केंद्रशासित प्रदेश
फिनलंड (Finland) आणि स्वीडन (Sweden) या दोन देशांनी 'नाटो' (NATO) सदस्यत्वासाठी अर्ज सादर केले आहेत.
स्त्रोत:
1. भूदल प्रशिक्षण केंद्रे:
- इंडियन मिलिटरी अकादमी (IMA), डेहराडून:
ही भूदलातील अधिकाऱ्यांसाठीची प्रमुख प्रशिक्षण संस्था आहे.
IMA website - ऑफिसर्स ट्रेनिंग अकादमी (OTA), चेन्नई:
येथे शॉर्ट सर्विस कमिशन (SSC) अधिकाऱ्यांसाठी प्रशिक्षण दिले जाते.
OTA website - नॅशनल डिफेन्स अकादमी (NDA), खडकवासला, पुणे:
येथे भूदल, वायुदल आणि नवदल या तीनही दलांतील अधिकाऱ्यांसाठी एकत्रित प्रशिक्षण दिले जाते.
NDA website - इंडियन मिलिटरी कॉलेज (IMC), डेहराडून:
हे राष्ट्रीय संरक्षण अकादमी (NDA) मध्ये प्रवेश घेण्यासाठी प्रशिक्षण देते.
- काउंटर इंसर्जेंसी अँड जंगल warfare स्कूल (CIJW), व्हेरेंगटे:
हे मिझोराम मध्ये आहे.
2. वायुदल प्रशिक्षण केंद्रे:
- एअर फोर्स अकादमी, Dundigal, हैदराबाद:
येथे वैमानिक (Pilots), ग्राउंड ड्युटी अधिकारी आणि इतर कर्मचाऱ्यांसाठी प्रशिक्षण आयोजित केले जाते.
Air Force Academy - कॉलेज ऑफ एअर वॉरफेअर, सिकंदराबाद:
हे वायुसेनेतील अधिकाऱ्यांसाठी उच्च शिक्षण आणि प्रशिक्षण केंद्र आहे.
- एअर फोर्स टेक्निकल कॉलेज, जलाहल्ली:
तांत्रिक कर्मचाऱ्यांसाठी प्रशिक्षण येथे दिले जाते.
3. नवदल प्रशिक्षण केंद्रे:
- इंडियन नेव्हल अकादमी (INA), एझिमाला:
हे नौदल अधिकाऱ्यांच्या प्रशिक्षणासाठी प्रमुख केंद्र आहे.
INA website - INS चिल्का, ओडिशा:
हे नवसैनिकांसाठी मूलभूत प्रशिक्षण केंद्र आहे.
- INSVendoruthy, कोची:
हे नौदल विमानचालन (Naval Aviation) प्रशिक्षण केंद्र आहे.
नाही, प्रावरण हे भूकंप व ज्वालामुखीचे केंद्र नाही.
भूकंपाचे केंद्र:
- भूकंपाचे केंद्र पृथ्वीच्या पृष्ठभागाखाली असते, जिथे भूकंपाची ऊर्जा प्रथम बाहेर पडते.
- या केंद्राला 'भूकंप केंद्र' (Focus) किंवा 'हायपोसेंटर' (Hypocenter) म्हणतात.
ज्वालामुखीचे केंद्र:
- ज्वालामुखीचा उद्रेक पृथ्वीच्या पृष्ठभागावर होतो.
- ज्या ठिकाणी भूगर्भातील शिलारस (Magma), राख आणि वायू बाहेर येतात, त्याला ज्वालामुखीचे केंद्र म्हणतात.
प्रावरण (Mantle) हे पृथ्वीच्या भूभागाचा एक भाग आहे, जो भूकवच (Crust) आणि गाभा (Core) यांच्यामध्ये स्थित आहे. प्रावरण हे भूकंप आणि ज्वालामुखीच्या निर्मितीमध्ये महत्त्वाची भूमिका बजावते, परंतु ते त्यांचे केंद्र नाही.
भूकंप आणि ज्वालामुखी या दोन्ही नैसर्गिक क्रिया आहेत ज्या पृथ्वीच्या भूगर्भीय हालचालींमुळे घडतात.
पिकांच्या मूळ उत्पत्ती केंद्रांची संख्या 8 आहे. हे केंद्र खालीलप्रमाणे आहेत:
- चीन: या केंद्रामध्ये सोयाबीन, जवस (Flax), आणि अनेक फळझाडे यांचा समावेश होतो.
- भारत: या केंद्रामध्ये भात, ऊस, वांगी, आणि कडधान्ये (Legumes) यांचा समावेश होतो.
- मध्य आशिया: या केंद्रामध्ये गहू, मसूर, जव, आणि गाजर यांचा समावेश होतो.
- निकट पूर्व (Near East): या केंद्रामध्ये राय (Rye), ओट, आणि बार्ली (Barley) यांचा समावेश होतो.
- भूमध्यसागरीय प्रदेश: या केंद्रामध्ये बीट, कोबी, आणि पालेभाज्या (Leafy vegetables) यांचा समावेश होतो.
- अ‍ॅबिसिनिया (Abyssinia): या केंद्रामध्ये कॉफी, बार्ली, आणि तीळ (Sesame) यांचा समावेश होतो.
- मध्य अमेरिका आणि मेक्सिको: या केंद्रामध्ये मका, घेवडा, आणि मिरची (Chili pepper) यांचा समावेश होतो.
- दक्षिण अमेरिका: या केंद्रामध्ये बटाटा, टोमॅटो, आणि अननस (Pineapple) यांचा समावेश होतो.
हे आठ मूळ उत्पत्ती केंद्र पिकांच्या विविधता आणि विकासासाठी महत्त्वाचे आहेत.
प्राचीन हडप्पा संस्कृतीमधील गोदीसाठी प्रसिद्ध केंद्र लोथल होते.
लोथल हे शहर गुजरातमध्ये (India) आहे.
येथे जहाजे बांधली जात आणि दुरुस्त केली जात.
हे शहर त्या काळात एक महत्त्वाचे व्यापारी केंद्र होते.
संदर्भ: