भूगर्भशास्त्र

जमीन म्हणजे पृथ्वीच्या पृष्ठभागाचा सर्वात वरचा थर, जो खडक आणि खनिजांपासून बनलेला असतो. जमिनीमध्ये पाणी, हवा आणि सेंद्रिय पदार्थ देखील असतात. जमीन वनस्पती आणि प्राणी जीवनासाठी आधार प्रदान करते.

जमीन अनेक प्रकारची असते, जसे की:

• काळी जमीन: ही जमीन कापूस आणि इतर पिकांसाठी चांगली असते.
• लाल जमीन: ही जमीन तांदूळ आणि इतर पिकांसाठी चांगली असते.
• वाळुची जमीन: ही जमीन बाजरी आणि इतर पिकांसाठी चांगली असते.

जमिनीची धूप एक गंभीर समस्या आहे. जमिनीची धूप म्हणजे जमिनीचा थर वाहून जाणे. जमिनीची धूप अनेक कारणांमुळे होऊ शकते, जसे की अतिवृष्टी, वारा आणि मानवी क्रियाकलाप. जमिनीची धूप कमी करण्यासाठी आपण झाडे लावू शकतो आणि जमिनीची काळजी घेऊ शकतो.

अधिक माहितीसाठी, आपण खालील वेबसाइटला भेट देऊ शकता:

• विकिपीडिया

चूक

स्तरित खडकांना प्राथमिक खडक म्हणणे चूक आहे. प्राथमिक खडक हे मूळ खडक असतात, जे पृथ्वीच्या निर्मितीच्या वेळेस तयार झाले. उदाहरणार्थ, ग्रॅनाइट आणि बेसॉल्ट. स्तरित खडक हे प्राथमिक खडकांच्या अपक्षयांमुळे तयार झालेल्या गाळाच्या संचयनाने बनतात.

ज्या खडकांचा इंधन म्हणून वापर केला जातो ते खालील प्रमाणे:

• कोळसा: कोळसा हा सर्वात महत्वाचा जीवाश्म इंधन आहे. तो वनस्पतींच्या अवशेषांपासून तयार होतो. ऊर्जा मिळवण्यासाठी कोळसा मोठ्या प्रमाणावर वापरला जातो.
• पेट्रोलियम (खनिज तेल): पेट्रोलियम हे भूगर्भात आढळणारे तेल आहे. हे अनेक प्रकारच्या हाइड्रोकार्बनचे मिश्रण आहे. पेट्रोलियम शुद्ध करून पेट्रोल, डिझेल, रॉकेल आणि इतर इंधने मिळवली जातात.
• नैसर्गिक वायू: नैसर्गिक वायूमध्ये मिथेन (methane) हा मुख्य घटक असतो. हा वायू पेट्रोलियमच्या साठ्यांजवळ आढळतो. नैसर्गिक वायूचा उपयोग ऊर्जा निर्मितीसाठी आणि रासायनिक खते बनवण्यासाठी करतात.
• शेल वायू (Shale gas): शेल वायू हा शेल नावाच्या खडकांमध्ये अडकलेला नैसर्गिक वायू आहे. हा वायू मिळवण्यासाठी फ्रॅक्चरिंग (fracturing) तंत्रज्ञानाचा वापर केला जातो.
• तेल वाळू (Oil sands): तेल वाळू ही वाळू, चिकणमाती, पाणी आणि बिटुमेन (bitumen) यांचे मिश्रण आहे. बिटुमेन हे जड तेल असते, ज्याला शुद्ध करून इंधन म्हणून वापरता येऊ शकते.

जीवाश्म इंधन जीवाश्म इंधनांचे प्रकार (इंग्रजी)