गायी, म्हशी आणि शेळ्या पाळण्याची प्रथा भारतात फार पूर्वीपासून आहे. शेळीपालनाची सर्वात महत्वाची बाब म्हणजे याचा फायदा गरीब शेतकऱ्यांना होईल जे गायी किंवा म्हशी पाळू शकत नाहीत. शेळीपालन स्वस्त आहे, आणि नफा अनेक पटींनी वाढू शकतो कारण शेळ्या वनस्पतीची पाने खातात, उदाहरणार्थ. याउलट गाई आणि म्हशींना जास्त अन्न लागते. यामुळे बाजारातून पशुखाद्य आणि इतर साहित्य खरेदी करणे आवश्यक आहे. या सोयीच्या दृष्टिकोनातून, शेळीपालन अत्यंत स्वस्त आहे. शेळीपालन व्यवसायासाठी बँक कर्ज उपलब्ध आहे आणि सरकार हे अनुदान देखील देते.

शेळीपालनासाठी अनुदान

नाबार्ड विविध बँका किंवा कर्ज संस्थांच्या मदतीने शेळीपालन कर्ज देते. नाबार्डच्या योजनेनुसार, दारिद्र्यरेषेखालील, अनुसूचित जाती/जमाती प्रवर्गातील लोकांना शेळीपालनावर ३३% अनुदान मिळेल. इतर लोक जे OBC आणि सामान्य श्रेणी अंतर्गत येतात त्यांना 25% अनुदान मिळेल, जे जास्तीत जास्त 2.5 लाख रुपये असेल.

शेळीपालन खर्च प्रति शेळी

बारबारी शेळी एका वर्षात तयार करण्यासाठी तीन हजार रुपये खर्च येतो आणि त्याची बाजारभाव दहा हजार रुपयांपर्यंत पोहोचू शकते. शेळ्यांच्या या जातीपासून मिळणाऱ्या दुधाबद्दल सांगायचे तर, या शेळ्या दररोज एक किलो दूध देतात आणि उन्हाळा, पाऊस, हिवाळा अशा सर्व प्रकारच्या वातावरणात जगू शकतात.

हे खेळते भांडवल कर्ज आहे ज्याचा वापर शेळीपालन व्यवसाय सुरू करण्यासाठी केला जाऊ शकतो. शेळीपालन व्यवसाय, इतर कोणत्याही व्यवसायाप्रमाणे, सुरू करण्यासाठी थोडे भांडवल आवश्यक आहे. ग्राहक त्यांच्या खेळत्या भांडवलाच्या गरजा पूर्ण करण्यासाठी आणि त्यांचा रोख प्रवाह राखण्यासाठी विविध खाजगी आणि सरकारी बँकांमधून निवड करू शकतात.

बांधकामासाठी कर्ज

शेळीपालन कर्जाचा वापर जमीन खरेदी करण्यासाठी, शेड बांधण्यासाठी, शेळ्या आणि चारा खरेदी करण्यासाठी केला जाऊ शकतो. शेळीपालन व्यवसाय सुरू करण्यासाठी उद्योजकांना प्रोत्साहन देण्यासाठी सरकारने अनेक नवीन योजना आणि अनुदाने सुरू केली आहेत. बँका किंवा कर्ज देणाऱ्या संस्थांच्या मदतीने सुरू केलेल्या काही प्रमुख योजना आणि अनुदाने खाली सूचीबद्ध आहेत.