चित्रपट
चित्रपट भाषेची पातळी:
- सरळ आणि सोपी भाषा:
- या प्रकारात, संवाद आणि दृश्ये सरळ असतात.
- कथा सहजपणे समजते.
- उदाहरण: बहुतेक व्यावसायिक चित्रपट.
- मध्यम भाषा:
- यामध्ये, भाषेचा वापर थोडासा अधिक complex असू शकतो.
- symbolism चा वापर केला जातो, पण तो सहज लक्षात येतो.
- उदाहरण: काही कलात्मक चित्रपट.
- जटिल भाषा:
- यामध्ये, भाषा अधिक symbolic आणि artistic असते.
- कथा समजायला कठीण होऊ शकते.
- उदाहरण: प्रायोगिक चित्रपट (Experimental films).
चित्रपट आणि यंत्र (Cinema and Technology) यांचा खूप जवळचा संबंध आहे. चित्रपटाच्या निर्मिती प्रक्रियेत अनेक प्रकारच्या यंत्रांचा आणि तंत्रज्ञानाचा उपयोग केला जातो. खाली काही मुख्य गोष्टीं विषयी माहिती दिली आहे:
- उपयोग: चित्रपटासाठी दृश्ये (scenes) चित्रित करण्यासाठी कॅमेऱ्याचा उपयोग होतो.
- प्रकार: अनेक प्रकारचे कॅमेरे उपलब्ध आहेत, जसे की फिल्म कॅमेरा (film camera), डिजिटल कॅमेरा (digital camera) आणि 3D कॅमेरा.
- उपयोग: चित्रीकरण (shooting) झाल्यानंतर, दृश्यांना योग्य क्रमाने जोडण्यासाठी आणि अनावश्यक भाग काढण्यासाठी संपादन मशीनचा उपयोग होतो.
- प्रकार: आता कॉम्प्युटर सॉफ्टवेअर (computer software) जसे की Adobe Premiere Pro, Final Cut Pro वापरले जातात.
- उपयोग: आवाज रेकॉर्ड (record) करण्यासाठी आणि चित्रपटात संगीत (music) व इतर ध्वनी प्रभाव (sound effects) जोडण्यासाठी ध्वनी उपकरणांचा वापर होतो.
- उदाहरण: मायक्रोफोन (microphone), मिक्सर (mixer), आणि स्पीकर्स (speakers).
- उपयोग: दृश्यांना योग्य प्रकाश देण्यासाठी विविध प्रकारच्या लाईट्स (lights) वापरल्या जातात.
- उदाहरण: LED लाईट्स, HMI लाईट्स.
- उपयोग: चित्रपटात अद्भुत आणि काल्पनिक दृश्ये (fantasy scenes) तयार करण्यासाठी स्पेशल इफेक्ट्सचा वापर होतो.
- प्रकार: VFX (Visual Effects) आणि CGI (Computer-Generated Imagery).
- उपयोग: चित्रपट मोठ्या पडद्यावर (big screen) दाखवण्यासाठी प्रोजेक्टरचा उपयोग होतो.
- प्रकार: डिजिटल प्रोजेक्टर (digital projector) आता जास्त वापरले जातात.
या व्यतिरिक्त, चित्रपट निर्मितीमध्ये ड्रोन (drone), स्टेडीकॅम (Steadicam) आणि इतर अनेक आधुनिक उपकरणांचा उपयोग केला जातो.
चित्रपट दृश्य निर्माण करणारी काही प्रमुख उपकरणे आणि तंत्रज्ञान:
चित्रपटासाठी दृश्य रेकॉर्ड करण्यासाठी उच्च दर्जाचे कॅमेऱ्या वापरले जातात. हे कॅमेऱ्या डिजिटल किंवा फिल्मवर आधारित असू शकतात.
- डिजिटल कॅमेऱ्या: RED, ARRI, Sony यांसारख्या कंपन्यांचे कॅमेऱ्या वापरले जातात.
- फिल्म कॅमेऱ्या: काही दिग्दर्शक अजूनही फिल्मचा वापर करण्यास प्राधान्य देतात.
वेगवेगळ्या प्रकारच्या दृश्यांसाठी वेगवेगळ्या लेन्सचा वापर केला जातो. उदाहरणार्थ, वाईड-अँगल लेन्स, टेलिफोटो लेन्स, आणि प्राइम लेन्स.
चित्रपटाच्या दृश्यांना प्रकाश देण्यासाठी विविध प्रकारच्या लाईट्सचा उपयोग होतो.
- LED लाईट्स: हे ऊर्जा-बचत करणारे आणि विविध रंग तापमान देऊ शकणारे असतात.
- HMI लाईट्स: मोठ्या क्षेत्राला प्रकाश देण्यासाठी वापरले जातात.
- फ्रेस्नेल लाईट्स: प्रकाशाची तीव्रता नियंत्रित करण्यासाठी वापरले जातात.
स्पष्ट आणि उच्च-गुणवत्तेचा आवाज रेकॉर्ड करणे महत्त्वाचे आहे.
- मायक्रोफोन्स (Microphones):dialogue आणि ambient sound रेकॉर्ड करण्यासाठी वापरले जातात.
- ऑडिओ मिक्सर (Audio Mixers): विविध ध्वनी स्रोत संतुलित करण्यासाठी वापरले जातात.
- रेकॉर्डर (Recorders): आवाज रेकॉर्ड करण्यासाठी पोर्टेबल रेकॉर्डर वापरले जातात.
रेकॉर्ड केलेल्या दृश्यांना एकत्र आणून अंतिम रूप देण्यासाठी संपादन सॉफ्टवेअरचा वापर केला जातो.
- ॲडोब प्रीमिअर प्रो (Adobe Premiere Pro)
- final कट प्रो (Final Cut Pro)
- ॲविड मीडिया कंपोजर (Avid Media Composer)
स्पेशल इफेक्ट्स आणि ग्राफिक्स तयार करण्यासाठी VFX सॉफ्टवेअरचा उपयोग होतो.
- ॲडोब आफ्टर इफेक्ट्स (Adobe After Effects)
- ब्लेंडर (Blender): हे एक विनामूल्य आणि मुक्त-स्रोत सॉफ्टवेअर आहे.
- क्रेन (Crane): कॅमेऱ्याला उंच ठिकाणी हलवण्यासाठी.
- डॉली (Dolly): कॅमेऱ्याला सहजपणे सरळ रेषेत फिरवण्यासाठी.
- स्टेडीकॅम (Steadicam): कॅमेऱ्याला स्थिर ठेवण्यासाठी.
चित्रपटाचे दृश्य यंत्र (Motion Picture Camera) हे एक असे उपकरण आहे, जेsequence ने फोटो काढते. हे फोटो नंतर projector च्या साहाय्याने sequence मध्ये दाखवले जातात, ज्यामुळे आपल्याला चित्रपट पाहताना दृश्य जिवंत असल्याचा अनुभव येतो.
या यंत्राचे मुख्य भाग:
- लेन्स (Lens): दृश्याची प्रतिमा Film वर केंद्रित करते.
- शटर (Shutter): प्रकाशाचा exposure नियंत्रित करते.
- फिल्म (Film): प्रतिमा Record करते.
- मोटर (Motor): फिल्मला योग्य गतीने पुढे सरकवते.
कसे काम करते:
- Camera lens मधून प्रकाश येतो आणि shutter उघडल्यावर फिल्मवर पडतो.
- प्रकाशामुळे फिल्मवर त्या दृश्याची प्रतिमा तयार होते.
- शटर बंद होते आणि फिल्म frame पुढे सरकते.
- ही प्रक्रिया वारंवार घडते, ज्यामुळे sequence मध्ये फोटो Record होतात.
चित्रपटाच्या दृश्य यंत्राचा उपयोग चित्रपट, Television कार्यक्रम आणि Videos बनवण्यासाठी होतो.
चित्रपटाचे दृश्य निर्माण करणारे यंत्र म्हणजे सिनेमॅटोग्राफिक कॅमेरा (Cinematographic Camera). या कॅमेऱ्याद्वारेsequence of images ( प्रतिमांची मालिका) capture (record) केली जाते. ह्या प्रतिमा projector च्या साहाय्याने screen वर projection ( प्रक्षेपित) केल्या जातात, ज्यामुळे आपल्याला चित्रपट पाहता येतो.
सिनेमॅटोग्राफिक कॅमेऱ्याबद्दल काही अतिरिक्त माहिती:
- कॅमेऱ्याचे भाग: objective lens, aperture, shutter, film transport mechanism आणि viewfinder हे महत्वाचे भाग असतात.
- तंत्रज्ञान: हे कॅमेरे mechanical, optical आणि electronic अशा विविध तंत्रज्ञानाचा वापर करतात.
- उपयोग: चित्रपट,documentary ( माहितीपट), जाहिरात आणि दूरदर्शनवरील कार्यक्रम (television programs) बनवण्यासाठी याचा उपयोग होतो.