महसूल

तुम्ही विचारलेल्या GR संदर्भात माहिती खालीलप्रमाणे:

GR (Government Resolution) येथे उपलब्ध आहे:

भांडवल प्राप्ती (Capital Receipts):

महसूल प्राप्ती (Revenue Receipts):

फरक:

अधिक माहितीसाठी:

भांडवली प्राप्ती म्हणजे व्यवसायासाठी कर्ज उभारून किंवा मालमत्ता विकून जमा केलेला निधी. या प्राप्ती वारंवार होत नाहीत आणि त्या व्यवसायाच्या नियमित कामकाजाचा भाग नसतात.

• उदाहरण: जमीन, इमारत किंवा मशिनरी विकून मिळालेले पैसे.
• परिणाम: यामुळे कंपनीची देयता वाढते किंवा मालमत्ता कमी होते.

महत्व:

• भांडवली प्राप्ती व्यवसायाला मोठे प्रकल्प सुरू करण्यासाठी किंवा कर्ज फेडण्यासाठी उपयुक्त ठरतात.
• या प्राप्ती ताळेबंदात (Balance Sheet) दर्शविल्या जातात.

महसूल प्राप्ती म्हणजे व्यवसायाच्या नियमित व्यवहारातून मिळणारे उत्पन्न. हे उत्पन्न वारंवार मिळत असते आणि व्यवसायाच्या दैनंदिन कामकाजाचा भाग असते.

• उदाहरण: वस्तू व सेवांची विक्री, комиссия, व्याज आणि लाभांश (interest and dividend)
• परिणाम: यामुळे कंपनीचा नफा वाढतो.

महत्व:

• महसूल प्राप्ती व्यवसायाचा दैनंदिन खर्च भागवण्यासाठी आणि नफा मिळवण्यासाठी आवश्यक आहे.
• या प्राप्ती नफा-तोटा पत्रकात (Profit and Loss Statement) दर्शविल्या जातात.

• भांडवली प्राप्ती एकदाच किंवा क्वचित मिळतात, तर महसूल प्राप्ती नियमितपणे मिळतात.
• भांडवली प्राप्तीमुळे देयता वाढते किंवा मालमत्ता कमी होते, तर महसूल प्राप्तीमुळे नफा वाढतो.

अधिक माहितीसाठी, आपण खालील वेबसाइटला भेट देऊ शकता:

• Investopedia - Capital Receipt
• Wallstreetmojo - Revenue Receipt

भांडवल आणि महसूल (Capital and Revenue) हे दोन महत्त्वाचे आर्थिक संकल्पना आहेत, ज्या कोणत्याही व्यवसायाच्या किंवा संस्थेच्या आर्थिक व्यवहारांचे वर्गीकरण करण्यासाठी वापरल्या जातात.

थोडक्यात, भांडवल हे व्यवसायासाठी दीर्घकालीन गुंतवणूक आहे, तर महसूल हे नियमित उत्पन्न आहे. दोन्ही घटक व्यवसायाच्या आर्थिक व्यवस्थापनासाठी महत्त्वपूर्ण आहेत.

महाराष्ट्र जमीन महसूल अधिनियम, 1966 चे कलम 155 हे शासकीय जमिनीच्या व्यवस्थापनाशी संबंधित आहे. या कलमामध्ये जमिनीचे सर्वेक्षण, सीमांकन आणि नोंदी अद्ययावत ठेवण्याबाबत तरतुदी आहेत.

कलम 155 नुसार काही महत्वाचे मुद्दे:

या कलमाचा उद्देश शासकीय जमिनीचे व्यवस्थापन सुधारणे, नोंदी अद्ययावत ठेवणे आणि जमिनीवरील वाद कमी करणे आहे.

अधिक माहितीसाठी, तुम्ही महाराष्ट्र जमीन महसूल अधिनियम, 1966 चा मूळ कायदा वाचू शकता.

महसूल व वन विभाग, महाराष्ट्र शासन (नवीन टॅब मध्ये उघडेल)

गट विभागणी अनेक संदर्भांमध्ये करता येते. खाली काही शक्यता दिल्या आहेत:

• शैक्षणिक गट विभागणी:

  विद्यार्थ्यांची त्यांच्या शैक्षणिक कामगिरीनुसार, आवडीनुसार किंवा गरजेनुसार गट विभागणी करता येते. उदा. गणित गट, विज्ञान गट, भाषा गट.

• सामाजिक गट विभागणी:

  समाजात लोकांची जात, धर्म, लिंग, वय, व्यवसाय अशा अनेक आधारांवर गट विभागणी होते.

• राजकीय गट विभागणी:

  राजकारणात पक्षीय विचारधारेनुसार लोकांचे गट तयार होतात. निवडणुकीच्या वेळी मतदार विभागणी सुद्धा केली जाते.

• आर्थिक गट विभागणी:

  उत्पन्नाच्या आधारावर गरीब, मध्यमवर्गीय, श्रीमंत असे गट तयार होतात.

• भौगोलिक गट विभागणी:

  देश, राज्य, जिल्हा, तालुका, गाव अशा प्रकारे भौगोलिक आधारावर गट तयार होतात.

गट विभागणीचा उद्देश आणि निकष काय आहे, यावर ते अवलंबून असते.

पुरातन महसूल अभिलेख (जुन्या लगान नोंदी) मिळवण्यासाठी तुम्ही खालील ठिकाणी संपर्क करू शकता:

• जिल्हाधिकारी कार्यालय (Collector Office):

  प्रत्येक जिल्ह्यामध्ये जिल्हाधिकारी कार्यालय हे महसूल प्रशासनाचे प्रमुख केंद्र असते. तुमच्या जिल्ह्याच्या जिल्हाधिकारी कार्यालयातील भूमी अभिलेख विभागात (Land Records Department) तुम्हाला जुने महसूल अभिलेख मिळू शकतात.

• तहसील कार्यालय (Tehsil Office):

  प्रत्येक तालुक्यासाठी एक तहसील कार्यालय असते. येथे तुम्हाला तुमच्या तालुक्यातील जमिनीच्या नोंदी, लगान (assessment) आणि इतर महसूल संबंधित कागदपत्रे मिळू शकतात.

• भूमी अभिलेख कार्यालय (Land Records Office):

  भूमी अभिलेख कार्यालये जमिनीच्या नोंदी ठेवण्याचे काम करतात. येथे जमिनीचे नकाशे, मालकी हक्क आणि इतर संबंधित कागदपत्रे उपलब्ध असतात.

• राज्य अभिलेखागार (State Archives):

  महाराष्ट्र राज्य अभिलेखागार, मुंबई (https://archives.maharashtra.gov.in/) येथे ऐतिहासिक आणि दुर्मिळ कागदपत्रे जतन केली जातात. येथे तुम्हाला जुन्या महसूल नोंदी मिळू शकण्याची शक्यता आहे.

टीप:

• अभिलेख मिळवण्यासाठी तुम्हाला अर्ज करावा लागेल आणि काही शुल्क भरावे लागू शकते.
• अर्जासोबत जमिनीच्या मालकीचा पुरावा आणि आवश्यक कागदपत्रे सादर करणे आवश्यक आहे.