तंत्रज्ञान

पहिला मोबाइल कॉल ३ एप्रिल १९७३ रोजी मोटोरोलाचे संशोधक मार्टिन कूपर यांनी केला. त्यांनी न्यूयॉर्क शहरात एका मोटोरोला डायनाटॅक (DynaTAC) प्रोटोटाइप हँडसेटवरून बेल लॅब्समधील त्यांचे प्रतिस्पर्धी, जोएल एन्जल यांना कॉल केला.

अधिक माहितीसाठी:

• Encyclopædia Britannica
• Motorola Company Facts

नभोवाणी (रेडिओ) हे केवळ श्रवणाचे माध्यम असल्याने, भाषेचा आणि शैलीचा वापर प्रभावी असणे आवश्यक आहे. खाली काही महत्त्वाचे मुद्दे आहेत:

• सोपी भाषा: नभोवाणीवरील भाषा ही सहज आणि सोपी असावी. क्लिष्ट वाक्यरचना टाळावी, जेणेकरून श्रोत्यांना ती सहजपणे समजेल.
• स्पष्ट उच्चारण: शब्दांचे उच्चारण स्पष्ट असावे. उच्चारात अस्पष्टता असल्यास श्रोत्यांना अर्थ समजून घेणे कठीण होऊ शकते.
• छोटे वाक्य: वाक्ये लहान असावीत. लांबलचक वाक्ये श्रोत्यांना गोंधळात पाडू शकतात.
• उदाहरण: "नमस्कार श्रोतेहो, आज आपण हवामानाबद्दल बोलूया. हवामान विभागाने दिलेल्या माहितीनुसार, पुढील दोन दिवसात जोरदार पावसाची शक्यता आहे."

शैली:

• संवादात्मक: नभोवाणीची शैली ही श्रोत्यांशी संवाद साधणारी असावी. 'तुम्ही', 'आपण' यांसारख्या शब्दांचा वापर करून श्रोत्यांना कार्यक्रमात सहभागी करून घ्यावे.
• उत्सुकतापूर्ण: कार्यक्रमाची सुरुवात आकर्षक आणि उत्सुकता वाढवणारी असावी. श्रोत्यांना पुढील माहिती ऐकण्यास प्रवृत्त करावे.
• उदाहरण: "आज काय नवीन आहे? जाणून घेण्यासाठी ऐकत राहा..."

इतर महत्वाचे मुद्दे:

• आवाजाचा वापर: आवाजातील चढ-उतार महत्त्वाचे आहेत. योग्य ठिकाणी जोर देऊन बोलल्याने श्रोत्यांचे लक्ष वेधले जाते.
• वेळेचे बंधन: नभोवाणीवर वेळेचे बंधन असते, त्यामुळे कमी वेळात जास्तीत जास्त माहिती देण्याचा प्रयत्न करावा.
• श्रोत्यांनुसार भाषा: कार्यक्रम कोणत्या श्रोत्यांसाठी आहे, त्यानुसार भाषेची निवड करावी.

अधिक माहितीसाठी:

सूर्य, चंद्र आणि तारे हे नैसर्गिक प्रकाशस्त्रोत आहेत आणि निसर्ग चक्राचा अविभाज्य भाग आहेत. हे चक्र ऋतूंचे बदल, दिवस-रात्र, भरती-ओहोटी आणि इतर अनेक नैसर्गिक घटनांना जन्म देते. या चक्रांचा आपल्या जीवनावर अनेक प्रकारे प्रभाव पडतो.

पशुपक्षी आणि मानवी जीवनातील संबंध:

पशुपक्ष्यांसाठी: सूर्याची उष्णता आणि प्रकाश पक्ष्यांना अन्न शोधण्यास मदत करतात. चंद्र आणि ताऱ्यांचा प्रभाव काही प्राण्यांच्या वागणुकीवर आणि प्रजनन चक्रावर होतो.

मानवी जीवनासाठी: सूर्यप्रकाश आपल्या शारीरिक आणि मानसिक आरोग्यासाठी आवश्यक आहे. चंद्र आणि ताऱ्यांचा प्रभाव शेती, जलसंधारण आणि नाविकी यांसारख्या क्षेत्रांवर पडतो.

नवीन प्रयोग आणि तंत्रज्ञान:

मानवी जिज्ञासा आणि नवीन शोधण्याची इच्छा यामुळे अनेक नवीन प्रयोग आणि तंत्रज्ञान विकसित झाले आहेत. सूर्य, चंद्र आणि ताऱ्यांचे ज्ञान या तंत्रज्ञानाचा पाया आहे.

उदाहरणे: अंतराळयान, नाविकी तंत्रज्ञान, ऊर्जा निर्मिती, हवामान अंदाज, आणि इतर अनेक क्षेत्रे.

मानवी जीवनातील बदल:

नवनवीन प्रयोग आणि तंत्रज्ञानामुळे मानवी जीवन अधिक सुलभ आणि गतिमान बनले आहे.

उदाहरणे: आरोग्यसेवा, शिक्षण, संप्रेषण, आणि इतर अनेक क्षेत्रे.

निष्कर्ष:

सूर्य, चंद्र, तारे आणि निसर्ग चक्र हे मानवी जीवनाचा अविभाज्य भाग आहेत. नवीन प्रयोग आणि तंत्रज्ञानामुळे मानवी जीवन परिवर्तनशील झाले आहे आणि ते अधिक प्रगत आणि समृद्ध बनत आहे.

सकारात्मक परिणाम:

• नूतनीकरणक्षम ऊर्जा (Renewable energy): सौर ऊर्जा, पवन ऊर्जा, आणि जलविद्युत यांसारख्या तंत्रज्ञानामुळे जीवाश्म इंधनावरील अवलंबित्व कमी झाले आहे, ज्यामुळे कार्बन उत्सर्जन घटण्यास मदत झाली आहे.
• ऊर्जा कार्यक्षम उपकरणे: एलईडी दिवे आणि ऊर्जा-बचत करणारे उपकरणे वापरल्याने विजेचा वापर कमी होतो, परिणामी प्रदूषण घटते.
• पर्यावरण व्यवस्थापन प्रणाली: तंत्रज्ञानाचा वापर करून प्रदूषण पातळीचे निरीक्षण करता येते, कचरा व्यवस्थापन सुधारता येते आणि नैसर्गिक संसाधनांचे संरक्षण करता येते.

नकारात्मक परिणाम:

• इलेक्ट्रॉनिक कचरा (E-waste): जुनी झालेली इलेक्ट्रॉनिक उपकरणे जसे की मोबाईल, संगणक आणि इतर वस्तू मोठ्या प्रमाणात जमा होतात. यांच्यामुळे पर्यावरणावर गंभीर परिणाम होतो, कारण यात विषारी पदार्थ असतात.
• प्रदूषण: औद्योगिक तंत्रज्ञानामुळे हवा आणि जल प्रदूषण वाढले आहे. कारखाने आणि वाहनांमुळे उत्सर्जित होणारे विषारी वायू वातावरणात मिसळतात, ज्यामुळे अनेक गंभीर समस्या येतात.
• नैसर्गिक साधनसंपत्तीचा ऱ्हास: तंत्रज्ञानाच्या विकासामुळे नैसर्गिक साधनसंपत्तीचा मोठ्या प्रमाणावर वापर होत आहे, ज्यामुळे जंगलतोड आणि खाणकाम वाढले आहे. यामुळे पर्यावरणाचा समतोल बिघडला आहे.

अधिक माहितीसाठी:

• महाराष्ट्र प्रदूषण नियंत्रण मंडळ (https://mpcb.gov.in/)
• केंद्रीय प्रदूषण नियंत्रण मंडळ (https://cpcb.nic.in/)

माहिती तंत्रज्ञान (Information Technology) उद्योगाचे महत्त्व: