फिशरचा चलन संख्या सिध्दांत 

फिशरच्या प्रमाणातील प्रमाण परतावण्याचे सिद्धांत गंभीरपणे स्पष्ट करा. किंवा उदाहरण प्रमाण सिद्धांत फिशरचा प्रभाव गंभीरपणे स्पष्ट करा.

एक्सचेंजचे फिशरचे समीकरण

विनिमय समीकरणाची गृहीतके-

फिलीमनी क्वांटिटी थिव्हरच्या टीका

फिशर्स मनी व्हॉल्यूम सिद्धांत

प्रश्न: फिशरच्या प्रमाणातील प्रमाण परतावण्याचे सिद्धांत गंभीरपणे स्पष्ट करा.

किंवा

उदाहरण प्रमाण सिद्धांत फिशरचा प्रभाव गंभीरपणे स्पष्ट करा.

समानाचा प्रमाणाचा सिद्धांत, किमतीच्या मांडणीचा विशेष सिद्धांत, जो सिद्धांताचा एक प्रकार आहे, हा महत्त्वाचा सिद्धांत आहे. ते प्रस्तुतिंग फिश्रेय इर्वशरला जाते. फिशरच्या एक्सचेंजचे समीकरण या सिद्धांताचे वैशिष्ट्य प्रकट करते. समतोल चलन मूल्ये बदलण्यासाठी सामर्थ्यवान घटक प्रकाश टाकणे.

 

 

सिद्धांताचे विधान - तत्त्वानुसार, समानतेचे प्रमाण आणि त्याचे मूल्य एकमेकांशी संबंधित आहे. मिलच्या, "इतर गोष्टी तशाच आरामात, मूल्याचे मूल्य त्याच्या विशालतेच्या एका विशिष्ट शब्दात बदलते." प्रत्येकाच्या मूल्यात घट निर्माण होते, तर त्याच्या प्रत्येक मूल्यात घट होत आहे. टोझिगच्या मते, "जर आदर्शे दुप्पट केले, तर इतर सर्व समान मूल्याचे दुप्पट होईल, जर मूल्याचे प्रमाण होईल आणि निम्मे निम्मे होईल.

एक्सचेंजचे फिशरचे समीकरण

इरविंग फिशरने प्रथम "विविध समीकरण" च्या रूपात प्रामाणिक प्रमाण खालील तत्त्वाचे व्यवसाय वर्णन सादर केले -

 

MV = PT

या समीकरण, म हे चलनातील चलचे प्रमाण दाखवते, व्ही हे दर्शनाचे प्रतिनिधित्व करते, P सामान्य मूल्याचे प्रतिनिधित्व करते आणि टी व्यवहार एकूण प्रमाण वस्तू आणि एकूण सेवांचा गुण) दाखवतो. हे समीकरण व्यवहाराच्या माध्यमातून. समाची डावी बाजू (MV) व्यक्तित्व परिणामाचा एकूण प्रभावी परिणाम व्यक्त करते. समाची उजवी बाजू (PT) पर्यायी पर्याय खरेदी करता सर्व गुण आणि सेवांचे आर्थिक मूल्य व्यक्त करते. PT. आदर्शची मानसिकता निवडण्यासाठी सर्व वस्तू आणि सेवांच्या एकूण मूल्य समान असते. म्हणून, एकूण ग्राहक (MV) खरेदी विक्री आणि ग्राहक आणि सेवांच्या एकूण मूल्याच्या (PT) सोबतचा असतो.समानुसार, गुणवत्तेची किंमत बदलतो. V आणि T, किंमत (P) आणि परिणाम स्थिर राहिल्यास संबंध स्थिर असतो.

 

नंतर, खाली शेअरने त्याच्या पुरवठ्यामध्ये क्रेडिट, (बँक साक्ष्‍यांच्‍या दृष्‍टिकोण आणि ‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍सह), क्रेडिट द्वारे ‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍ ‍‍‍‍‍‍‍‍ ‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍ ‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍ ‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍स्‍स ‍विष्ट व्ही .

MV+M'V' = PT

किंवा P = MV + M'V/T

 

या समीकरणानुसार, किंमत आणि किंमत (P) चलन स्वभाव (M) यांच्यात पैसे संबंध आहेत तर M, V आणि T किंमत (P) आणि व्यापाराचे प्रमाण (P) आणि व्यवहाराचे प्रमाण (M) मध्ये बदललेले मूल्य (M) खराब आहे. पी) मध्ये बदल घडवून आणतात.

विनिमय समीकरणाची गृहीतके-

फिशरचे एक्सचेंजचे समीकरण खालील गृहीतक यावर आधारित आहे:

(1) ट्रेड व्हॉल्यूम (टी) हा एक स्थिर घटक आहे - फिशरने अल्पावधीत टी स्थिर असल्याचे गृहीत धरले आहे. अल्पावधी टी स्थिरांक उत्पादनाची साधने व्यवस्थित कार्यरत आहेत या गृहीतावर आधारित आहेत.

(2) सामान्य किंमत (P) ही शक्ती शक्ती आहे- फिशरच्या मते, किंमत सामान्यतः एक्सचेंज समीकरण परिणाम घटक असतो. हे स्वतः इतर घटकांद्वारे नियंत्रित केले जाते, कोणतेही नियंत्रण नाही. समीकरणात पी शोधण्यासाठी व्यावसायिक व्यवहार होणार नाही, पैसा विभागला जावा.

(३) स्वतंत्र पतची हालचाल-वे (V) आणि हे घटक वेग (V) घटक आहेत आणि अल्पावधीत स्थिर आराम- फिशरने त्याच्या विनिमय समीकरणात V आणि V' हे घटक भावना आहेत, जे अनुक्रमे एम. आणि M' किंवा P' मधील बदल सदस्य होत नाही. पैसा आणि फायदाची हालचाल वेग अनेक बाह्य घटक असतात, जसे की व्यावसायिक चालरीती, लोक बँकिंग सवयी, व्यावसायिक पर्याय, व्याजदर, लाभ, सुविधा, जे अल्पावधीत स्थिर आरामात. खूप, v आणि V' देखील अल्पावधीत स्थिर आरामात.

(4) पैसे (M) आणि क्रेडिट-मनी (M) यांच्यातील निश्चित गुणोत्तर - फिशरने चलनात M आणि M' दरम्यान निश्चित (निश्चित) गुणोत्तर गृहीत धरले. अशा प्रकारे, M सह, पैसा (M) आणि किंमत (P) मधील परिमाणात्मक संबंध कोणताही परिणाम होत नाही.

फिलीमनी क्वांटिटी थिव्हरच्या टीका

फिशरने मांडलेल्या कारणास्तव सिद्धांतावर टीका केली आहे.

(१) परिणामाचा वेग स्थिर मानणे- फिशरने स्थिर मानणे आवश्यक आहे. वास्तविक अनुभव असे दर्शवितो की लोकशाहीच्या लोकांची सामान्य किंमत बदलणे शक्य आहे, कारण चलना चटकन वेग बदलतो. बदलांचा विशेष हात असतो.

(२) किंमतीतील बदलाचे समीकरण स्पष्ट नाही- किमतीतील बदल हे संभाव्य सर्व घटकांचे खर्चाचे सर्व खर्च होत नाहीत, तर राष्ट्रीय बचत आणि राष्ट्रीय या दोन्ही पक्षांच्या परस्परविरोधी समुहाचे कार्य. क्रॉथरच्या शब्दात , "पैशाचे मूल्य हे मूल्याच्या पुरवठ्याचा परिणाम नसून लोकांच्या एकूण उत्पन्नाचा परिणाम आहे."

(३) पोस्ट-टाइमच्या महत्त्वाकडे दुर्लक्ष करणे - पैशाच्या प्रमाणातील बदल (M) हळूहळू किंमत पातळी (P) वर परिणाम करतात. दरम्यान, हे शक्य आहे की इतर अटी तशाच राहू शकत नाहीत आणि पैशाच्या प्रमाणातील बदलांच्या प्रमाणात किंमत पातळी बदलू शकत नाही. फिशरचे विनिमयाचे समीकरण पैशाच्या प्रमाणातील बदलाचा किंमत पातळीवर तात्काळ परिणाम झाल्यानंतर वेळेचे महत्त्व दुर्लक्षित करते.

(४) पैशाचा स्थिर सिद्धांत- फिशरने पैशाचे प्रमाण (M) वगळता इतर सर्व घटक निश्चित मानून मोठी चूक केली आहे. त्याचा सिद्धांत केवळ स्थिर अर्थव्यवस्थेत लागू केला जाऊ शकतो. गतिमान अर्थव्यवस्थेत, पैशाचे प्रमाण तसेच विनिमय समीकरणातील इतर घटक बदलणे शक्य आहे.

(५) पूर्ण रोजगाराच्या अवास्तविक गृहीतकेवर आधारित- विनिमय समीकरणामध्ये आउटपुटचे प्रमाण (T) स्थिर गृहीत धरल्यास, याचा अर्थ अर्थव्यवस्थेत पूर्ण रोजगाराची स्थिती अस्तित्त्वात आहे, तर पूर्ण रोजगाराच्या स्थितीचा वास्तविकाशी कोणताही संबंध नाही. जीवन. घडत नाही.

(6) "व्याज दर" कडे किमतीच्या पातळीचे निर्धारक म्हणून दुर्लक्ष करणे - पैशाचा पुरवठा आणि किंमत पातळी यांच्यात अप्रत्यक्ष संबंध आहे. पैशाच्या पुरवठ्यातील बदल प्रथम व्याजदरावर परिणाम करतात. व्याजाचा दर गुंतवणुकीवर आणि उपभोगावर परिणाम करतो, ज्याचा शेवटी किंमत पातळीवर परिणाम होतो. पैशाचे प्रमाण सिद्धांत व्याज दराकडे दुर्लक्ष करते जे किंमत पातळी निर्धारित करते.

(७) अपूर्ण सिद्धांत- विनिमय समीकरण पैशाचा पुरवठा हा महत्त्वाचा घटक मानतो आणि पैशाची मागणी स्थिर असल्याचे गृहीत धरते. व्यवहारात पैशाची मागणी सतत बदलत राहते आणि त्याचे मूल्य प्रभावित करते.

(8) सिद्धांत म्हणणे अयोग्य आहे- निकोल्सनच्या मते , पैशाचा प्रमाण सिद्धांत हे साधे सत्य आहे की जेव्हा पैशाचा पुरवठा वाढतो तेव्हा किंमत पातळी वाढते. त्यामुळे त्याला सिद्धांत म्हणणे किंवा मानणे योग्य नाही.

(9) बंद अर्थव्यवस्थेच्या गृहीतकेवर आधारित- सिद्धांत गृहीत धरतो की एखाद्या देशाचे इतर देशांशी कोणतेही व्यापार संबंध नाहीत. त्यामुळे, देशांतर्गत किमतीच्या पातळीवरील विदेशी किमतीच्या पातळीच्या परिणामांकडे ते दुर्लक्ष करते.

 

 

 

फिशरचा चलन संख्या सिद्धांत (Fisher's Quantity Theory of Money) हा अर्थशास्त्रातील एक महत्त्वाचा सिद्धांत आहे. हा सिद्धांत पैशाच्या मूल्यावर आणि किमतीच्या पातळीवर लक्ष केंद्रित करतो. अमेरिकन अर्थशास्त्रज्ञ इरव्हिंग फिशर (Irving Fisher) यांनी हा सिद्धांत मांडला. त्यांच्या 'द परचेसिंग पॉवर ऑफ मनी' (The Purchasing Power of Money) या पुस्तकात 1911 मध्ये हा सिद्धांत प्रकाशित झाला.

सिद्धांताचा मूळ अर्थ:

सिद्धांताची गृहितके:

सिद्धांताचे स्पष्टीकरण:

फिशरच्या सिद्धांतानुसार, पैशाच्या मूल्यावर परिणाम करणारे मुख्य घटक खालीलप्रमाणे:

फिशरने या घटकांसाठी एक समीकरण तयार केले:

MV = PT

या समीकरणात,

सिद्धांताचे महत्त्व:

सिद्धांतावरील टीका:

तरीही, फिशरचा चलन संख्या सिद्धांत हा आजही महत्त्वाचा मानला जातो कारण तो पैशाच्या पुरवठ्यातील बदलांचा किमतींवर कसा परिणाम होतो हे स्पष्ट करतो.

अधिक माहितीसाठी काही उपयुक्त स्रोत: