्मादाच्या बरोबरीने चित्रपट सुरू करून, तरडे यांनी दिघे यांच्या लोकप्रियतेवर प्रश्नचिन्ह निर्माण करण्याची एक चौकटही उघडली.

 दिघे यांच्या कार्यशैलीच्या असामान्य कार्यशैलीने उपस्थित केलेले प्रश्न सोडवण्यासाठी ही पूर्वनियोजित रचना आहे. कथेत एक रिपोर्टर (श्रुती मराठे) संशय व्यक्त करत आहे (तिथे उपस्थित असलेल्या जनसमुदायाच्या अस्सलतेबद्दल), एका ऑटो ड्रायव्हरला (गश्मीर महाजनी) जो अखेरीस सर्व विभागांमध्ये दिघे यांच्या सार्वत्रिक आवाहनाचा आदर करण्याचे साधन बनतो.

तरडे यांचे कथन पुरेसं वेधक असले तरी त्यात अनेक ऑफ क्षणही आहेत – विशेषत: जेव्हा कॅमेरा फ्रेम नियमितपणे दिघे यांच्या चालण्याच्या, बोलण्याच्या आणि भावना व्यक्त करण्याच्या शैलीची नक्कल करण्याच्या ओकच्या वायफळ प्रयत्नांवर लक्ष केंद्रित करते. या प्रतिनिधित्वाबद्दल खरोखर सूक्ष्म काहीही नाही. हे तुमच्या चेहऱ्यावर मोठ्याने आणि अनादरकारक आहे आणि लोकप्रियतेच्या फायद्यासाठी चुकीच्या कृत्यांचे समर्थन करते, आणि कथनापेक्षा ते संगीत आणि गीते आहेत जे दिघे यांच्या मोठ्या आकर्षणाला अधिक वजन देतात. मनीष राजगिरे यांनी गायलेले 'धर्मवीर' हे शीर्षकगीत दिघे यांच्या पंथाचे उत्तम उदाहरण देते, तर सौरभ साळुंके यांनी गायलेले 'माझा आनंद हरपला' हे त्यांच्या अनुयायांनी अनुभवलेल्या मोठ्या नुकसानीची जाणीव सुंदरपणे मांडते. खरं तर, चित्रपटापेक्षा किंवा त्यामध्ये जे काही घडते त्याहूनही बरेच काही, हे गाणे आहे जे वेगवेगळ्या कालखंडानंतर तुमच्या मनात रेंगाळत राहते.

1.खुद शिकुनी बहुजनास शिकविले बीज ज्ञानाचे जनांजनात               रुजविले

2.जिथ तिथं चमचम पडला ज्ञानाचा प्रकाश

3.लेखणी मी सावित्रीची देखणी लेक भीमाची

4.नमन भिमरावासीं नमन

 5.भाकरीच्या भुकेपरिसं स्वाभिमान अंतरात 

मुव्ही लिंक https://youtu.be/By1WXcV82e