
स्थापत्यशास्त्र
तुम्ही उल्लेख करत आहात त्या 'हेमाडपंथी' मंदिरांचा अर्थ थोडक्यात असा आहे:
- हेमाडपंती ही एक विशिष्ट वास्तुशैली आहे, जी साधारणतः १२ व्या ते १४ व्या शतकात महाराष्ट्रात विकसित झाली.
- या शैलीतील मंदिरांचे बांधकाम वैशिष्ट्यपूर्ण असते. चुना किंवा सिमेंटचा वापर न करता, दगड एकमेकांत फसवून बांधकाम केले जाते.
- या मंदिरांमध्ये वापरलेले दगड हे सहसा काळ्या रंगाचे असतात आणि ते एकमेकांना जोडण्यासाठी विशिष्ट प्रकारची interlocking system वापरली जाते.
- अनेक हेमाडपंथी मंदिरे ताऱ्याच्या आकाराची (star-shaped) आहेत.
- या शैलीतील मंदिरांमध्ये गुंतागुंतीची नक्षीकाम आणि शिल्पे आढळतात.
हेमाडपंत:
- हेमाडपंत हे देवगिरीच्या यादव घराण्याचे पंतप्रधान होते. त्यांनी या मंदिरांना प्रोत्साहन दिले.
- त्यांच्या नावावरूनच या शैलीला 'हेमाडपंथी' असे नाव पडले.
उदाहरण:
- महाराष्ट्रामध्ये अनेक हेमाडपंथी मंदिरे आहेत, त्यापैकी काही प्रसिद्ध उदाहरणे म्हणजे गोंदेश्वर मंदिर (सिन्नर), आणि अंबाजोगाईचे योगेश्वरी मंदिर.
अधिक माहितीसाठी आपण खालील संकेतस्थळांना भेट देऊ शकता:
हिमाचल प्रदेशातील मंडी जिल्ह्यात हे मंदिर आहे. स्थानिक लोकांच्या मान्यतेनुसार, देवतेने छताची बांधणी करण्यास नकार दिला आहे. त्यामुळे आजही हे मंदिर छताशिवाय आहे. या घटनेमागील रहस्य अजूनही उलगडलेले नाही.
तुमच्या प्रश्नानुसार, 'चौसोपी जुना वाडा' म्हणजे चार बाजू असलेला जुना वाडा. या वाड्याला चार कोपरे आहेत आणि त्याचे चार मालक आहेत.
आंगण: वाड्याच्या आत आंगण आहे की नाही, हे निश्चितपणे सांगता येत नाही. कारण 'चौसोपी वाडा' यावरून आंगणाबद्दल कोणतीही माहिती मिळत नाही. जुन्या वाड्यांमध्ये आंगण असण्याची शक्यता असते, परंतु प्रत्येक वाड्यात आंगण असतेच असे नाही.
अधिक माहितीसाठी, तुम्हाला वाड्याच्या रचनेबद्दल किंवा मालकी हक्काबद्दल अधिक तपशील द्यावा लागेल.